Viết bài văn nghị luận xã hội về một vấn đề cần giải quyết: "Là một học sinh, em hãy đề xuất những giải pháp phù hợp để giải quyết tình trạng ô nhiễm tiếng ồn tại các thành phố lớn ở Việt Nam hiện nay?”

Bài làm tham khảo

Cuộc sống hiện đại mang đến vô vàn tiện ích, trong đó có sự phổ biến của các sản phẩm nhựa. Tuy nhiên, tiện lợi đi đôi với hệ lụy. Rác thải nhựa, từ túi nilon, chai lọ đến ống hút, đang trở thành vấn nạn môi trường cấp bách, đe dọa nghiêm trọng đến hệ sinh thái, sức khỏe con người và tương lai của chính chúng ta. Là học sinh, chúng ta không thể làm ngơ trước thực trạng này. Bằng những hành động nhỏ bé nhưng thiết thực, mỗi chúng ta đều có thể góp phần giảm thiểu rác thải nhựa, bắt đầu từ chính trường học và gia đình mình.

Theo báo cáo của Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc (UNEP), mỗi năm thế giới thải ra khoảng 400 triệu tấn rác thải nhựa, tương đương với trọng lượng của hơn 300 triệu chiếc ô tô. Con số này thật sự đáng báo động. Tại Việt Nam, theo thống kê của Bộ Tài nguyên và Môi trường, mỗi ngày có khoảng 28.000 tấn rác thải nhựa được thải ra, nhưng chỉ có khoảng 10% được tái chế. Phần lớn số còn lại bị chôn lấp hoặc thải ra môi trường, gây ô nhiễm đất, nước, không khí và đại dương.

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này có nhiều, nhưng chủ yếu xuất phát từ ý thức của người dân. Nhiều người vẫn chưa nhận thức đầy đủ về tác hại của rác thải nhựa và chưa có thói quen phân loại, xử lý rác đúng cách. Bên cạnh đó, việc quản lý rác thải nhựa ở nhiều nơi còn lỏng lẻo, thiếu các biện pháp chế tài đủ mạnh. Hơn nữa, các sản phẩm nhựa được sản xuất và tiêu thụ với số lượng lớn, trong khi các giải pháp thay thế còn hạn chế.

Hậu quả của ô nhiễm rác thải nhựa là vô cùng nghiêm trọng. Môi trường bị tàn phá nặng nề, đất đai bị ô nhiễm, nguồn nước bị nhiễm độc, không khí bị ô nhiễm. Rác thải nhựa còn làm mất mỹ quan đô thị và nông thôn, phá hủy hệ sinh thái, đe dọa sự đa dạng sinh học. Đáng buồn hơn, các chất độc hại trong nhựa có thể xâm nhập vào cơ thể con người qua đường hô hấp, tiêu hóa, gây ra nhiều bệnh nguy hiểm như ung thư, dị tật bẩm sinh, rối loạn nội tiết... Không chỉ vậy, ô nhiễm rác thải nhựa còn gây thiệt hại lớn cho ngành du lịch, thủy sản và các ngành kinh tế khác.

Tuy nhiên, một số người vẫn cho rằng việc giảm thiểu rác thải nhựa là không cần thiết vì nhựa mang lại nhiều tiện ích và việc thay thế nhựa bằng các vật liệu khác sẽ tốn kém hơn. Quan điểm này hoàn toàn sai lầm. Lợi ích ngắn hạn của nhựa không thể bù đắp cho những tác hại lâu dài mà nó gây ra. Việc đầu tư vào các giải pháp thay thế nhựa là cần thiết để bảo vệ môi trường và sức khỏe con người, đồng thời thúc đẩy sự phát triển bền vững.

Vậy chúng ta, những học sinh, có thể làm gì để giảm thiểu rác thải nhựa?

Trước hết, để giải quyết một vấn đề, cần phải hiểu rõ bản chất của nó. Do đó, việc nâng cao nhận thức về tác hại của rác thải nhựa là bước đi đầu tiên và quan trọng nhất. Học sinh, giáo viên và phụ huynh cần được trang bị kiến thức đầy đủ về vòng đời của nhựa, quá trình phân hủy, và ảnh hưởng của chúng đến môi trường và sức khỏe. Các buổi sinh hoạt, hội thảo, cuộc thi về môi trường, cùng với việc sử dụng báo tường, trang web của trường và mạng xã hội, là những kênh truyền thông hiệu quả để phổ biến thông tin này. Trường THCS Lý Tự Trọng (Hà Nội) là một ví dụ điển hình cho thấy sức mạnh của giáo dục trong việc nâng cao nhận thức và thúc đẩy hành động bảo vệ môi trường thông qua cuộc thi "Sáng tạo sản phẩm từ rác thải nhựa".

Tuy nhiên, nhận thức thôi chưa đủ, cần phải chuyển hóa thành hành động cụ thể. Một trong những hành động thiết thực nhất mà học sinh có thể làm là thay đổi thói quen sử dụng đồ nhựa dùng một lần. Theo thống kê của Bộ Tài nguyên và Môi trường, Việt Nam thải ra môi trường khoảng 1,8 triệu tấn rác thải nhựa mỗi năm, trong đó phần lớn là đồ nhựa dùng một lần. Bằng cách hạn chế sử dụng túi nilon, ống hút nhựa, hộp xốp và chai nhựa dùng một lần, và thay thế bằng các sản phẩm thân thiện với môi trường như túi giấy, ống hút tre, hộp cơm inox, chúng ta có thể giảm đáng kể lượng rác thải nhựa.

Bên cạnh việc giảm thiểu sử dụng, việc tái sử dụng và tái chế đồ nhựa cũng đóng vai trò quan trọng. Tại nhà, chúng ta có thể sử dụng lại chai nhựa, lọ thủy tinh để đựng nước, thực phẩm, hoặc tái chế vỏ chai nhựa, giấy báo thành các sản phẩm thủ công, đồ dùng học tập. Trong khuôn khổ nhà trường, việc tổ chức các hoạt động thu gom và tái chế rác thải nhựa không chỉ giúp giảm thiểu rác thải mà còn giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho học sinh. Trên thế giới, công ty Coca-Cola đã cam kết đến năm 2030 sẽ thu gom và tái chế tương đương với số lượng bao bì mà họ bán ra trên toàn cầu, một minh chứng cho thấy tiềm năng của tái chế trong việc giải quyết vấn nạn rác thải nhựa.

Không chỉ vậy, trồng cây xanh cũng là một giải pháp gián tiếp nhưng không kém phần quan trọng. Cây xanh không chỉ làm đẹp cảnh quan, cải thiện chất lượng không khí mà còn hấp thụ CO2, một trong những nguyên nhân gây ra biến đổi khí hậu và thúc đẩy sản xuất nhựa. Theo nghiên cứu của NASA, một cây xanh có thể hấp thụ đến 22kg CO2 mỗi năm. Do đó, việc trồng và chăm sóc cây xanh trong trường học và khu dân cư là một hành động thiết thực để góp phần giảm thiểu rác thải nhựa và bảo vệ môi trường.

Trong trường học, chúng ta có thể tổ chức các buổi sinh hoạt, cuộc thi, hoạt động ngoại khóa về bảo vệ môi trường, nâng cao nhận thức của học sinh về tác hại của rác thải nhựa và cách giảm thiểu. Đặt các thùng rác phân loại tại các khu vực trong trường, khuyến khích học sinh phân loại rác đúng cách. Hạn chế sử dụng nhựa dùng một lần bằng cách khuyến khích học sinh mang theo bình nước cá nhân, hộp cơm, ống hút kim loại... Tổ chức các hoạt động thu gom, tái chế rác thải nhựa, khuyến khích học sinh sáng tạo các sản phẩm từ rác thải nhựa.

Trong gia đình, chúng ta có thể thay đổi thói quen tiêu dùng bằng cách hạn chế sử dụng túi nilon, chai nhựa, hộp nhựa... thay vào đó sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường như túi vải, hộp thủy tinh, đồ dùng làm từ tre, gỗ... Phân loại rác tại nhà, tự ủ phân hữu cơ, và lan tỏa thông điệp về giảm thiểu rác thải nhựa đến người thân, bạn bè, hàng xóm.

Bản thân tôi, từ những kiến thức được học và trải nghiệm thực tế, luôn cố gắng áp dụng các biện pháp giảm thiểu rác thải nhựa trong cuộc sống hàng ngày. Tôi tin rằng mỗi hành động nhỏ của mình đều có ý nghĩa và góp phần làm cho môi trường sống trở nên xanh, sạch, đẹp hơn.

Giảm thiểu rác thải nhựa không chỉ là trách nhiệm của riêng ai mà là của toàn xã hội. Là học sinh, chúng ta hãy bắt đầu từ những việc làm nhỏ nhất, từ trường học và gia đình mình, để góp phần giải quyết vấn nạn ô nhiễm rác thải nhựa, hướng tới một tương lai bền vững cho hành tinh xanh. "Hành động nhỏ, thay đổi lớn" - Mỗi chúng ta hãy chung tay hành động để giảm thiểu rác thải nhựa, bảo vệ môi trường và sức khỏe của chính mình và các thế hệ mai sau.

Bài làm

Trong bối cảnh xã hội ngày càng phát triển, đời sống vật chất và tinh thần của con người được nâng cao, vấn nạn xả rác bừa bãi nổi lên như một nghịch lý đáng buồn. Hình ảnh những bãi rác tự phát, những con đường ngập tràn rác thải không chỉ làm mất mỹ quan đô thị mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây hại cho sức khỏe cộng đồng và môi trường sống. Là một học sinh, chứng kiến thực trạng này ở trường học và khu dân cư, tôi nhận thấy đây là một vấn đề cấp bách cần được giải quyết triệt để.

Xả rác bừa bãi là hành vi vứt bỏ, thải, đổ rác thải không đúng nơi quy định, bao gồm rác thải sinh hoạt, rác thải công nghiệp, rác thải y tế, rác thải xây dựng… Hành vi này thể hiện sự thiếu ý thức, thiếu trách nhiệm đối với môi trường và cộng đồng.

Thực tế đáng báo động cho thấy, tình trạng xả rác bừa bãi đang diễn ra tràn lan ở khắp mọi nơi. Theo thống kê của Bộ Tài nguyên và Môi trường năm 2022, mỗi ngày Việt Nam thải ra khoảng 80.000 tấn rác thải sinh hoạt, trong đó chỉ có khoảng 75% được thu gom và xử lý. Điều này đồng nghĩa với việc có tới 20.000 tấn rác thải bị thải ra môi trường mỗi ngày.

Tại các trường học, rác thải thường tập trung ở sân trường, hành lang, lớp học, nhà vệ sinh… Hình ảnh vỏ bánh kẹo, giấy vụn, chai nhựa, lon nước ngọt… vứt bừa bãi không còn xa lạ. Điển hình như tại trường THPT Chuyên Hà Nội – Amsterdam, mỗi ngày có tới hàng trăm kg rác thải được tạo ra, gây ảnh hưởng không nhỏ đến môi trường học tập và sức khỏe của học sinh.

Ở khu dân cư, tình trạng còn đáng ngại hơn. Rác thải chất đống trên vỉa hè, lòng đường, thậm chí tràn xuống cả lòng kênh, ao hồ. Tại một số khu đô thị mới ở Hà Nội như Times City, Ecopark, tình trạng này diễn ra khá phổ biến, gây bức xúc cho người dân.

Nguyên nhân của tình trạng này bắt nguồn từ nhiều yếu tố. Trước hết, phải kể đến ý thức của một bộ phận người dân còn kém. Nhiều người vẫn thờ ơ, vô cảm trước vấn đề rác thải, cho rằng đó là việc của người khác. Bên cạnh đó, việc thiếu hệ thống thùng rác công cộng, đặc biệt là ở khu vực nông thôn, cũng góp phần làm gia tăng tình trạng này. Cuối cùng, việc xử phạt chưa nghiêm, chế tài chưa đủ mạnh cũng khiến nhiều người không e ngại khi xả rác bừa bãi.

Hậu quả của việc xả rác bừa bãi là vô cùng nghiêm trọng. Ô nhiễm môi trường là hệ quả nhãn tiền, trực tiếp đe dọa đến sức khỏe con người. Các loại rác thải không được xử lý đúng cách sẽ phân hủy, tạo ra các khí độc hại như metan, amoniac… gây ô nhiễm không khí, nguồn nước, đất đai. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), ô nhiễm môi trường là nguyên nhân gây ra khoảng 1,7 triệu ca tử vong mỗi năm ở trẻ em dưới 5 tuổi.

Không chỉ vậy, xả rác bừa bãi còn làm mất mỹ quan đô thị, ảnh hưởng đến hình ảnh của đất nước, cản trở phát triển du lịch. Các điểm tham quan nổi tiếng như Hồ Gươm, phố cổ Hội An… cũng không tránh khỏi tình trạng này.

Có ý kiến cho rằng, nguyên nhân chính của tình trạng xả rác bừa bãi là do thiếu thùng rác công cộng. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, ngay cả khi có thùng rác, nhiều người vẫn cố tình vứt rác bừa bãi. Do đó, cần phải có sự thay đổi từ nhận thức, từ ý thức của mỗi người dân, kết hợp với việc tăng cường xử phạt nghiêm minh.

Để giải quyết vấn nạn này, cần có sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, các tổ chức xã hội và mỗi cá nhân. Trước hết, để giải quyết triệt để vấn nạn này, cần phải nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho mọi người. Theo em, nhà trường và các tổ chức đoàn thể nên tổ chức các buổi sinh hoạt, hội thảo, diễn đàn để tuyên truyền, giáo dục về tác hại của việc xả rác bừa bãi và lợi ích của việc giữ gìn vệ sinh môi trường. Bên cạnh đó, việc lồng ghép nội dung bảo vệ môi trường vào các môn học, hoạt động ngoại khóa, hoạt động Đoàn - Đội cũng là một cách làm hiệu quả. Ví dụ, trong môn Địa lý, giáo viên có thể lồng ghép các kiến thức về ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu; trong môn Sinh học, giáo viên có thể giới thiệu về các loài động vật, thực vật đang bị đe dọa bởi rác thải nhựa. Ngoài ra, việc phát động các phong trào thi đua như "Xây dựng trường học xanh - sạch - đẹp", "Khu phố văn minh",... cũng góp phần khơi dậy tinh thần trách nhiệm của mỗi cá nhân đối với môi trường sống xung quanh. Thực tế cho thấy, tại Singapore, việc giáo dục ý thức bảo vệ môi trường được thực hiện từ rất sớm, ngay từ bậc mầm non. Kết quả là người dân Singapore có ý thức rất cao trong việc giữ gìn vệ sinh chung, đường phố luôn sạch sẽ.

Bên cạnh nâng cao ý thức, việc xây dựng hệ thống thùng rác hợp lý cũng là một giải pháp quan trọng. Ban giám hiệu nhà trường, chính quyền địa phương, các tổ chức đoàn thể cần phối hợp để đặt thùng rác ở những nơi công cộng, đông người qua lại, dễ nhìn thấy. Số lượng thùng rác phải đủ dùng và được phân loại rõ ràng (rác hữu cơ, rác vô cơ, rác tái chế). Thùng rác phải có nắp đậy kín, được vệ sinh thường xuyên. Để nâng cao hiệu quả, chúng ta có thể sử dụng các loại thùng rác thông minh có khả năng tự động nén rác, tự động báo đầy, hoặc sử dụng các ứng dụng di động để thông báo vị trí thùng rác gần nhất. Một ví dụ điển hình cho việc xây dựng hệ thống thùng rác hợp lý là ở Nhật Bản, nơi mà thùng rác được đặt ở khắp mọi nơi, từ ga tàu điện ngầm, công viên, trường học đến các khu dân cư. Nhờ đó, người dân Nhật Bản rất ít khi vứt rác bừa bãi.

Cuối cùng, không thể thiếu công tác kiểm tra, xử lý vi phạm. Đội ngũ bảo vệ nhà trường, lực lượng chức năng địa phương cần tăng cường tuần tra, kiểm soát thường xuyên để phát hiện và xử lý các trường hợp xả rác bừa bãi. Xử phạt nghiêm minh các trường hợp vi phạm theo quy định của pháp luật và công khai danh tính các trường hợp vi phạm trên các phương tiện truyền thông để răn đe. Việc sử dụng camera giám sát để ghi lại hình ảnh các trường hợp vi phạm hay sử dụng các ứng dụng di động để người dân có thể báo cáo các trường hợp vi phạm cũng sẽ nâng cao hiệu quả của công tác kiểm tra, xử lý. Hàn Quốc là một quốc gia có chế tài xử phạt người xả rác bừa bãi rất nghiêm khắc. Người vi phạm có thể bị phạt tiền, lao động công ích hoặc thậm chí bị phạt tù. Nhờ đó, đường phố Hàn Quốc luôn sạch sẽ.

Bản thân tôi luôn tâm niệm rằng, giữ gìn vệ sinh môi trường là trách nhiệm của mỗi người. Tôi luôn thực hiện tốt việc phân loại rác tại nhà, mang theo túi đựng rác khi đi dã ngoại, không xả rác bừa bãi nơi công cộng. Tôi cũng tích cực tham gia các hoạt động dọn dẹp vệ sinh do trường lớp, khu phố tổ chức.

Xả rác bừa bãi là một vấn nạn nhức nhối, gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng. Để giải quyết vấn đề này, cần có sự chung tay của cả cộng đồng, trong đó học sinh đóng vai trò quan trọng. Bằng những hành động nhỏ bé nhưng thiết thực, chúng ta có thể góp phần xây dựng một môi trường sống xanh – sạch – đẹp, một xã hội văn minh, hiện đại. “Hãy hành động vì một Việt Nam xanh, vì một tương lai bền vững”.