Viết 2 – 3 câu về một danh nhân, trong đó có dùng dấu gạch ngang để đánh dấu bộ phận chú thích, giải thích. 

Đọc câu chuyện dưới đây và trao đổi với bạn. 

Không nên phá tổ chim 

Thấy trên cành cây có một tổ chim chích choè, ba con chim non mới nở, tôi liền trèo lên cây, bắt chim non xuống để chơi. Chị tôi thấy vậy, nhẹ nhàng bảo: “Chim non đang sống với mẹ, sao em nỡ bắt nó? Lát nữa chim mẹ về, không thấy con, sẽ buồn lắm đấy. Còn lũ chim non xa mẹ, chúng sẽ chết. Hãy đặt lại chim vào tổ. Sau này chim lớn, chim sẽ hát ca, bay lượn, ăn sâu bọ giúp ích con người.”. 

Nghe lời chị, tôi đem những chú chim non đặt lại vào tổ. 

(Theo Quốc văn giáo khoa thư) 

a. Vì sao người chị khuyên em không nên phá tổ chim? 

b. Theo lời người chị, loài chim có ích gì đối với con người? 

c. Câu chuyện này giúp em nhận ra điều gì? 

Nêu đặc điểm về vị trí và công dụng của dấu gạch ngang trong mỗi trường hợp dưới đây: 

Thế giới trong trang sách 

Trang sách mở ra thế giới diệu kì:  

Trên bầu trời những vì sao lấp lánh 

Mặt biển xanh, cánh buồm nâu trong nắng 

Sau cơn mưa hiện bảy sắc cầu vồng. 

Trang sách trả lời câu hỏi tuổi thơ 

Vũ trụ bao la bao điều bí mật 

Trái đất rộng có chân người chinh phục  

Mặt trăng hiền giấu chú Cuội ở đâu? 

Trang sách thắp lên ngọn lửa khát khao  

Những ước mơ có dáng hình xứ sở 

Những ước mơ tuổi thơ luôn rộng mở  

Con đường dài tít tắp đợi mong ta. 

Bài học nào trong trang sách thiết tha  

Nhân nghĩa bao đời cha ông gìn giữ  

Như dòng sông sẽ chảy về biển cả  

Lớn khôn rồi vẫn nhớ tiếng mẹ ru. 

(Huệ Triệu) 

Đọc đoạn văn dưới đây và trả lời câu hỏi. 

Không nên phá tổ chim là một câu chuyện giản dị nhưng lại mang đến cho tôi nhiều cảm xúc khó quên. Câu chuyện kể về một em nhỏ vì tò mò mà trèo lên cây, bắt ba con chim non xuống để chơi. Nhưng lời khuyên của chị gái đã làm cho em tỉnh ngộ. Chị đã nói về nỗi buồn của chim mẹ khi không tìm thấy con, số phận của những chim non khi bị tách ra khỏi mẹ. Chị còn nói với em về lợi ích mà loài chim mang lại cho con người. Lời khuyên của chị thật nhẹ nhàng mà thấm thía. Nó giúp người em có một hành động đáng khen: đem những con chim non đặt lại tổ của chúng. Câu chuyện tuy ngắn nhưng thật xúc động bởi ý nghĩa nhân văn cao đẹp: Cuộc đời sẽ tốt đẹp hơn, hạnh phúc hơn nếu chúng ta biết yêu quý và trân trọng sự sống của muôn loài. Gấp trang sách lại, hình ảnh những chú chim non bé bỏng quấn quýt bên mẹ vẫn in đậm trong tâm trí tôi. 

(Phan Nguyên) 

a. Người viết muốn nói điều gì qua đoạn văn trên? 

b. Tìm các câu văn trong đoạn ứng với phần mở đầu, triển khai, kết thúc của đoạn văn và xác định nội dung tương ứng của mỗi phần. 

c. Tìm trong đoạn văn những từ ngữ hoặc câu văn thể hiện tình cảm, cảm xúc của người viết. 

Dấu gạch ngang trong câu nào dưới đây dùng để đánh dấu bộ phận chú thích, giải thích? 

(1) Giuyn Véc-nơ – một trong những người được gọi là “cha đẻ của khoa học viễn tưởng” – rất thích du lịch tới các miền xa xôi. (2) Năm mười một tuổi, cậu định đi theo một chiếc thuyền Ấn Độ – chiếc thuyền mà cậu hi vọng sẽ căng buồm đi khắp đó đây. (3) Khi cha phản đối, cậu đã hứa: 

– Từ nay, con chỉ du lịch trong tưởng tượng thôi.  

(4) Nhờ những chuyến “du lịch” đó, Giuyn Véc-nơ đã viết nên nhiều truyện khoa học viễn tưởng: 

– Hai vạn dặm dưới biển, 

– Vòng quanh thế giới trong 80 ngày.... 

(Theo Bảo Ngọc)