Tôi mồ côi cha năm hai tuổi

Mẹ tôi thương con không lấy chồng

Trồng dâu, nuôi tằm, dệt vải

Nuôi tôi đến ngày lớn khôn.

Hai mươi năm qua tôi vẫn nhớ

Ngày ấy tôi mới lên năm

Có lần tôi nói dối mẹ

Hôm sau tưởng phải ăn đòn.

Nhưng không, mẹ tôi chỉ buồn

Ôm tôi hôn lên mái tóc

- Con ơi

trước khi nhắm mắt

Cha con dặn con suốt đời

Phải làm một người chân thật…

        (Trích Lời mẹ dặn – Phùng Quán)

Xác định nội dung chính của đoạn thơ trên.

Đáp án

Xuất giá tòng phu, phu tử tòng tử.

Giải thích

Giải nghĩa hai câu thơ, xác định tác giả muốn nói tới tấm lòng của người mẹ: thương con còn nhỏ dại mà ở vậy, không đi bước nữa (tái giá, tái hôn). Giải nghĩa nhanh các phương án trả lời:

+ Trời đất lòng người mà không ủng hộ thì có mưu tính gì cũng không được ý nguyện.

+ Quan điểm Nho giáo về người phụ nữ: ở nhà theo cha, lấy chồng theo chồng, chồng chết theo con (trai trưởng).

+ Quan điểm vợ chồng kính trọng nhau như khách trong nhà.

+ Quan điểm làm người: không cầu vọng tự phẩm hạnh của mình sẽ cao hơn.

Đáp án

Ông sinh ra ở miền Trung, một vùng ven sông nơi con người quanh năm bận rộn với nong tằm.

Giải thích

Đáp án

Khẳng định vai trò của người cha và quan điểm sống mà tác giả luôn hướng tới.

Giải thích

Đọc lướt các phương án trả lời và sử dụng phương pháp loại trừ:

+ Tác giả mất cha khi mới hai tuổi vậy nên rất khó để có thể nhớ được hình ảnh, lời nói của cha mình, loại A, B.

Đáp án

Giọng thơ chậm rãi, xuất hiện lời dẫn trực tiếp tạo cảm giác như một lời kể, tâm tình.

Giải thích

Đọc lại nội dung đoạn thơ, xác định các yếu tố nghệ thuật có trong văn bản và kết hợp với phương pháp loại trừ. Trong ngữ liệu, chủ thể trữ tình xuất hiện trực tiếp (xưng “tôi”) kể lại bài học hồi năm tuổi và phác họa chân dung người mẹ tảo tần, lam lũ từ đó bộc lộ cảm xúc của bản thân mình.