Rót từ từ dung dịch HCl cho đến dư vào dung dịch hỗn hợp chứa a mol Na₂CO₃ và b mol NaHCO₃. Từ kết quả số liệu thực nghiệm ta có 2 đồ thị theo hình vẽ sau:

Xác định khối lượng chất tan trong dung dịch thu được khi lượng HCl rót vào dung dịch là 1,8a mol.

Hướng dẫn giải:

Đặt:$\left\{\begin{array}{l}{n}_{N{a}_{2}C{O}_3}=amol\\ n_{NaHC{O}_3}=bmol\end{array}\right.$

Các phương trình hóa học xảy ra:

Na₂CO₃ + HCl $\underset{}{\to }$ NaCl + NaHCO₃

NaHCO₃ + HCl $\underset{}{\to }$ NaCl + CO₂↑ + H₂O

+Theo hình 2: Khi $n_{HCl}=0,075a\Rightarrow n_{N{a}_{2}C{O}_{3}du}=0,03mol$

$n_{N{a}_{2}C{O}_{3}p/u}=(a-0,03)mol$

Na₂CO₃ + HCl $\underset{}{\to }$ NaHCO₃ + NaCl

(a-0,03)       0,075a                            mol

⇒ a – 0,03 = 0,75 a ⇒ a = 0,12 mol

+ Theo hình 1: Khi $n_{HCl}=1,5a=0,18mol\Rightarrow n_{C{O}_2}=\frac{b}{3}mol$

Na₂CO₃ + HCl $\underset{}{\to }$ NaCl + NaHCO₃

 0,12  → 0,12 → 0,12 → 0,12                       mol

NaHCO₃ + HCl $\underset{}{\to }$NaCl + CO₂ + H₂O

(0,18 - 0,12) →  0,12                                     mol

$\Rightarrow n_{C{O}_2}=\frac{b}{3}=0,06\Rightarrow b=0,18mol$

$\Rightarrow$Dung dịch gồm: Na₂CO₃ (0,12 mol); NaHCO₃ (0,18 mol).

+ Khi n_HCl = 1,8a = 0,216 mol

Na₂CO₃ + HCl $\underset{}{\to }$ NaCl + NaHCO₃

 0,12 → 0,12 → 0,12 → 0,12              mol

$\Rightarrow \left\{\begin{array}{l}{n}_{NaHC{O}_3}=0,12+0,18=0,3mol\\ n_{HCl}=0,216-0,12=0,096mol\end{array}\right.$

NaHCO₃ + HCl $\underset{}{\to }$ NaCl + CO₂ + H₂O

 0,096 ← 0,096 → 0,096

$\Rightarrow \left\{\begin{array}{l}{n}_{NaHC{O}_3}=0,3-0,096=0,204mol\\ n_{NaCl}=0,12+0,096=0,216mol\end{array}\right.$

$\Rightarrow \left\{\begin{array}{l}{m}_{NaHC{O}_3}=0,204\times 84=17,136gam\\ m_{NaCl}=0,216\times 58,5=12,636gam\end{array}\right.$

Tổng khối lượng chất tan: 17,136 + 12,636 = 29,772 gam.