Đề tham khảo tốt nghiệp THPT môn Ngữ văn 2025 có đáp án - Đề 3

I. PHẦN ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)

Đọc văn bản sau:

Tóm tắt tiểu thuyết Chim én bay: Quy là cô gái sinh ra trong một gia đình có anh, chị và cha đều bị giết hại bởi tên ác ôn giám Tuân. Nỗi đau đớn và căm thù khiến chị gia nhập “Biệt đội Chim én” để trả thù từ năm mười một tuổi. Trong những tháng ngày ở đội “Chim én”, chị đã được giao nhiệm vụ giết giám Tuân nhưng không thành. Sau đó, chị bị hắn trả thù hèn hạ nhưng cuối cùng chị đã hạ gục hắn và bao nhiêu tên ác ôn khác. Hòa bình lập lại, dù đớn đau, mất mát nhưng Quy có ý định đến nhà những tên ác ôn chị đã giết năm xưa để xem vợ con chúng sống ra sao. Đó cũng chính là quá trình thức dậy những năm tháng khốc liệt. Tác phẩm là dòng hồi ức đan xen, đồng hiện trong tâm hồn nhân vật Quy ... Đoạn trích trên là tình huống Quy (tên thường gọi là Tư) được giao nhiệm vụ giết tên giám Tuân trong thời gian đầu gia nhập đội "Chim én".

[ ... ] Chỉ còn vài phút nữa, chị sẽ trút tất cả nỗi căm uất của mình vào nó. Sau đấy chị có thể sẽ bị bắt, bị giết. Nhưng điều đó không cần thiết nữa. Miễn là chị đã trả thù được cho cha, anh Dương, cho chị Hảo. Người chị thoắt nóng rực lên, ngực và thái dương đập dồn dập như trống thúc. Có tiếng rít ken két của cánh cửa sắt. Tiếng xích va loảng xoảng vào song cửa. Chị vợ thằng giám Tuân ra trước, trông vẫn phờ phạc và ủ rũ như mọi bữa. Tay chị ta xách một chiếc giỏ, thấy thò lên mấy thẻ nhang và một cái cổ chai, giống y sì cái chai thằng dân vệ vừa bỏ trong quán nước. Thẳng giám Tuân bước ra sau. Hình như nó còn quay lại loay hoay làm việc gì đó giữa hai khe cổng; chị củi xuống, chộp rất nhanh lấy khẩu súng giơ lên khi cái thân người thẳng giám Tuân vừa hiện ra trọn vẹn bên ngoài cánh cổng sắt. Nhưng chị vẫn sững sờ vì trên tay thẳng Tuân đang bồng đứa con út của nó. Một thằng bé hết sức kháu khỉnh. Chị lúng túng, ngón tay trỏ như cứng lại không sao siết được vào vòng cò. Nếu như lúc đó, chị cứ nhắm mắt nổ súng thì có thể đã chấm dứt được bao nhiêu đau đớn trong cuộc đời của chị. Nhưng chị sẽ bị giày vò, sẽ không thể yên ổn khi nghĩ tới thằng bé. Nó không hề có tội, tại sao chị lại nhằm bắn vào nó. Cái khoảng khắc trớ trêu, không lường trước ấy đã dắt theo bao nỗi bất hạnh mà cho đến giờ chị vẫn phải chịu một cách cay đắng.

Theo sau thằng giám Tuân là hai đứa nhỏ, suýt soát tuổi nhau. Chúng vừa lách ra cửa vừa tranh cãi một chuyện gì đấy. Chị vẫn đứng ở tư thế cũ, trân trối nhìn thằng nhỏ, bàn tay cầm súng chùng hẳn xuống. Chị vợ thằng giám Tuân nhìn thấy chị trước. Chị ta há hốc miệng rồi kêu rú lên. Nghe tiếng kêu của vợ, thằng Tuân đang loay hoay với ổ khóa vội day mặt lại, ngơ ngác dòm khẩu súng trên tay chị. Khuôn mặt nó thoắt đổ chàm. Nó lập cập xô cánh cửa, ôm chặt lấy thằng nhỏ, ngã lăn xuống sân, còn chị thì vẫn đứng ngây ra, bất động như một cây cọc đã bị đóng sâu xuống đất.

- Chạy đi, chạy đi!

Chị vợ thằng giám Tuân chợt hét lên. Như sực tỉnh, chị hốt hoảng nhét khẩu súng K.54 vào bụng, chạy nhào vô trong xóm. Tai chị ù đặc, như vẫn chưa hiểu chuyện gì đã xảy ra đối với mình.

Đến ruộng mì đầu tiên, chị dừng lại khi thấy Thêm đứng chờ ở một bờ thổ.

- Sao vậy Tư, súng nghẹt à?

Chị lắc đầu, thở hồn hến. Cả hai cùng chạy lao vào bãi mì vì đã nghe tiếng chó sủa và tiếng chân chạy rầm rập trong ấp. Chị chạy gằn theo Thêm, ruột muốn dứt ra từng khúc. Chị thấy lạ vì tại sao chị vợ thẳng giám Tuân lại giục chị chạy mà không la hét kêu bọn dân vệ tới bắt chị. Cái tiếng thét “Chạy đi” ấy cứ vang lên mãi, day dứt, nhức nhối trong đầu chị. Khi đã tới vùng an toàn, Thêm dừng lại chờ. Chị ngồi vật xuống bờ cỏ nói tiếng được, tiếng mất:

- Nó bế thằng nhỏ ... không bắn được![ ... ]

(Nguyễn Trí Huân, trích tiểu thuyết Chim én bay, NXB Hội nhà văn, 1988, tr 101,102)

Chú thích

Nguyễn Trí Huân là nhà báo, nhà văn chiến trận, là “thành viên" của Sư đoàn 3 Sao Vàng anh hùng. Sáng tác của ông bày tỏ, thể hiện sự day dứt, niềm cảm thông với thân phận, số phận của con người sau cuộc chiến khốc liệt đã qua, do vậy đã tạo được những trang văn thấm đẫm tinh thần nhân văn. “Chim én bay” là tiểu thuyết tiêu biểu của Nguyễn Trí Huân.