I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm)

Đọc đoạn trích:

Giả sử bạn thích nhạc Rock. Vì thế bạn và một vài người bạn quyết định lập một ban nhạc nhỏ.

Điều thú vị ở đây là: bạn có mục tiêu được chơi nhạc, nhưng bạn sẽ học được nhiều điều không chỉ về nhạc. Có thể bạn phải mua thiết bị - bạn học được cách dành dụm tiền và thuyết phục người khác cho mượn thêm, rồi học về cách tổ chức nhân sự trong ban nhạc, bạn cũng sẽ học về điện tử.

Bạn sẽ học được nhiều hơn khi cố gắng làm cho âm nhạc của bạn hay hơn. Muốn cho nhiều người biết đến ban nhạc thì bạn phải học về tiếp thị. Khi bạn thu tiền người đến xem bạn biểu diễn tức là bạn học cách làm kinh doanh.

Mục tiêu của bạn chỉ là được chơi nhạc, nhưng nó đã đưa bạn đến đâu nào!

Chuyện này có thường xảy ra không... một người bắt đầu học tiếng Nhật và khi họ tiến bộ hơn, anh ta say mê văn hóa Nhật. Anh du lịch sang thăm nước Nhật một chuyến. Thế là anh ta được làm việc cho một công ty Nhật, định cư luôn tại Tokyo và cưới một cô vợ Nhật.

Mục tiêu chỉ là học tiếng Nhật nhưng nó đã thay đổi cả cuộc đời của họ.

Bất kỳ lúc nào bạn định thực hiện một mục tiêu, dù đó là tạo một website, hay dành dụm một ngàn đô, nó sẽ đưa bạn đến những nơi hoặc những điều bạn không bao giờ mơ đến. Đó là lý do tại sao chúng ta đặt mục tiêu cho chính mình – nhằm thay đổi cuộc đời của chúng ta.

(Trích Đời thay đổi khi chúng ta thay đổi – Andrew Matthews, Dũng Tiến và Thúy Nga dịch, NXB Trẻ, trang 148-149)

Xác định phong cách chức năng ngôn ngữ của đoạn trích trên.

  * Cảm nhận về đoạn thơ

- Bốn câu thơ đầu là tình cảm gắn bó của người dân Việt Bắc với người cách mạng trong không khí chia tay được gợi lên đầy nhớ thương:

“Mình về mình có nhớ ta

Mười lăm năm ấy thiết tha mặn nồng

Mình về mình có nhớ không

Nhìn cây nhớ núi, nhìn sông nhớ nguồn?”

+ Với lối xưng hô “mình – ta” quen thuộc gần gũi trong ca dao, dân ca gợi bao tình thương gắn bó: “mình với ta tuy hai mà một” hay “Mình về ta chẳng cho về/ Ta níu vạt áo ta đề câu thơ”. “Mình” là người ra đi - người cán bộ kháng chiến phải rời xa chiến khu Việt Bắc để về xuôi; “ta” là người ở lại – nhân dân Việt Bắc.

+ Điệp khúc “mình về mình có nhớ” vừa là lời hỏi vừa là lời nhắc nhở đầy thương mến để rồi sống dậy cả không gian, thời gian của kỷ niệm.

+ Câu thơ “Mười lăm năm ấy thiết tha mặn nồng” tưởng như thời gian riêng tư của tình yêu đằm thắm nhưng đó là thời gian kháng chiến, thời gian kể từ ngày xây dựng căn cứ cách mạng. “Mười lăm năm ấy...” câu thơ chất chứa bao kỷ niệm sâu đậm mà chỉ có những người trong cuộc mới thấu hiểu. “Mười lăm năm” phải chăng là khoảng thời gian từ khi kháng Nhật cho đến ngày chiến dịch lịch sử Điện Biên phủ thắng lợi vang dội. Khoảng thời gian ấy tuy dài nhưng rồi cũng đã trôi qua thật nhanh. Song, sức âm vang của nó thì có lẽ đến nghìn năm sau.

+ Từ láy biểu cảm “thiết tha” và tính từ “mặn nồng” khiến chúng ta liên tưởng đến những cung bậc tình cảm mặn mà nồng nàn da diết lứa đôi quấn quýt, chẳng thể rời xa.

+ Câu thơ “Nhìn cây nhớ núi, nhìn sông nhớ nguồn?” gợi nhớ không gian núi rừng. Cách diễn dạt, cách liên tưởng rất hồn nhiên, chân thật của người miền núi thể hiện quy luật của tình cảm – hướng về cội nguồn, hướng về quê hương của cách mạng. Đó là núi rừng Việt Bắc.

→ Âm hưởng nhẹ nhàng của khúc lục bát ngọt ngào, êm ái – chính là khúc dạo đầu của bản nhạc chia ly.

- Bốn câu thơ tiếu là khung cảnh chia ly đầy bịn rịn, quyến luyến giữa người đi, kẻ ở:

“- Tiếng ai tha thiết bên cồn

Bâng khuâng trong dạ, bồn chồn bước đi

Áo chàm đưa buổi phân li

Cầm tay nhau biết nói gì hôm nay...”

+ Không gian chia li: đơn sơ, lặng lẽ với hình ảnh chiếc “áo chàm” mộc mạc, quen thuộc, gần gũi với con người Việt Bắc à tình cảm thì biết bao nồng đượm. Đó cũng là nghệ thuật hoán dụ tinh tế và giàu sức biểu cảm. Người ra đi lắng nghe và thấu hiểu tiếng lòng “tha thiết” của người ở lại, nên lòng cũng đầy “bâng khuâng, xao xuyến” khiến bước chân trở nên “bồn chồn” như ngập ngừng, bối rối,...

+ Hàng loạt từ láy diễn tả tâm trạng “tha thiết, bâng khuâng, bồn chồn" đã choáng đầy bốn câu thơ miêu tả cuộc chia ly.

+ Nhịp thơ lục bát vốn đều đặn, nhịp nhàng đến đây liền đổi nhịp 4/4 sang 3/3/2 như chính con tim không thể đập đều đặn trong giờ phút được thoáng ngừng, lặng yên đầy sâu lắng ấy của người ra đi và kẻ ở lại.

* Đánh giá:

+ Ngôn ngữ bình dị, nhiều từ láy.

+ Những thủ pháp nghệ thuật quen thuộc như: đối lập, hoán dụ, liệt kê, câu hỏi tu từ.

+ Giọng điệu tâm tình, ngọt ngào, da diết.