Kết thúc bài ký Cô Tô là suy nghĩ của tác giả về hình ảnh chị Châu Hòa Mãn: "Trông chị Châu Hòa Mãn địu con, thấy nó dịu dàng yên tâm như hình ảnh biển cả là mẹ hiền mớm cá cho lũ con lành". Cách kết thúc này cho thấy tình cảm của tác giả với biển và những con người bình dị trên đảo như thế nào?

Để nhận ra vẻ đẹp của Cô Tô, nhà văn đã quan sát cảnh thiên nhiên và hoạt động của con người trên đảo ở:

- Những thời điểm:

• Khi cơn bão xảy ra (chiều, đêm khuya lúc cuối canh 1 đầu canh 2) và sau khi cơn bão xảy ra
• Ngày thứ năm, thứ sáu trên đảo Cô Tô: lúc mặt trời chưa mọc, khi mặt trời mọc, khi mặt trời đã lên cao bằng con sào

- Những vị trí:

• Nhìn từ trên cao: nhìn từ trên nóc đồn khố xanh cũ, nhìn từ trên đá đầu sư
• Nhìn ra bốn phương tám hương, quay gót 180 độ bao quát toàn cảnh từ nóc đồn khố xanh cũ
• Nhìn cận cảnh: lại gần giếng nước ngọt để quan sát (né một bên khi anh hùng Châu Hòa Mãn quẩy nước)

Qua bài kí Cô Tô, nhà văn đã đưa người đọc đến:

• những nơi: đảo Cô Tô, đảo Thanh Luân, cái giếng ngọt đảo Thanh Luân, hợp tác xã Bắc Loan Đầu
• những người: anh em bộ binh và hải quân trong đồn khố xanh cũ, anh hùng Châu Hòa Mãn cùng bốn bạn xã viên hợp tác xã Bắc Loan Đầu, chị Châu Hòa Mãn, người dân đảo Thanh Luân ra giếng lấy nước ngọt...