Phân tích nhân vật Khải Định và cho biết những lời bàn tán của đội thanh niên về một ông vua “đi chơi vi hành” có tác dụng gì trong việc khắc hoạ nhân vật này.

Tính cách của nhân vật Khải Định hư cấu được khắc họa qua hành động “vi hành” đầy tai tiếng của ông vua này. Điều bất ngờ là nhân vật Khải Định không trực tiếp xuất hiện trong văn bản truyện, nhưng lại được khắc họa sinh động, rõ nét trong cái nhìn đầy tính biếm họa của công chúng Pháp và lời bình thâm thuý, sắc bén của người kể chuyện xưng “tôi”.

• Trong cái nhìn đầy tính biếm hoạ của đội thanh niên và công chúng Pháp.

- Khải Định hiện lên trong văn bản như một kẻ ăn chơi, lạ đời khiến người ta “bật cười”: Ông ta đến Pa-ri với mục đích duy nhất là để “đi chơi vi hành. Ông ta ở những nơi ăn chơi như “trường đua”, “trong đường xe điện ngầm”, (và hình như) còn định “kí giao kèo với cả ông bầu nhà hát múa rối”,... dáng vẻ mặc cảm “nhút nhát”, “lúng ta lúng túng”; có lúc ăn mặc lố lăng, kệch cỡm, lạ đời, theo như lời cô gái nói: “có cả cái chụp đèn chụp lên cái đầu quấn khăn, các ngón tay thì đeo đầy những nhẫn”; “làm mình bật cười hơn nữa ... lúc hắn đeo lên người hắn đủ cả bộ lụa là, đủ cả bộ hạt cườm”;...

- Khải Định chỉ đáng giá một trò giải trí kiểu con rối, không mất tiền: Ông vua này còn thảm hại hơn khi trong mắt của đói thanh niên người Pháp, sự xuất hiện của vị vua này, như lời chàng trai: “chúng mình có mất tí tiến nào đầu mà được xem vua đang ngay cạnh”, trong khi, “xem buổi dạ hội thuộc địa ở Nhà hát Ca vũ “phải trả những nghìn rưởi phơ-răng để xem vợ lẽ nàng hầu vua Cao Miên, xem tụi làm trò leo trèo nhào lộn của sư thánh xứ Công gô”.

Hơn thế, theo lời đồn đại, chàng thanh niên này còn “nghe nói” “ông bầu Nhà hát Múa rối có định kí giao kèo thuê đấy”... Như vậy, vị vua này chẳng khác gì một con rối.

• Trong lời bình thâm thuý, sắc bén của người kể chuyện xưng “tôi”:

Mục đích vi hành mờ ám: Người kể chuyện xưng “tôi” không chỉ “ghi âm cầu chuyện” của đôi bạn trẻ ngồi cùng toa xe, để câu chuyện tự nó “biết nói, mà còn đưa ra những liên tưởng tự nhiên, những so sánh thâm thuý một cách đúng lúc:

- Các nhà cải trang vĩ đại (như vua Thuấn, vua Pi-e) vi hành với mục đích vĩ đại, còn vị vua này thì vi hành “để tiện việc riêng và vì những lí do không cao thượng bằng”.

- Hàng loạt câu hỏi được đưa ra như chất vấn, càng làm rõ tính chất mờ ám trong ý đồ vi hành của vua Khải Định: “Phải chăng là ngài muốn biết dân Pháp, dưới quyền ngự trị của bạn ngài là A-lếch-xăng Đệ nhất, có được sung sướng, có được uống nhiều rượu và được hút nhiều thuốc phiện bằng dân Nam, dưới quyền ngự trị của ngài, hay không?”; “Hay là, chán cảnh làm một ông vua to, giờ ngài lại muốn nếm thử cuộc đời của các cậu công tử bé?”.