Phát sinh chủng loại là quá trình hình thành các đơn vị phân loại từ tổ tiên chung và xác lập mối quan hệ tiến hóa giữa chúng. Cây phát sinh chủng loại (cây sự sống) là sơ đồ dạng phân nhánh thể hiện quá trình tiến hóa phân li từ tổ tiên chung, dẫn đến sự hình thành các nhóm sinh vật khác nhau. Thứ tự phân nhánh trong cây phát sinh phản ánh mức độ quan hệ tiến hóa giữa các nhóm và xác định tổ tiên chung gần nhất của chúng.

Các đặc điểm tương đồng nào sau đây là cơ sở để phân loại mối quan hệ của các nhóm sinh vật trong cây phát sinh chủng loại?

Ở một loài thú, người ta thực hiện phép lai giữa hai cặp bố mẹ dưới đây nhiều lần và thu được kết quả như sau:

Phép lai 1: ♀ lông vàng, đuôi ngắn × ♂ lông vàng, đuôi dài → F1: 100% lông vàng, đuôi dài.

Phép lai 2: ♀ lông nâu, đuôi dài × ♂ lông nâu, đuôi ngắn → F1: 2 ♀ lông nâu, đuôi dài: 2 ♀ lông nâu, đuôi ngắn: 1 ♂ lông vàng, đuôi dài: 1 ♂ lông nâu, đuôi dài: 1 ♂ lông vàng, đuôi ngắn: 1 ♂ lông nâu, đuôi ngắn.

a) Tính trạng chiều dài đuôi do gene nằm trên NST giới tính quy định.

b) Tính trạng màu sắc lông do gene nằm trên NST thường quy định.

c) Hai gene quy định hai tính trạng trên di truyền liên kết.

d) Cho các cá thể F1 lông nâu, đuôi ngắn ở phép lai 2 ngẫu phối, xác suất thu được cá thể đực lông vàng, đuôi ngắn ở F2 là 5/8.

Ở một loài thực vật, allele A quy định quả đỏ trội hoàn toàn so với allele a quy định quả vàng. Dùng Colchicine xử lí các hạt của cây lưỡng bội (P), sau đó đem gieo các hạt này thu được các cây F1. Cho biết quá trình giảm phân không xảy ra đột biến, các cây tứ bội đều tạo giao tử 2n có khả năng thụ tinh. Chọn ngẫu nhiên hai cây bất kỳ ở F1 cho giao phấn với nhau. Tính theo lí thuyết, những kết quả có thể thu được ở đời F2 là: 

a) Tỉ lệ kiểu hình là 35:1 hoặc 11:1.

b) Tỉ lệ kiểu gene và tỉ lệ kiểu hình lần lượt là 1:2:1 và 3:1.

c) Có tối đa 5 loại kiểu gene và tối thiểu 2 loại kiểu gene.

d) Tất cả các cây đều có khả năng sinh sản hữu tính bình thường.

Vi khuẩn suối nước nóng Thermus aquaticus có khả năng chịu nhiệt độ cao. Để xác định giới hạn sinh thái về nhiệt độ của loài này, các nhà khoa học đã tiến hành thí nghiệm nuôi cấy vi khuẩn trong môi trường có nhiệt độ thay đổi. Vi khuẩn này được nuôi trong các môi trường có nhiệt độ từ 40°C đến 100°C. Để đánh giá mức độ sinh trưởng, người ta đo mật độ vi khuẩn sau 24 giờ và có kết quả như sau:

- Dưới 50°C: Vi khuẩn phát triển chậm,

- Từ 60°C - 80°C: Vi khuẩn phát triển mạnh nhất, đặc biệt tối ưu ở 70°C.

- Từ 80°C-100°C: Vi khuẩn bắt đầu giảm sinh trưởng.

   - Trên 100°C: Vi khuẩn không thể tồn tại.

Phát biểu nào sau đây nào sau đây sai về vi khuẩn Thermus aquaticus?

Hình 2 mô tả các thành phần tham gia vào quá trình điều hòa hoạt động của gene trong một operon cảm ứng (operon Lac) của vi khuẩn E. coli. Sự phiên mã của các gene cấu trúc thường bị ức chế bởi một protein bám vào vùng operator (protein ức chế) ngăn cản RNA polymerase hoạt động. Khi có chất cảm ứng allolactose lactose, chất này sẽ gắn vào protein ức chế, làm thay đổi cấu trúc không gian của protein ức chế, nên protein này mất khả năng bám vào operator, cho phép RNA polymerase liên kết với promoter và bắt đầu phiên mã các gene cấu trúc.

Hình 2

Hình nào sau đây mô tả chính xác hoạt động của operon Lac khi môi trường có lactose nhưng các gene cấu trúc không hoạt động?

Vườn quốc gia Pù Mát (tỉnh Nghệ An) là một trong những khu vực quan trọng nhất của Việt Nam trong việc bảo tồn quần thể voi châu Á (Elephas maximus). Theo các khảo sát từ năm 2018–2019, khu vực này có khoảng 13–14 cá thể voi hoang dã, chia thành 3 nhóm chính ở các huyện Anh Sơn, Con Cuông và Tương Dương. Mặc dù có sự hiện diện của voi, quần thể này đang đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng cao. Hiện nay, quần thể voi ở Anh Sơn được đánh giá là quan trọng nhất vì có cả voi đực, voi cái trưởng thành và voi con, giúp duy trì khả năng sinh sản cho quần thể. Tuy nhiên, nếu không có các biện pháp bảo tồn kịp thời, số lượng voi có thể tiếp tục giảm, đe dọa nghiêm trọng đến đa dạng sinh học của khu vực. Nguyên nhân dẫn quần thể voi ở huyện Con Cuông và Tương Dương đang đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng có thể là do:

1. Số lượng cá thể ít và các nhóm voi bị cô lập, không thể giao phối tự nhiên.

2. Mất môi trường sống do phá rừng để làm nông nghiệp và trồng rừng thương mại.

3. Xung đột giữa voi và con người, khi voi phá hoại hoa màu của người dân.

4. Săn bắt trái phép, đe dọa đến sự tồn tại của các cá thể voi còn lại.

Sắp xếp các nguyên nhân đúng theo thứ tự từ nhỏ đến lớn.