Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày cảm nhận về tâm trạng nhân vật trữ tình “em” trong khổ thơ (1), (2) bài thơ Dẫu em biết chắc rằng anh trở lại của Xuân Quỳnh.

- Thể thơ của văn bản: tự do

- Đề tài của bài thơ: tình yêu

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức bài văn đầy đủ ba phần Mở bài, Thân bài, Kết bài.

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 600 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận: Phân tích bài thơ Dẫu em biết chắc rằng anh trở lại của Xuân Quỳnh.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng:

* Mở bài:

- Giới thiệu tác giả Xuân Quỳnh: một trong những tiếng thơ tiêu biểu của văn học Việt Nam hiện đại, với phong cách trữ tình, nữ tính, đầy khát vọng yêu thương và hạnh phúc đời thường.

- Giới thiệu bài thơ “Dẫu em biết chắc rằng anh trở lại” – tác phẩm thể hiện sâu sắc tâm trạng của người phụ nữ khi yêu: đằm thắm, lo âu, da diết ngay cả trong những điều tưởng chừng là chắc chắn.

* Thân bài:

1. Tình yêu chân thành và sâu nặng trong nỗi chia xa (khổ 1, 2)

- Những câu hỏi tu từ mở đầu (“Thị trấn nào anh đến...”, “Xóm làng nào anh sẽ đi qua...”) thể hiện sự dõi theo và quan tâm của người ở lại, dù không biết điểm đến cụ thể.

- Sự nhấn mạnh “dẫu em biết không phải là vĩnh biệt” nhưng vẫn “da diết lúc chia xa”: diễn tả nỗi buồn không vì lý trí mà dịu đi – bởi tình yêu là cảm xúc.

- Hình ảnh mùa đông, gió lạnh, “mảng tường vắng” gợi không gian lạnh lẽo, thiếu vắng hơi ấm của tình yêu.

- “Ngọn gió buồn vẫn thổi phía không anh” – hình ảnh ẩn dụ đầy chất thơ diễn tả nỗi cô đơn khi người yêu vắng bóng.

2. Nỗi cô đơn, chờ đợi và khao khát đoàn tụ (khổ 3)

- Không gian tĩnh lặng, thời gian chậm trôi (“cánh cửa một mình”, “mưa bụi”, “tờ lịch mỏng”) gợi cảm giác buồn tênh, hiu hắt của sự ngóng chờ.

- “Một con đường vời vợi núi cùng sông” – hình ảnh gợi khoảng cách xa xôi, nhấn mạnh sự chia xa không chỉ về không gian mà còn trong cảm xúc.

3. Nỗi nhớ không nguôi, tình yêu khắc khoải (khổ cuối)

- “Gọi ngàn lần tên anh vẫn là không” – nhấn mạnh nỗi nhớ triền miên, đến độ tưởng như vô vọng.

- “Chỉ lá rụng dạt dào lối phố”: thiên nhiên cũng trở thành biểu tượng của nỗi cô đơn, trống vắng.

- “Dẫu em biết rằng anh, anh cũng nhớ. / Nhưng lòng em nào có lúc nguôi quên” – thể hiện sự khác biệt trong cách yêu: người phụ nữ trong thơ Xuân Quỳnh luôn nồng nhiệt, thủy chung, và mãnh liệt hơn cả.

4. Nghệ thuật biểu đạt đặc sắc

- Giọng điệu trữ tình sâu lắng, thiết tha.

- Thể thơ tự do kết hợp nhịp điệu nhẹ nhàng, uyển chuyển.

- Ngôn ngữ gần gũi, dung dị nhưng giàu biểu cảm.

- Các biện pháp tu từ: điệp ngữ “dẫu em biết”, ẩn dụ (“gió buồn”, “tờ lịch mỏng”), câu hỏi tu từ… góp phần khắc sâu tâm trạng nhân vật trữ tình.

* Kết bài:

- Khẳng định: Bài thơ là bản tình ca buồn nhưng đẹp, thể hiện một cách sâu sắc cảm xúc yêu thương, thủy chung và khát khao hạnh phúc của người phụ nữ trong tình yêu.

- Mở rộng: Tác phẩm không chỉ là tiếng lòng của Xuân Quỳnh mà còn là sự đồng cảm với biết bao trái tim từng trải qua yêu – xa – nhớ trong cuộc đời.

Bài văn tham khảo

Tình yêu luôn mang trong nó những cung bậc cảm xúc phong phú: hạnh phúc, đợi chờ, lo lắng, thậm chí cả những nỗi buồn khôn nguôi dù biết trước một kết cục tốt đẹp. Trong dòng chảy thơ tình hiện đại Việt Nam, Xuân Quỳnh là một tiếng nói nữ tính đặc biệt, luôn thể hiện một tình yêu vừa dịu dàng, vừa tha thiết, vừa trĩu nặng những khắc khoải. Bài thơ “Dẫu em biết chắc rằng anh trở lại” là một minh chứng rõ nét cho tâm hồn yêu đắm say và nỗi cô đơn sâu thẳm của người phụ nữ trong tình yêu.

Ngay ở hai khổ thơ đầu, Xuân Quỳnh đã khắc họa một tâm trạng yêu sâu nặng nhưng cũng đầy lo âu. Những câu hỏi tu từ như “Thị trấn nào anh đến chiều nay”, “Xóm làng nào anh sẽ đi qua” không nhằm tìm kiếm một câu trả lời cụ thể, mà là biểu hiện của một trái tim đang dõi theo, lo lắng cho người mình yêu trong chuyến đi xa. Dẫu người phụ nữ ấy “biết không phải là vĩnh biệt”, dẫu biết “anh trở lại”, nhưng vẫn “thấy lòng da diết lúc chia xa”, vẫn thấy “gió buồn thổi phía không anh”. Rõ ràng, lý trí không thể xoa dịu trái tim yêu – bởi tình yêu luôn khiến con người nhạy cảm hơn với mọi chia ly, dù là tạm thời.

Sang khổ thơ thứ ba, nỗi buồn của em được đẩy lên cao hơn qua hình ảnh của không gian và thời gian. “Cánh cửa một mình”, “hạt mưa bụi rơi thầm”, “tờ lịch mỏng bay”… đều là những hình ảnh gợi tả sự tĩnh lặng, đơn độc và buồn hiu hắt của người đang chờ đợi. Câu thơ “Một con đường vời vợi núi cùng sông” không chỉ gợi khoảng cách địa lý mà còn biểu trưng cho quãng đường của sự xa cách trong cảm xúc. Khoảng trống ấy trở nên mênh mông và khắc khoải.

Đỉnh điểm của cảm xúc được thể hiện ở khổ thơ cuối, nơi tình yêu trở nên khắc khoải và ám ảnh hơn bao giờ hết. “Gọi ngàn lần tên anh vẫn là không” – câu thơ ấy vang lên như một lời thảng thốt, tuyệt vọng trong nỗi nhớ. Dẫu biết rằng anh cũng nhớ, nhưng “lòng em nào có lúc nguôi quên”. Tình yêu của người phụ nữ trong thơ Xuân Quỳnh luôn là một dòng chảy không ngừng, đầy mãnh liệt và thủy chung. Đó là tình yêu không hề bị phai nhòa bởi lý trí, mà luôn trọn vẹn trong từng phút giây sống và chờ đợi.

Bên cạnh nội dung cảm động, bài thơ còn ghi dấu ấn bằng nghệ thuật biểu đạt đặc sắc. Thể thơ tự do được sử dụng linh hoạt, giàu nhịp điệu, kết hợp với ngôn ngữ giản dị, gần gũi mà sâu lắng. Hình ảnh thơ giàu sức gợi cảm xúc và ẩn dụ, điệp ngữ “dẫu em biết” như một sợi chỉ đỏ xuyên suốt mạch cảm xúc, càng làm nổi bật trạng thái giằng xé giữa lý trí và con tim.

“Dẫu em biết chắc rằng anh trở lại” là một bài thơ giàu cảm xúc, vừa buồn man mác, vừa thiết tha, thể hiện đầy đủ sắc thái tâm hồn của người phụ nữ khi yêu – luôn đợi chờ, luôn tin tưởng, nhưng cũng luôn khắc khoải. Qua đó, Xuân Quỳnh không chỉ kể lại một câu chuyện tình yêu mà còn gửi gắm khát vọng yêu thương vĩnh hằng – điều làm nên vẻ đẹp dịu dàng mà mạnh mẽ trong thơ nữ thi sĩ.