Viết bài văn kể lại một trải nghiệm đáng nhớ (Phần 2)

Điền các từ ngữ (trực tiếp, xưng “tôi”, bài học, trải qua, nêu tên của mình, chi tiết cụ thể) vào chỗ trống trong đoạn văn sau để hoàn chỉnh cách hiểu về kiểu bài văn kể lại một trải nghiệm đáng nhớ bằng hình thức người kể chuyện ngôi thứ nhất: 

Viết bài văn kể lại một trải nghiệm đáng nhớ bằng hình thức người kể chuyện ngôi thứ nhất là kể lại một việc làm, một hoạt động, một tình huống,... mà người viết đã trực tiếp (1)............................, trong đó, người kể thường (2)................... hoặc (3)............................... Để kể lại một trải nghiệm đáng nhớ, cần lưu ý: 

- Xác định một sự việc, một hoạt động hoặc tình huống đáng nhớ mà em đã (4)........................ trải qua hoặc tham gia. 

- Ghi lại các (5)...................... gắn với địa điểm, thời gian, hành động, suy nghĩ, cảm xúc,... của bản thân. 

- Ghi lại (6)......................... hoặc kinh nghiệm mà em đã rút ra sau trải nghiệm đó.

Đọc đoạn truyện sau và thực hiện yêu cầu nêu ở dưới: 

Tôi bồi hồi muốn đi ngay lúc ấy. Nằm trong lồng, tôi trông thấy của lồng chưa cài. Thế là tôi bò ra luôn. 

Nhưng cũng ngay lúc ấy, Bé và Nhớn từ đầu chạy tới, kêu lên:

 - Á á! 

Rồi Bé nắm gáy tôi ném vào lồng. Không bao giờ tôi cảm thấy nhục nhã hơn! Từ lúc ấy, tôi bị canh giữ khác hẳn mọi khi. Buổi tối, vẫn được lên giàn mồng tơi nhưng phải nằm trong lồng, không ai cho nghênh ngáo ngoài trời như mọi khi... dù là nghênh ngáo với sợi chỉ buộc vào bẹn. 

Tôi càng thấm thía nung nấu ý nghĩ trốn đi. Tôi chờ một dịp khác. 

Trong những ngày chờ đợi, buồn ơi là buồn. Tôi buồn lắm, buồn tưởng chết đi được. Phần thì ăn năn tội lỗi. Phần thì ngao ngán đời mình. Cuộc đời đã nửa thời xuân mà nay chưa làm nổi điều gì gọi là có ích. Chỉ những nay lầm mai lỗi. Tôi ủ rũ, chẳng buồn ăn, chẳng buồn đi, đứng cũng không buôn đứng. Suốt ngày năm phục vị, thở dài. [...] 

Tôi dắt Nhà Trò đi. 

Một quãng, tới chỗ mai phục của bọn Nhện.

Bọn Nhện đã công phu chăng bên đường nọ sang bên kia, chằng chịt biết bao nhiêu tơ nhện, trùng trùng điệp điệp, một chú Muỗi Mắt nhỏ nhất loài muỗi cũng không chui lọt. Lại thêm, sừng sững giữa lối đi, một anh Nhện canh gác. Ý hễ thấy bóng Nhà Trò là làm hiệu cho lũ Nhện nấp hai bên đường kéo ra. 

Khi tôi gần tới mạng lưới, nhìn vào các khe đá xung quanh đã thấy lủng củng những nhận là nhện: Nhện mẹ, Nhện con, Nhện già, Nhện trẻ, Nhện nước, Nhện tường, Nhện võng, Nhện cây, Nhện đá, Nhện ma,... đủ họ nhà Nhện. Chúng đứng im như đá, mà coi vẻ hung dữ. 

Tôi cất tiếng hỏi lớn:

- Ai đứng chóp bu bọn mày? Ra đây cho tao nói chuyện.

Từ trong hốc đá, một mụ Nhện cái to nhất, cong chân nhảy ra, hai bên có hai Nhện vách nhảy kèm. Dáng đây là vị chúa trùm nhà Nhện. Nam cũng đanh đá, nặc nô lắm. Vậy thì đầu tiên, tôi hãy ra cái sai của tôi. Tôi quay phắt lưng, phóng càng đạp mạnh vào đầu mụ Nhện cái một đạp. Mụ nọ hoảng hốt, co dúm lại hãi ngay. Rồi thế là mụ cứ rập đầu xuống đất như cái chày giã gạo, tỏ ý hối hận và sợ hãi một điều gì đó - điều gì đó có lẽ mụ ta cũng chưa biết. 

Tôi thét: 

- Cớ sao dám kéo bè kéo cánh ra bắt nạt em Nhà Trò yếu ớt thế kia? Chúng mày có của ăn của đế, đứa nào cũng béo múp mông đít cả lượt như thế kia mà tính đòi nó một tí tẹo nợ đã mấy đời rồi là không được. Ta cấm từ giờ không được đòi nợ Nhà Trọ nữa. Nó bé bỏng, làm chưa đủ nuôi thân, phải thương nó, xuý xoá công nợ cho nó. Ở đời, thù hằn, độc ác làm gì. Thử trông đấy, bay bắt nạt nó, nhưng còn có ta khoẻ hơn, ta mới thử gió mấy cái đá hậu, mà xem ra chúng mày đã thấy đáng nghĩ lắm rồi phải không? 

Bọn Nhện núi phía trong cũng dạ vang và lao xao nói “nghe rồi ạ” rối rít khe đá. Tôi ra lệnh: 

- Phá các vòng vây đi. Đốt hết văn tự đi. 

Lũ Nhện nghe ngay lời tôi, Cả họ nhanh nhẹn chạy ngang chạy dọc, phá các dây tơ chăng lưới. Con đường về tổ Nhà Trò trên cành lá mua có một chiếc hoa tím phút chốc đã quang hẳn. Rồi vô số Nhện nhấp nhô, tung tăng đến, chân nắm chân ả Nhà Trò mà nhảy múa, hát ầm ĩ rất vui. 

Họ nhà Nhện còn định mở tiệc thết tôi. Được cái họ nhà Nhện thì lúc nào cũng khéo trữ lắm thức ăn ngon. Nhưng tôi từ chối, nói rằng phải vội đi. Hẹn dịp khác sẽ qua chơi. Tôi từ giã bọn Nhện và Nhà Trò. Chị Nhà Trò ôm vai tôi cảm động, không nỡ li biệt (2, cứ theo tiễn một quãng đường dài. Còn tôi, trong lòng hoan hỉ vì đã làm được việc đầu tiên có ích cho đời. 

(Trích Dế Mèn phiêu lưu ki, Tô Hoài, NXB Kim Đồng, Hà Nội, 2013)

Em hãy giúp Dế Mèn tóm tắt những trải nghiệm đáng nhớ trong đoạn truyện trên theo bảng sau:

Đoạn trích sau kể lại một trải nghiệm đáng nhớ của tác giả Khuông Việt trong lần ăn Tết ở đảo Côn Lôn (Tôi ăn Tết ở Côn Lôn). Tuy nhiên, các đoạn văn trong đó đã bị đảo lộn. Em hãy sắp xếp lại để có một đoạn trích như tác giả đã viết.

(1) Thật là một cảnh thần tiên linh hoạt. Ước chi tôi là một họa sĩ tài hoa hầu ghi lại những màu sắc mà thợ trời khéo tô điểm cho mây nước bao la. Ước chi tôi là một thi nhân lỗi lạc hầu lựa những vần tuyệt tác để ca tụng cái đẹp thiêng liêng huyền diệu của hóa công.

(2) Trong khi đó, sương đã tan ra, chòm đảo Côn Lôn đã hiện rõ, chồng chất những đá xám, cây tươi. Riêng phía hữu, một mỏm đá con nhuộm màu trắng xóa. Hỏi ra thì đó là “hòn trứng”, nơi các loài chim biển đến xây ổ trú chân nên phân của chúng phủ dày trên đá.

(3) Tôi không biết phải làm sao, tôi không biết phải dùng lời gì để ghi lại những kích thích của lòng trong phút vô cùng tươi đẹp mà thần Thái Dương oai nghi tráng lệ từ đáy nước bước lên mây, tủa khắp bốn phương muôn ngàn tia lửa, lần lần rọi sáng cả vũ trụ mênh mông.

(4) Hôm sau, mùng một Tết, tiếng còi tàu đánh thức tôi. Xem đồng hồ đã năm giờ, tôi vội vàng lên “boong” để ngắm cảnh bình minh của ngày đầu năm mới.

(5) Xa xa, chòm đảo Côn Lôn mờ mờ hiện trong sương sớm. Tận chân trời, vừng thái dương ló mặt đã tô cho những lượn sóng nhấp nhô như một màu hồng sậm. Gió ào ào thổi, đoàn hải điểu chập chần bay và tiếng kêu như chào mừng xuân đến.

Đọc đề bài sau và thực hiện các yêu cầu nêu bên dưới:

Hãy kể lại một chuyến đi để lại cho em nhiều ấn tượng, cảm xúc khó quên (Ví dụ: tham quan học tập, du lịch, đi thăm và giúp các bạn nhỏ khuyết tật, đến chơi với các bạn ở trại trẻ mồ côi, lần đầu về quê nội / ngoại…)

a) Tìm ý bằng cách trả lời các câu hỏi sau:

- Chuyến đi trong hoàn cảnh nào (đi với ai, khi nào, đi đâu,…)?

- Chuyến đi đã diễn ra thế nào (gặp ai, nhìn thấy gì, có hoạt động nào, có chuyện gì đáng nhớ,…)?

- Cảm xúc, thái độ, ấn tượng của em trong chuyến đi như thế nào?

b) Lập dàn ý bằng cách lựa chọn các ý đã tìm được và sắp xếp vào ba phần của bài viết cho hợp lí.

- Mở bài:

- Thân bài:

- Kết bài:

c) Dựa vào dàn ý đã lập, em hãy thực hiện các yêu cầu sau:

- Viết phần mở bài

- Viết hai đoạn trong phần thân bài:

(1) Tranh minh họa (em hãy vẽ cảnh tượng hoặc con người,… mà em nhớ nhất, tương ứng với nội dung của đoạn văn).

(2) Tranh minh họa (em hãy vẽ cảnh tượng hoặc con người,… mà em nhớ nhất, tương ứng với nội dung của đoạn văn).

- Phần kết bài:

Đọc đề bài sau và thực hiện các yêu cầu nêu ở dưới:

Hãy kể lại một hoạt động mà em đã tham gia và nhớ mãi.

a) Tìm ý bằng cách trả lời các câu hỏi sau:

- Hoạt động em muốn kể là gì? (Ví dụ: học lịch sử tại bảo tàng, tổng vệ sinh môi trường ở khu dân cư, thi đấu thể thao, thi học sinh giỏi cấp quận hoặc tỉnh / thành phố, biểu diễn nghệ thuật trên sân khấu, đi xem phim, tham gia ngày hội đọc sách, đón giao thừa ngoài trời cùng gia đình,…).

- Hoạt động diễn ra ở đâu, thời gian nào?

- Vì sao em muốn kể lại hoạt động đó?

- Có những ai tham gia hoạt động đó?

- Hoạt động đó diễn ra thế nào (mở đầu, điễn biến, kết thúc)?

- Suy nghĩ, cảm xúc của em khi tham gia hoạt động đó là gì?

- Em đã có bài học hoặc kinh nghiệm hữu ích nào sau hoạt động đó?

c) Dựa vào dàn ý đã lập, em hãy thực hiện các yêu cầu sau:

- Viết phần mở bài bằng cách viết tiếp các câu sau:

Trong những năm qua, tôi đã được tham gia vào các hoạt động hữu ích cùng thầy cô, bạn bè và người thân trong gia đình,… Mỗi hoạt động đều để lại trong tôi những ấn tượng nhất định, khó quên. Nhưng có lẽ, đáng nhớ nhất là

- Viết một đoạn văn trong phần thân bài nêu lí do và những nội dung đáng nhớ bằng cách viết tiếp câu văn sau:

Không phải ngẫu nhiên mà tôi muốn kể cho bạn nghe về hoạt động này

- Viết phần kết bài của đề văn trên bằng cách viết tiếp các câu sau:

Cho đến bây giờ, tôi vẫn nhớ như in những việc làm, tâm trạng, cảm xúc của mình khi tham gia hoạt động ấy. Nhờ nó mà tôi đã có thêm

Đọc đề văn sau và thực hiện các yêu cầu nêu ở dưới:

a) Tìm ý bằng cách trả lời các câu hỏi sau:

- Em muốn kể lại lỗi lầm nào của mình?

- Lỗi ấy diễn ra khi nào? Ở đâu?

- Có những ai liên quan đến lỗi lầm ấy?

- Điều gì đã khiến em ân hận về sự việc đã xảy ra?

b) Lập dàn ý bằng cách lựa chọn các ý đã tìm được và sắp xếp vào ba phần của bài viết cho hợp lí:

- Mở bài:

- Thân bài:

- Kết bài:

c) Dựa vào dàn ý đã lập, em hãy thực hiện các yêu cầu sau:

- Viết phần mở bài kể lại một lần em mắc lỗi.

- Viết một đoạn trong phần thân bài kể lại một lần em mắc lỗi, trong đó có sử dụng câu mở rộng thành phần chủ ngữ.

- Viết phần kết bài kể lại một lần em mắc lỗi.

Chỉ ra và nêu cách sửa các lỗi trong đoạn văn sau:

a) Một lần, tôi và anh Hoàng anh họ của tôi rủ nhau đi câu cá. Hai anh em tôi ngồi câu cá được một lúc thì nghe thấy tiếng hò reo sôi nổi. Phía đằng xa một nhóm học sinh đang thi bơi lội. Chúng tôi chạy đến chỗ cuộc thi diễn ra. Thì ra là nhóm ban hàng xóm tôi mới quen hôm trước. Tôi cảm thấy rất thích thú, liền đề nghị tham gia. Tôi rủ anh Hoàng nhưng anh lại từ chối. Điều đó đã khiến tôi cảm thấy rất buồn và thất vọng về anh... Nhóm thi đấu của chúng tôi gồm có năm người. Trọng tài là Tuấn - người bạn hàng xóm thân thiết nhất của tôi. Sau khi trọng tài thổi còi bắt đầu hiệp đấu. Hai tuyển thủ từ tư thế chuẩn bị đã nhanh chóng vào cuộc đua. Tiếng hô hào, cổ vũ vang khắp con sông. Các đối thủ ngang sức ngang tài, không ai chịu kém ai. Tôi cố gắng bơi hết sức. Bỗng nhiên, tôi cảm thấy chân bên trái của mình bị tê. Tôi bơi chậm lại rồi dần tụt lùi phía sau. Tôi nghe thấy có tiếng ai hoảng hốt kêu lên: Hình như thằng Lâm bị chuột rút rồi. Tôi vùng vẫy trong nước nhưng không thể bơi tiếp, không biết bản thân đã uống biết bao nhiêu là nước. Trong lúc mê mẩn, tôi nghe thấy một giọng nói quen thuộc: “Lâm ơi, em ơi. Mau tỉnh lại đi em.”. Cho đến khi tỉnh lại, tôi đã thấy anh Hoàng trước mặt mình. Khuôn mặt của anh đầy lo lắng. Hình như chính anh Hoàng là người đã cứu tôi. Tôi thấy mọi người xung quanh đều thở phào nhẹ nhàng. Có tiếng nói cất lên: “Anh Hoàng tài thật, ở khoảng cách xa như vậy mà đã cứu được Lâm một cách thần kì!”. Có tiếng hưởng ứng: “Đúng vậy!”, “Đúng vậy!”... Tôi mỉm cười, lòng đầy tự hào rồi nhìn anh Hoàng, khẽ nói: “Em cảm ơn anh!”. Nhờ có chải nghiệm ngày hôm đó, tình cảm của hai anh em chúng tôi càng trở lên thắm thiết. 

b) Trong kì nghỉ hè vừa qua, tôi được bố cho đi thăm thành phố Đà Nẵng, đó là phần thưởng bố mẹ dành cho tôi vì đã đạt kết quả cao trong năm học. Trải nghiệm đáng nhớ nhất của tôi trong chuyến đi này là đến bán đảo Sơn Trà. Ở đây, tôi có cảm giác mọi ồn ào, náo nhiệt của thành phố dường như đã lùi lại, nhường chỗ cho sự yên ả, thanh bình. Cả bán đảo cứ như một nàng công chúa được đánh thức sau giấc ngủ dài, bừng dậy với vẻ đẹp lộng lẫy, quyến rũ. Mỗi buổi sáng ngủ dậy trên đảo tôi được ngắm cảnh bình minh trên biển, khung cảnh thật lộng lẫy. Tôi rất thích cái cảm giác được cùng bố đi xe máy trên những cung đường của đảo, lắng nghe tiếng sóng biển xen lẫn tiếng gió của cây rừng bên tai và thi thoảng dừng chân bên những điểm đường rộng rãi để phóng tầm mắt ra xa, ngắm nhìn toàn cảnh trời mây non bộ, để thấy biển cả quê hương mênh mông và đẹp lạ thường. Khi chiều suống hình ảnh thành phố Đà Nẵng lên đèn thật đẹp với những toà nhà cao vút, những cây cầu mềm mỏng vắt qua sông. Buổi tối, tôi được thưởng thức những món hải sản thật là tươi ngon… Năm ngày du lịch Đà Nẵng trôi qua thật nhanh, tôi trở về với mái ấm gia đình. Tạm biệt nhé, Đà Nẵng. Hẹn ngày này sang năm, tôi sẽ quay trở lại! Với chuyến đi thú vị đã mở mang cho tôi những hiểu biết về đất nước, con người. Đất nước mình đâu đâu cũng đẹp như tranh!