Vậy tín ngưỡng, tôn giáo là gì? Ở Việt Nam có những tín ngưỡng, tôn giáo nào? Các tín ngưỡng, tôn giáo này có những nét chính gì và biểu hiện như thế nào trong đời sống văn hoá - xã hội?

♦ Yêu cầu số 1: những biểu hiện của Phật giáo trong đời sống văn hóa - xã hội.

- Thực hiện những hoạt động thể hiện sự quan tâm, tin theo Phật pháp, như: cầu cúng tại chùa, tại gia, nghe giảng về đạo Phật, tham dự khoá tu, phụ giúp nhà chùa làm lễ, thăm và vãn cảnh chùa,...

- Chú trọng đạo đức trong đời sống cá nhân và quan hệ xã hội, gồm: các yếu tố như lòng từ bị, bác ái, khoan dung, vị tha,... cùng những hành vi như làm việc thiện, không nói và không làm điều ác hoặc điều xấu, quý trọng muôn vật...

- Tổ chức, tham gia những ngày lễ, dịp lễ Phật giáo trong năm, nổi bật là Đại lễ Phật đản (kỉ niệm ngày Đức Phật ra đời) và lễ Vu Lan báo hiếu.

- Tổ chức, tham gia lễ hội chùa hằng năm, tiêu biểu như lễ hội chùa Thầy (Hà Nội), lễ hội Yên Tử (Quảng Ninh), lễ hội chùa Hương (Hà Nội, Hà Tĩnh), lễ hội Quán Thế Âm - Ngũ Hành Sơn (Đà Nẵng),...

♦ Yêu cầu số 2: Phật giáo có ảnh hưởng phổ biến và lâu dài trong đời sống của người Việt, vì:

- Với triết lý nhân văn của Phật giáo được thể hiện qua: tư tưởng từ bi, vị tha và vô ngã (không nghĩ tới cá nhân mà chỉ nghĩ đến những điều lớn lao cho mọi người, cho xã hội) rất phù hợp với tình cảm, lối sống, suy nghĩ thương người như thể thương thân, lá lành đùm lá rách, trách nhiệm của mỗi con người trước cộng đồng.. của người Việt. Do đó, Phật giáo đã được đông đảo người Việt đón nhận và được thực hiện trong đời sống xã hội ngày một sâu rộng.

- Mặt khác, trải qua nhiều biến cố lịch sử, trong suốt thời gian khá dài, Phật giáo luôn tỏ rõ là một tôn giáo gần gũi, có nhiều đóng góp tạo nên lịch sử hào hùng của dân tộc và góp phần không nhỏ xây dựng bản sắc văn hóa Việt Nam. Phật giáo đã được nhiều các nhà lãnh đạo đất nước trong các giai đoạn lịch sử khác nhau đánh giá là tôn giáo yêu nước, gắn bó đồng hành cùng dân tộc trong suốt chiều dài lịch sử gần 2000 năm có mặt tại Việt Nam.

- Nguồn gốc:

+ Đạo giáo còn có tên là Lão giáo hoặc đạo Lão, hình thành ở Trung Quốc từ thời kì cổ đại.

+ Đạo giáo bắt nguồn từ tư tưởng về Đạo của Lão Từ (khoảng thế ki VI - V TCN) - người biên soạn sách Đạo đức kinh - và Trang Tử (369 - 286 |TCN) - người biên soạn sách Nam Hoa kinh.

+ Từ cuối thời Đông Hán (thế kỉ II), sự kết hợp tư tưởng Lão - Trang với các yếu tố thần bí đã đưa đến sự ra đời của Đạo giáo, thờ Đạo và tôn Lão Tử làm giáo chủ (Thái Thượng Lão Quân).

- Quá trình du nhập và phát triển của Đạo giáo ở Việt Nam: Đạo giáo du nhập vào Việt Nam từ thời kì Bắc thuộc, có ảnh hưởng rộng rãi và bền vững trong đời sống dân gian, đồng thời có sự hoà trộn, dung hợp với Phật giáo, Nho giáo và các yếu tố tín ngưỡng bản địa.