trang 20 Sách bài tập Sinh học 12:

Máu khó đông là bệnh di truyền hiếm gặp trong quần thể. Người đàn ông A bị máu khó đông kết hôn với người phụ nữ B không mặc bệnh. Họ có 4 con gồm: hai con trai (C và D) và hai con gái (E và G), cả bốn người con đều không biểu hiện bệnh máu khó đông. Các con của A và B đều kết hôn với những người không bị bệnh; không có người con nào của C và D bị bệnh; các con trai của E và G bị máu khó đông, còn các con gái của họ không bị bệnh.

(1) Nhận định nào sau đây giải thích cho lí do C, D, E, G không bị máu khó đông là đúng?

(2) Nếu con gái của D kết hôn với một người đàn ông không mắc bệnh, xác suất họ sinh con bị bệnh máu khó đông là bao nhiêu?

(3) Các cá thể nào sau đây có kiểu gene dị hợp tử về gene gây bệnh máu khó đông?

Đáp án đúng là: (1) B; (2) không có đáp án đúng; (3) D.

- Bệnh máu khó đông (hemophilia) là bệnh do đột biến gene lặn nằm trên nhiễm sắc thể X. Quy ước: A – bình thường >> a – bị bệnh máu khó đông.

- Người đàn ông A bị máu khó đông (X^aY) kết hôn với người phụ nữ B không mắc bệnh (X^AX^-).

(1) B và (3) D.

- Hai con trai (C và D) của cặp vợ chồng này không biểu hiện bệnh → C và D đều có kiểu gene là X^AY (nhận X^A từ mẹ và nhận Y từ bố).

- Hai con gái (E và G) của cặp vợ chồng này không biểu hiện bệnh nhưng nhận một allele gây bệnh từ bố → E và G đều có kiểu gene là X^AX^a (nhận X^a từ bố và nhận X^A từ mẹ).

(2) không có đáp án đúng

- D có kiểu gene là X^AY kết hôn với người không bị bệnh (X^AX^-). Mặc dù tất cả những người con của D đều không bị bệnh thì cũng không thể khẳng định kiểu gene của vợ D là đồng hợp tử trội hay là dị hợp. Như vậy, khi D sinh con gái người con gái này của D sẽ nhận 1 X^A từ D và có thể nhận X^A hoặc X^a từ vợ của D. Nói cách khác, người con gái của D có thể có kiểu gene dị hợp hoặc đồng hợp trội.

- Con gái của D kết hôn với một người đàn ông không mắc bệnh (X^AY). Nếu người con gái này có kiểu gene đồng hợp tử trội X^AX^A thì 100% con của họ sinh ra không bị mắc bệnh, nhưng nếu người con gái này có kiểu gene dị hợp X^AX^a thì con trai của người con gái này vẫn có khả năng mắc bệnh.