Đọc câu chuyện

TRẦN THỦ ĐỘ - CÔNG THẦN HIẾM CÓ

Trần Thủ Độ (1194 - 1264), người Lưu Xá, huyện Ngự Thiên,lộLong Hưng (nay là xã Canh Tân, huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình),ông

là người sáng lập và trực tiếp lãnh đạo công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước những năm đầu thời kì nhà Trần. Trần Thủ Độ là người thẳng thắn,nghiêm túc, ông không phân biệt giàu nghèo, sang hèn, bất cứ ai, dù là đối tượng nào, ở vị trí nào đi chăng nữa, nếu vi phạm đều bị xử lí theo đúng pháp luật.

Sử sách có ghi lại: Vợ của Trần Thủ Độ có lần ngồi kiệu đi qua thềm cấm, bị quân hiệu ngăn lại, về khóc và mách với Trần Thủ Độ. Ông sai đi bắt người quân hiệu đó và vặn hỏi, người quân hiệu ấy cú theo sự thực tra lời. Trần Thủ Độ nói: “Ngươi ở chức thấp mà giữ được luật pháp, ta còn trách gì nữa.”. Ông lấy vàng, lụa thưởng rồi cho về.

Có lần Quốc mẫu xin riêng cho một người làm câu đương (người giữ việc bắt bớ, áp giải trong làng). Trần Thủ Độ gật đầu, rồi ghi họ tên, quê quán của người đó. Khi xét đến xã ấy, hỏi tên ấy ở đâu, người đó mùng rỡ chạy đến. Thủ Độ nói: “Ngươi vì có công chúa xin cho được làm câu đương, không thể ví với những câu đương khác được, phải chặt một ngón chân để phân biệt với người khác.”. Người đó kêu van xin, mãi ông mới tha cho.

Khi vua Trần Thái Tông muốn cho người anh của Trần Thủ Độ là An Quốc làm Tể tướng. Ông tâu: “An Quốc là anh thần, nếu cho giỏi hơn thần thì thần xin trí sĩ (nghỉ việc), nếu cho thần giỏi hơn An Quốc thì không thể cử An Quốc...”.

                                (Theo Đại Việt sử kí toàn thư, NXB Khoa học xã hội, Hà Nội,1993)

a) Ai là người khách quan và công bằng, ai thiếu khách quan, công bằng? Hãy nêu những biểu hiện để làm rõ điều đó.

b) Vì sao Trần Thủ Độ lại thưởng vàng, lụa cho người quân hiệu? Hành động này có ý nghĩa gì? Nếu Trần Thủ Độ chấp thuận và làm theo mong muốn của Quốc mẫu và sự sắp xếp của Vua thì điều gì sẽ xảy ra? Vì sao?

Lựa chọn phương án trá lòi đúng trong các câu sau đây:

a) Nội dung nào dưới đây thể hiện ý nghĩa của khách quan đối với xã hội?

A. Đưa ra đuợc quyết dinh đúng đắn.

B. Mở rộng được kiến thức của bản thân

C. Tạo động lực để con người sáng tạo.

D. Duy trì bình đẳng và thực thi dân chủ.

Phân tích ý nghĩa cúa khách quan và công bằng được biểu đạt trong các câu sau:

a. Trời đất không che chở riêng ai,

Mặt Trời, Mặt Trǎng không soi sáng riêng ai.

b. Thương em anh để trong lòng

Việc quan anh cứ phép công anh làm.

c.Nhất bên trọng, nhất bên khinh.

d. Ưa nên tốt, ghét nên xấu.

Đọc câu chuyện dưới đây và chọn đúng hoặc sai trong mỗi ý a, b.c,d. Giải thích vì sao.

Có một nguòi nông dân trổng ngô ở thôn quê, vụ nào cũng bội thu. Khi được hỏi bí quyết thành công, người nông dân nói rằng, ông đã chia nhūng hạt gióng tốt cho láng giềng của mình. "Tại sao ông lại làm nhu thể khi giữa ông và họ có sự cạnh tranh thành quá thu hoạch sau vụ mùa với nhau?" Trước câu hỏi ngạc nhiên của mọi nguời, người nông dân bình thàn nói: “Có gi đâu. Chẳng nhē mọi người không biết rằng mỗi làn những cơn gió thối qua cánh đồng ngô này, phấn hoa sẽ bị cuốn theo chiều gió, rải đều khắp nơi từ cánh đồng ngô này đến cánh đồng ngô khác. Nếu những người láng giếng của tôi tròng những giông ngô kém chất lượng thì sự gieo phấn trên cánh đồng ngô của tôi cũng sẽ đem đến những bắp ngô kém chất lượng. Do đó nếu tôi muốn trồng được giống ngô tốt thì trước hết, tôi phải giúp những người làng giềng của tôi có những hạt giống tốt”

(Theo Hà Yên,Gieo mầm tính cách, NXB Trẻ,2023)

a.Người nông dân chia sẻ hạt giống tốt cho láng giềng của mình, tạo điều kiện cho họ có cơ hội trồng được ngô chất lượng là biểu hiện của công bằng.

b. Tính khách quan biểu hiện ở việc người nôn dân đã áp dụng mọt phương pháp trồng ngô dựa trên một quy luật tự nhiên - sự phân phối của cơn gió.

c. Thông điệp trong câu chuyện “khi cho đi, bao giờ người cho cũng được nhận lại” đó là biểu hiện của sự công bằng.

d. Nhận thức của người nông dân rằng sự thành công của láng giềng sẽ ảnh hưởng đến kết quả thu hoạch của ông là biểu hiện của khách quan.

Việc làm nào dưới đây là biểu hiện khách quan và công bằng? Giải thích vì sao.

A. Giám đốc công ty quyết định chấm dứt hợp đồng lao động với nhân viên là chị M vì M vi phạm quy định về đạo đức nghề nghiệp.

B. Toà án nhân dân huyện Z ra quyết định trao quyền nuôi con cho cha hoặc mẹ dựa trên lọi ích của con.

C. Nhà báo G viết bài đưa tin về các hành vi trái pháp luật dựa trên lời kể của nhân chứng tại hiện trường và suy luận của bản thân.

D. Giáo viên P đánh giá sản phẩm dự án của các nhóm học sinh dựa vào nội dung thuyết trình và khả năng thể hiện của tất cả các thành viên trong nhóm.

E. Bạn T khẳng định một bộ phim được đánh giá là hay khi dựa vào tên tác giả và độ nổi tiếng của diễn viên chính trong phim.

Em đồng ý hoặc không đồng ý với nhận định nào duới đây? Vì sao?

A. Khách quan và công bằng để cao sự trung thực, bình đẳng.

B. Công bằng là đối xử tương đương với tất cả mọi người.

C.Ngưòi khách quan khi mô tả sự việc thường rất công bằng.

E. Thiếu khách quan và công bằng thì xã hội sẽ không phát triển.

e) Khi đánh giá thành tích làm việc nhóm của mỗi cá nhân, cách đánh giá nào dưới đây của trưởng nhóm thể hiện sự công bằng?

A. Đánh giá dựa trên quan điểm cá nhân.

B. Tập trung vào kết quả và sự đóng góp.

C.Lấy lợi thế cá nhân làm tiêu chí đánh giá.

D.Nghe theo yý kiến của số đông trong nhóm

GA-LI-LÊ VÀ THÍ NGHIỆM RƠI TỰ DO

Ga-li-lê (Galileo Galilei, 1564-1642) sinh ra và lớn lên tại thành phốPisa,nước Ý. Ga-li-lê luôn nỗ lực tìm tòi, nghiên cứu khoa học, dù là hiện tượng không còn mới lạ ông cũng muốn nghiên cứu đến tận gốc rễ ván

đề. Trước đó, nhà khoa học người Hy Lạp - A-ri-stốt (Aristotle) đã từng cho rằng tốc độ rơi của vật thể là không giống nhau, vật thể càng nặng thi tốc độ rơi càng nhanh. 1 800 năm trước đó, mọi người luôn coi học thuyết này là một chân lí không có) gì phải nghi ngờ. Nhưng Ga-li-lê đã dựa vào kiến thức khoa học của mình để đặt nghi vấn với học thuyết của A-ri-stót.Sau khi suy nghĩ kĩ càng, Ga-li-lê đã lựa chọn một toà tháp chuông đểtiến hành thí nghiệm. Ông mang theo hai quả cầu sắt có kích thước giống nhau nhưng trọng lượng khác nhau. Một quả cầu sắt đặc lòng có trọng lượng 100 kilôgam; quả cầu sắt còn lại rỗng bên trong nặng 1 kilôgam.Ông đứng trên toà tháp nhìn xuống. Bên dưới mọi người bàn tán xôn xao,có người chế giễu: “Ông ta đúng là không biết tự lượng sức mình, làm sao mà học thuyết của A-ri-stốt có thể sai được chứ!”.

Cuộc thí nghiệm bắt đầu, Ga-li-lê hét lớn: “Mọi người hãy nhìn rõ,quả cầu sắt sẽ rơi xuống bây giờ.”. Dứt lời, hai tay ông cùng lúc buông ra,hai quả cầu rơi xuống cùng một lúc, đồng thời gần như cũng chạm đất cùng một lúc. Tất cả mọi người đều kinh ngạc. Thí nghiệm này đã đánh dấu mốc quan trọng trong lịch sử phát triển Vật lí học.

(Theo Truyện hay mỗi ngày, bồi duỡng tính cách tốt, NXB Phụ nữ Việt Nam,2023)

a) Em hãy xác định biểu hiện của khách quan trong câu chuyện trên và giải thích ý nghīa của nhūng biểu hiện dó.

b) Chi tiết nào trong câu chuyên thể hiện sự thiếu khách quan? Nếu thiếu sự khách quan thì điều gì sẽ xảy ra? Vì sao?