Một người nông dân chọn giống lúa A để gieo trồng. Trong mùa vụ đầu, do chưa có kinh nghiệm canh tác nên chỉ thu hoạch được 5 tấn/ha. Ở các mùa vụ sau, ông đã thay đổi nhiều phương pháp canh tác khác nhau với mong muốn đạt được năng suất cao hơn. Kết quả năng suất của bốn vụ gieo trồng được mô tả trong Hình 1.

 

a) Hãy giải thích kết quả về năng suất lúa mà người nông dân này đạt được qua các mùa vụ.

b) Nếu muốn tăng năng suất hơn nữa, theo em, có phương pháp nào giúp người nông dân này đạt được mong muốn?

Phần thân của thỏ himalaya có bộ lông trắng muốt, những phần đầu mút của cơ thể (bàn chân, tai, đuôi và mõm) lại có màu đen hoặc màu chocolate. Sự khác biệt về màu sắc lông giữa phần thân và những phần đầu mút của cơ thể thỏ himalaya là do các tế bào ở những phần đầu mút của cơ thể có khả năng tổng hợp sắc tố làm cho lông có màu, còn các tế bào ở phần thân không có khả năng này.

a) Các nhà khoa học cho rằng màu lông ở thỏ himalaya là do nhiệt độ môi trường có ảnh hưởng đến sự biểu hiện gene. Em hãy đề xuất thí nghiệm chứng minh cho giả thuyết này.

b) Mỗi nhận định sau đây là đúng hay sai về sự biểu hiện màu lông ở thỏ himalaya?

(1) Các tế bào ở vùng thân có nhiệt độ cao hơn các tế bào ở những phần đầu mút cơ thể nên các gene quy định tổng hợp sắc tố melanin không được biểu hiện, do đó lông có màu trắng.

(2) Chân thỏ tiếp xúc nhiều với đất có nhiệt độ thấp nên lông ở chân có màu đen.

(3) Các tế bào ở phần thân có nhiệt độ cao hơn đã gây đột biến gene mã hóa enzyme tham gia chuyển hóa melanin, enzyme không được tổng hợp dẫn đến lông ở phần thân có màu trắng.

(4) Sự biểu hiện màu lông ở thỏ himalaya là do các tế bào ở những phần khác nhau trong cơ thể có hệ gene khác nhau.

Lai hữu tính là phương pháp cho giao phấn những cá thể thuộc các dòng khác nhau trong cùng một giống hoặc các giống khác nhau nhằm phát huy ưu thế lai cho đời con, nhờ đó nâng cao năng suất và sức sống của cây trồng. Tuỳ theo mục đích của công tác chọn giống mà có thể áp dụng các phương pháp lai khác nhau để tạo ra các giống cây trồng mong muốn. Mỗi nhận định sau đây là đúng hay sai khi nói về phương pháp lai hữu tính?

a) Lai hữu tính là cách thức con người chủ động tạo ra các biến dị bằng cách cho các giống khác nhau lai với nhau.

b) Cơ sở di truyền học của phương pháp lai hữu tính là sự tổ hợp vật chất di truyền của các giống cây trồng khác nhau.

c) Giống lúa ST25 và MV2, giống ngô TM181, sầu riêng monthong đều được tạo ra nhờ phương pháp lai hữu tính.

d) Các bước tạo giống bằng phương pháp lai hữu tính được tiến hành theo trình tự: (1) Lựa chọn cá thể lai có ưu thế lai cao nhất; (2) Tạo các dòng thuần chủng từ các giống thu thập được; (3) Lai các cặp bố mẹ thuộc các dòng thuần chủng khác nhau để tạo cá thể lai; (4) Thu thập các giống có đặc tính quý.

Khi cho lúa thân cao, bông nhiều, hạt dài, chín sớm lai với lúa thân thấp, bông ít, hạt tròn, chín muộn thu được thế hệ sau 100 % lúa thân cao, bông nhiều, hạt dài, chín sớm. Ở một địa phương X, có hai dòng lúa thuần chủng, trong đó một dòng thuần chủng về thân cao, dòng còn lại thuần chủng về hạt dài. Để cải tiến giống địa phương, người ta đã nhập nội hai dòng lúa mới từ một địa phương khác, trong đó một dòng thuần chủng về bông nhiều và dòng còn lại thuần chủng về chín sớm. Tuy nhiên, mỗi dòng này chỉ mang một đặc điểm có lợi duy nhất. Người nông dân muốn tạo ra giống lúa ưu thế lai TTV mang cả bốn đặc điểm trên cho những vụ thu hoạch tiếp theo. Em hãy cho biết phương pháp nào có thể tạo ra giống lúa TTV. Lập sơ đồ lai minh hoạ.