Văn bản ngữ liệu

ANH ĐỘC THOẠI TRƯỚC CON ĐƯỜNG

(Đoàn Trọng Hải)

(1) Con đường lơ lửng chân trời

Con đường dài hơn số phận

 

(2) Đã bao lần bóng anh mất hút

Đã bao lần tâm hồn anh bệnh tật

Đã bao lần anh ngã gục trên đường

 

(3) Nhưng trước con đường

Bàn chân anh vẫn bước

Như trước cuộc đời

Anh mãi còn có em

 

(4) Anh không sợ gai cuộc đời găm vào chân đau đớn

Anh không sợ nỗi cô đơn trong suốt cuộc hành trình đơn độc

Anh chỉ sợ gặp lại những dấu chân mình

...

(5) Anh sẽ là anh khi bước trên đường

Những dấu chân đằng sau không còn dấu vết

Những dấu chân cỏ lấp đầy trổ hoa nước mắt

Phía trước anh là những bước lối ban mai

 

(6) Anh sẽ là anh với những chuyến đi dài

Con đường trước anh là hơi thở

Anh yêu từng dấu chân mới mẻ

Như yêu cuộc đời và như đã yêu em.

(Tạp chí Quân đội, số 1033, tháng 3-2024, trang 37)

Đoạn trích Anh độc thoại trước con đường được viết theo thể thơ nào? 

Bài thơ có cấu tứ: bắt đầu từ những hình ảnh đau đớn, bệnh tật và cô đơn, rồi dần chuyển sang sự tự tin và lạc quan. Ban đầu, nhân vật liên tục phải trải qua những lần vấp ngã, thất bại, nhưng cuối cùng anh đã chấp nhận và tìm được động lực ở phía trước. Sự chuyển biến này làm cho sức mạnh ý chí của nhân vật càng trở nên vững chắc hơn.

Bài thơ diễn tả sâu sắc sự độc thoại nội tâm của nhân vật “anh” khi đứng trước con đường cuộc đời. Con đường ấy dài, đầy rẫy gian nan và thử thách, nhưng vẫn khiến anh cảm thấy bản thân cần phải tiếp tục. Nhân vật “anh” thể hiện sự kiên cường, bền bỉ đối diện với những khó khăn, dù cuộc đời đã nhiều lần khiến anh đau khổ.

Những hình ảnh như “tâm hồn anh bệnh tật”, “anh ngã gục trên đường”, và “gai cuộc đời găm vào chân” đều phản ánh nỗi đau cả về thể xác lẫn tinh thần. Chúng giúp độc giả hình dung rõ ràng những thử thách và đau đớn mà nhân vật phải trải qua.

Trong hành trình cuộc đời, nhân vật không sợ đau đớn hay cô đơn, mà lại sợ phải đối diện với quá khứ và chính những dấu chân mình đã để lại. Điều này đã phản ánh nỗi sợ về thất bại, tổn thương, và những sai lầm trong quá khứ, khi mà những kỷ niệm đau buồn có thể khiến anh chùn bước.

Cụm từ "đã bao lần" được lặp lại để nhấn mạnh sự đau khổ và cuộc đấu tranh không ngừng tới từ nhân vật. Những biến cố, thử thách mà anh phải đối mặt nhiều lần khiến cho tâm hồn anh “bệnh tật”, nhưng chính những trải nghiệm ấy cũng giúp anh trở nên mạnh mẽ và kiên định hơn trên con đường mà mình đã chọn.

- Câu thơ mang ý nghĩa tự khẳng định rằng nhân vật sẽ luôn giữ vững bản thân, luôn kiên cường đối mặt với cuộc sống. Con đường chính là nơi để anh thể hiện và khẳng định chính mình, bất chấp mọi khó khăn.

- Tác dụng của biện pháp tu từ lặp cấu trúc: làm tăng tính gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt và tạo nhịp điệu cho câu thơ. Việc lặp lại cấu trúc tạo nên một âm hưởng đầy ngọt ngào nhưng cũng đầy quyết tâm. Đó là sự quyết tâm mạnh mẽ tiến về phía trước dù con đường phải đi là khó khăn và nước mắt, quyết tâm yêu em, yêu đời bằng cả sự chân thành. Đó sự nhẹ nhàng nhưng lại mạnh mẽ một cách kì lạ của tình yêu mà “anh” dành cho “em”.

- Tác giả khéo léo sử dụng yếu tố tự sự để kể lại những đau khổ, thử thách trên con đường đời của nhân vật, kết hợp với những yếu tố trữ tình như cảm xúc về cuộc sống và tình yêu.

- Tác dụng: Điều này làm nổi bật ý nghĩa sâu sắc về cuộc sống và tình yêu, giúp bài thơ thêm phần sâu sắc và tạo sự đồng cảm cho người đọc, từ đó cảm nhận được sức mạnh của tình yêu và lòng tin trong cuộc sống.

Ý nghĩa biểu tượng của hình ảnh “con đường” được sử dụng trong bài thơ là biểu trưng cho cuộc sống, hành trình và những lựa chọn mà con người phải đối mặt. Con đường không chỉ là một lối đi vật lý mà còn là con đường tâm hồn, nơi mà nhân vật trữ tình khám phá bản thân và tìm kiếm ý nghĩa trong cuộc sống.