Ở cà chua, xét hai cặp gene (A,a; B,b) trội lặn hoàn toàn, phân li độc lập. Cây cà chua tứ bội giảm phân bình thường tạo giao tử 2n. Giả sử các giao tử tạo ra đều có khả năng thụ tinh như nhau. Cho các cây cà chua tứ bội có kiểu gene AAaaBBbb tự thụ phấn. Nếu cho cây cà chua tứ bội trên lại với cây cà chua tứ bội đồng hợp lặn, theo lí thuyết đời sau thu được tỉ lệ kiểu hình một tính trạng trội một tính trạng lặn gấp bao nhiêu lần kiểu hình lặn cả hai tính trạng?

Phương pháp:

Sử dụng sơ đồ hình chữ nhật: Cạnh và đường chéo của hình chữ nhật là giao tử luõng bội cần tìm.

Cách giải:

AAaaBBbb tự thụ phấn.

AAaa × AAaa \( \to \) \(\left( {\frac{1}{6}AA:\frac{4}{6}Aa:\frac{1}{6}aa} \right) \times \left( {\frac{1}{6}AA:\frac{4}{6}Aa:\frac{1}{6}aa} \right)\)BBbb × BBbb

\( \to \) \(\left( {\frac{1}{6}BB:\frac{4}{6}Bb:\frac{1}{6}bb} \right) \times \left( {\frac{1}{6}BB:\frac{4}{6}Bb:\frac{1}{6}bb} \right)\)

Nếu cho cây AAaaBBbb × aaaabbbb

AAaa \( \times \) aaaa \( \to \) \(\left( {\frac{1}{6}AA:\frac{4}{6}Aa:\frac{1}{6}aa} \right) \times aa\)

BBbb \( \times \) bbbb \( \to \) \(\left( {\frac{1}{6}BB:\frac{4}{6}Bb:\frac{1}{6}bb} \right) \times bb\)

Tỷ lệ kiểu hình 1 tính trạng trội, 1 tính trạng lặn là: \(2 \times \frac{5}{6} \times \frac{1}{6} = \frac{5}{{18}}\)

Tỷ lệ kiểu hình lặn 2 tính trạng là: \(\frac{1}{6} \times \frac{1}{6} = \frac{1}{{36}}\)

$\frac{\text{Ty le kieu hinh 1 tinh trang troi, 1 tinh trang lan}}{\text{Ty le kieu hinh lan 2 tinh trang}}=\frac{\frac{5}{18}}{\frac{1}{36}}=10$