II. PHẦN VIẾT (6,0 điểm)

Câu 1. (2,0 điểm)

Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày tác dụng của sự kết hợp giữa sự kiện hiện thực và trải nghiệm, thái độ, đánh giá của người viết trong đoạn trích sau của Nhật kí Đặng Thuỳ Trâm:

3/12/1969

Đêm lạnh, gió đông bắc từng cơn thổi về làm mình lạnh tê người. Chạy đến bên em, mình khẽ run vì lạnh và mình đã ấm lại nhờ em đem tấm dù choàng lên vai mình và bàn tay em nắm chặt tay mình tha thiết thương yêu. [...] Bốn giờ kém mười lăm, mình và Thường khoác ba lô lên vai. Em tiễn mình đi cho đến tận chỗ tập trung. Giây phút chia tay mình nhìn em thấy trong đôi mắt đen ngời ấy một nỗi nhớ thương kì lạ – mình đã chia tay em như chia tay một người thân yêu ruột thịt.

Bao giờ gặp lại em đây?

Có phải khói lửa chiến tranh đã làm nước mắt mình khô cạn? Trước đây một câu chuyện đau buồn trong một cuốn phim có thể làm mình giàn giụa nước mắt thì bây giờ mình có thể cắn môi đứng lặng yên trong một buổi chia tay mà người đi, kẻ ở đều không hiểu ai còn ai mất sau buổi chia tay ấy. Và chiều nay đứng trước nấm mộ em Nhiều, đau thương đến rớm máu trong lòng vậy mà mình cũng chỉ rưng rưng nước mắt. Nấm mộ nằm ngay bên đường đi, vòng hoa chưa tàn, em đã chết hơn một trăm ngày mà tưởng như đứa em nhỏ dại ấy mới ngã xuống. Đốt một nắm hương cắm lên nấm mộ em mà mình nghẹn ngào không biết nói gì với người đã chết. Nhiều ơi! Em đã chết như một người chiến sĩ kiên cường mà cuộc đời em là bài ca cho những người còn sống ca ngợi. Nhiều ơi! Em chết đi giữa tuổi đời xanh ngát ước mơ, giữa tình yêu đang nở thắm. Chị và những người thân của em chỉ biết hứa với em rằng sẽ tiếp tục chiến đấu để trả thù cho em.

(Trích Nhật kí Đặng Thuỳ Trâm, Đặng Kim Trâm chỉnh lí, Vương Trí Nhàn giới thiệu,

NXB Hội Nhà văn, 2023)

a. Xác định được yêu cầu về hình thức, dung lượng của đoạn văn:

Xác định đúng yêu cầu về hình thức và dung lượng (khoảng 200 chữ) của đoạn văn. Thí sinh có thể trình bày đoạn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng - phân - hợp, móc xích hoăc song hành.

0,25

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Tác dụng của sự kết hợp giữa sự kiện hiện thực và trải nghiệm, thái độ, đánh giá của người viết trong đoạn trích của Nhật kí Đặng Thuỳ Trâm.

0,25

c. Đề xuất được hệ thống ý phù hợp để làm rõ vấn đề nghị luận:

– Xác định được các ý phù hợp để làm rõ vấn đề nghị luận, sau đây là một số gợi ý:

+ Các chi tiết, sự kiện hiện thực mà bản thân người viết chứng kiến, tham gia: ngày 3/12/1969, bác sĩ Đặng Thuỳ Trâm đến thắp hương trước nấm mộ em Nhiều, một chiến sĩ kiên cường vừa hi sinh hơn một trăm ngày; đêm ấy, chị gặp gỡ và chia tay em Thường, một người em khác “khoác ba lô lên vai”, ra chiến trường để tham gia trực tiếp vào cuộc kháng chiến chống Mỹ.

+ Trải nghiệm, thái độ, đánh giá của người viết: Giây phút chia tay em Thường, chị Trâm nhìn trong đôi mắt em ánh một nỗi nhớ thương kì lạ, chị cảm thấy chia tay em như chia tay một người thân yêu, ruột thịt; chị Trâm tự hỏi có phải khói lửa chiến tranh đã làm nước mắt chị khô cạn khi giờ đây chị “có thể cắn môi đứng lặng yên” trước giờ phút chia tay sinh tử, trước nấm mồ của đồng đội dù “đau thương đến rớm máu trong lòng” nhưng cũng “chỉ rưng rưng nước mắt”, chị thương tiếc, ngợi ca, thán phục sự hi sinh của em Nhiều, một người chiến sĩ kiên cường ra đi “giữa tuổi đời xanh ngát ước mơ, giữa tình yêu đang nở thắm”; trước những nỗi đau ấy, chị Thuỳ Trâm quyết tâm tiếp tục chiến đấu để trả thù cho những đồng đội thân yêu.

+ Tác dụng của sự kết hợp: các chi tiết, sự kiện hiện thực làm tăng độ tin cậy cho sự việc, dựng lên được bức tranh chân thực của một giai đoạn lịch sử; nhưng chi tiết thể hiện sự trải nghiệm, thái độ, đánh giá của người viết vừa góp phần xác thực sự việc được kể, vừa thể hiện những cảm nhận, sự đánh giá chủ quan của người viết trước hiện thực; từ đó giúp người đọc hình dung rõ hơn về sự khốc liệt của bức tranh cuộc chiến, về những nỗi đau, mất mát mà tinh thần con người phải chịu đựng trong những tháng ngày đau thương ấy của lịch sử dân tộc.

– Sắp xếp được hệ thống ý hợp lí theo đặc điểm bố cục của kiểu đoạn văn.

0,5

d. Viết đoạn văn đảm bảo các yêu cầu sau:

– Lựa chọn được các thao tác lập luận, phương thức biểu đạt phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận.

– Trình bày rõ quan điểm và hệ thống các ý.

– Lập luận chặt chẽ, thuyết phục: lí lẽ xác đáng; bằng chứng tiêu biểu, phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn giữa lí lẽ và bằng chứng.

0,5

đ. Diễn đạt:

Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết câu trong đoạn văn.

0,25

e. Sáng tạo:

Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.

0,25