Sơ đồ phả hệ dưới đây mô tả sự di truyền của một bệnh ở người do một trong hai alen của một gen qui định:

Biết rằng không phát sinh đột biến mới ở tất cả các cá thể trong phả hệ. Có bao nhiêu phát biểu sau đây đúng?

(1) Bệnh do gen lặn trên nhiễm sắc thể thường quy định

(2) Đã xác định được kiểu gen của 8 người trong phả hệ trên

(3) Cặp vợ chồng III.14 – III.15 sinh con bị bệnh với tỉ lệ 10%

(4) Xác suất cặp vợ chồng III.14 – III.15 sinh con đầu lòng không mang alen gây bệnh là 7/15

A - không bị mù màu, a bị mù màu

B - không bị bệnh máu khó đông, b bị máu khó đông.

Bệnh mù màu là bệnh do gen lặn quy định nằm trên NST X, không nằm trên Y. 

Người mẹ II. 1 có kiểu gen X^abX^AB, bố có kiểu gen X^AbY 

Xét phép lai X^abX^AB × X^aBY, hai gen cách nhau 12cM, hoán vị gen chỉ có thể xảy ra ở mẹ  

Mẹ nếu xảy ra hoán vị thì có: X^ab = X^AB = 0.44 ; X^aB = X^Ab = 0.06. 

Người con là kết quả của hoán vị gen là X^aBY → 4

Để sinh ra con mắc cả hai bệnh là X^abY = 0.04 × 0.5 = 0.22 = 22%. 

Đáp án cần chọn là: d

Qui ước : M bình thường >> m bị bệnh alkan niệu. Xét bệnh alkan niệu:

● Cặp vợ chồng 1a × 2a : M- × mm → người 3 là: Mm● Cặp vợ chồng 1b × 2b : M- × M-

Người con 4, 7 là mm  → cặp vợ chồng : Mm × Mm

Người 5, 6 chưa rõ kiểu gen (M-)

● Cặp vợ chồng 3 × 4 : Mm × mm → người 8, 9 : Mm; người 10, 11 : mm

Có tối đa 8 người mang kiểu gen đồng hợp về bệnh alkan niệu, đó là:

2a, 4, 7, 10, 11 mang kiểu gen đồng hợp lặn

1a, 5, 6 có thể mang kiểu gen đồng hợp trội → 1 đúng

Xét nhóm máu

Cặp vợ chồng 1a × 2a : \[{I^A}{I^{B\;}}\; \times {\rm{ }}{I^O}{I^O}\]

→ người 3 : I^BI^O

Cặp vợ chồng 1b × 2b : I^AI- × I^OI^O

→ người 4, 5, 6, 7 : I^AI^O .

Cặp vợ chồng 3 × 4 : I^BI^O  × I^AI^O

→ người 8: I^AI^B ,  người 9: I^BI^O ,  người 10: I^AI^O ,  người 11: I^OI^O

Vậy có tối thiểu 9 người mang kiểu gen dị hợp nhóm máu: 1a, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10 → 2 sai

Người 2a : \[I_m^OI_m^O\] → người 3 : \[I_M^BI_m^O\]

Người 2b : \[I_M^OI_m^O\] → người 4 : \[I_m^AI_m^O\], người 7: \[I_m^AI_m^O\]

Do người 8, 9 bình thường ↔ nhận giao tử M từ người 3

Người 8, 9 nhóm máu B và AB → nhận giao tử IB từ người 3

→ người 8,9 có KG lần lượt là: \[I_m^AI_M^B,I_M^BI_m^O\]

Người 10, 11 có KG lần lượt là: \[I_m^AI_m^O,I_m^OI_m^O\]

Vậy có thể xác định được chính xác kiểu gen của 9 người : 2a, 2b, 3, 4, 7, 8, 9, 10, 11 → 3 sai

Cặp vợ chồng 3 × 4: \[I_M^BI_m^O \times I_m^AI_m^O\]

Người con thứ 5 mang nhóm máu B ↔ đã được nhận giao tử chứa alen I^B từ bố, giao tử chứa alen I^O từ mẹ

Bố cho 2 loại giao tử chứa alen I^B,

Tỉ lệ là: \[I_M^B = 44,5{\rm{\% }},I_m^B = 5,5{\rm{\% }}\] hay chia lại tỉ lệ là: \[0,89I_M^B:0,11I_m^B\]

Mẹ cho 1 loại giao tử chứa alen IO là \[I_m^O\]

Xác suất người con thứ 5 bị alkan niệu là: 0,11 × 1 = 0,11 = 11% → 4 đúng

Vậy có 2 nhận định đúng là (1) và (4)

Đáp án cần chọn là: b