(Câu hỏi 4, SGK) Chỉ ra và làm rõ thành công về nghệ thuật của bản Tuyên ngôn từ các phương diện: từ ngữ, biện pháp tu từ, cấu trúc câu, câu khẳng định và câu phủ định.

– Từ ngữ: thuần Việt, giản dị, trong sáng, dễ hiểu.

– Biện pháp tu từ: sử dụng nhiều biện pháp tu từ đa dạng và hiệu quả:

+ Liệt kê, điệp từ ngữ và cấu trúc (“Về chính trị... Chúng thi hành những pháp luật dã man. Chúng lập ba chế độ khác nhau ở Trung, Nam, Bắc... Chúng lập ra nhà tù nhiều hơn trường học... Chúng ràng buộc dư luận, thi hành chính sách ngu dân. Chúng dùng thuốc phiện, rượu, cồn..”, “Về kinh tế, chúng bóc lột dân ta đến tận xương tuỷ... Chúng cướp không ruộng đất, rừng mỏ, nguyên liệu. Chúng giữ độc quyền in giấy bạc, xuất cảng và nhập cảng. Chúng đặt ra hàng trăm thứ thuế vô lí... Chúng không cho các nhà tư sản ta được giầu lên. Chúng bóc lột công nhân ta một cách vô cùng tàn nhẫn.”).

+ Lặp cấu trúc (“Một dân tộc đã gan góc chống ách nô lệ của Pháp hơn 80 năm nay, một dân tộc đã gan góc đứng về phe Đồng minh chống phát xít mấy năm nay, dân tộc đó phải được tự do! Dân tộc đó phải được độc lập!”).

+ Hoán dụ, ẩn dụ (“Chúng lập ra nhà tù nhiều hơn trường học. Chúng thẳng tay chém giết những người yêu nước thương nòi của ta. Chúng tắm các cuộc khởi nghĩa của ta trong những bể máu.”).

- Câu khẳng định và phủ định: hầu như đại đa số các câu văn trong bản Tuyên ngôn đều diễn đạt bằng câu khẳng định (“Đó là những lẽ phải không ai chối cãi được. Dân tộc đó phải được tự do! Dân tộc đó phải được độc lập!”) và câu phủ định (“tuyên bố thoát li hẳn quan hệ thực dân với Pháp, xoá bỏ hết những hiệp ước mà Pháp đã kí về nước Việt Nam, xoá bỏ tất cả mọi đặc quyền của Pháp trên đất nước Việt Nam.”).