Chị Mai và anh Tuấn có một con trai 5 tuổi. Anh Tuấn thường xuyên đi công tác xa nhà, mọi việc chăm sóc con cái và gia đình đều do chị Mai đảm nhiệm. Anh Tuấn cho rằng đó là trách nhiệm của phụ nữ.

Câu hỏi:

a) Quan điểm của anh Tuấn về trách nhiệm trong gia đình có phù hợp với quy định của pháp luật không? Vì sao?

b) Nếu chị Mai cảm thấy quá tải, chị có thể yêu cầu sự hỗ trợ từ chồng như thế nào?

* Phân tích tình huống

1. Mối quan hệ giữa anh Ba và chị Tư có được pháp luật công nhận là hôn nhân không?

- Anh Ba và chị Tư sống chung nhưng không đăng ký kết hôn, nên mối quan hệ của họ không được pháp luật công nhận là hôn nhân hợp pháp.

- Theo Điều 9 Luật Hôn nhân và gia đình 2014, việc sống chung như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn không được coi là quan hệ hôn nhân hợp pháp.

- Anh Ba và chị Tư không có quyền và nghĩa vụ vợ chồng theo pháp luật, bao gồm:

+ Không có quyền yêu cầu tòa án giải quyết ly hôn khi có mâu thuẫn.

+ Không được chia tài sản chung như vợ chồng khi chia tay, tài sản sẽ được giải quyết theo quy định của Bộ luật Dân sự về tài sản chung.

+ Không có quyền thừa kế theo diện vợ chồng, chỉ được thừa kế nếu có di chúc hợp pháp.

2. Quyền và nghĩa vụ của anh Ba và chị Tư đối với con gái chung được quy định như thế nào?

- Quyền và nghĩa vụ của anh Ba và chị Tư đối với con gái chung vẫn được pháp luật bảo vệ đầy đủ, không phụ thuộc vào tình trạng hôn nhân của họ.

- Theo Điều 69 và Điều 71 Luật Hôn nhân và gia đình 2014, cả anh Ba và chị Tư đều có các quyền và nghĩa vụ sau:

+ Cùng chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục con gái chung.

+ Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của con, không phân biệt con trong giá thú hay ngoài giá thú.

+ Cùng thực hiện quyền và nghĩa vụ cha mẹ, bao gồm quyền giám hộ, quản lý tài sản của con (nếu có).

+ Nếu anh Ba và chị Tư không sống chung, người không trực tiếp nuôi con phải cấp dưỡng đầy đủ cho con gái.

- Con gái chung có đầy đủ quyền lợi như con trong giá thú, bao gồm:

+ Quyền được cha mẹ yêu thương, chăm sóc và giáo dục.

+ Quyền hưởng thừa kế tài sản từ cha mẹ.

+ Quyền được đảm bảo các quyền lợi về giáo dục, y tế và phát triển toàn diện.

* Nhận xét và quan điểm về tình huống

- Về mối quan hệ của anh Ba và chị Tư

+ Anh Ba và chị Tư sống chung không đăng ký kết hôn, nên pháp luật không công nhận là hôn nhân hợp pháp.

+ Họ không có quyền và nghĩa vụ vợ chồng theo quy định của Luật Hôn nhân và gia đình, như quyền yêu cầu ly hôn, chia tài sản chung vợ chồng hay quyền thừa kế theo diện vợ chồng.

+ Tuy nhiên, mối quan hệ của họ không trái pháp luật, vì pháp luật Việt Nam không cấm việc nam nữ sống chung không đăng ký kết hôn.

- Về quyền và nghĩa vụ đối với con gái chung

+ Anh Ba và chị Tư có đầy đủ quyền và nghĩa vụ cha mẹ đối với con gái chung, bao gồm quyền chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục con.

+ Quyền lợi của con gái không bị ảnh hưởng bởi việc cha mẹ không đăng ký kết hôn, con vẫn được hưởng đầy đủ các quyền lợi về tình cảm, vật chất và pháp lý.

+ Nếu anh Ba và chị Tư không sống chung, người không trực tiếp nuôi con phải cấp dưỡng đầy đủ theo quy định của pháp luật.

* Giải pháp và kiến nghị

- Đối với anh Ba và chị Tư

+ Nên cân nhắc đăng ký kết hôn nếu muốn xây dựng quan hệ hôn nhân hợp pháp và đảm bảo quyền lợi pháp lý đầy đủ.

+ Nếu không muốn đăng ký kết hôn, cần thỏa thuận rõ ràng về quyền và nghĩa vụ đối với con gái để đảm bảo quyền lợi hợp pháp của con.

+ Cùng nhau chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục con gái chung, không để ảnh hưởng đến quyền lợi và sự phát triển của con.

- Về phía xã hội và cơ quan chức năng

+ Tăng cường tuyên truyền về quyền và nghĩa vụ của cha mẹ đối với con cái, dù trong hay ngoài giá thú.

+ Khuyến khích nam nữ đăng ký kết hôn để bảo vệ quyền lợi pháp lý khi chung sống và khi có con chung.

+ Hỗ trợ giải quyết các tranh chấp liên quan đến quyền nuôi con và cấp dưỡng trong trường hợp sống chung không đăng ký kết hôn.

=> Kết luận

- Mối quan hệ giữa anh Ba và chị Tư không được pháp luật công nhận là hôn nhân hợp pháp vì không đăng ký kết hôn theo quy định.

- Họ không có quyền và nghĩa vụ vợ chồng theo Luật Hôn nhân và gia đình, nhưng không vi phạm pháp luật.

- Anh Ba và chị Tư vẫn có đầy đủ quyền và nghĩa vụ cha mẹ đối với con gái chung, không phân biệt con trong giá thú hay ngoài giá thú.

- Con gái chung của anh Ba và chị Tư có đầy đủ quyền lợi hợp pháp, bao gồm quyền được chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục và quyền thừa kế tài sản từ cha mẹ.

a) Phân tích các dấu hiệu của hành vi vi phạm pháp luật về hôn nhân gia đình: Trong tình huống, anh Long đã vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ trong hôn nhân và xâm phạm quyền nhân thân của chị Hồng, cụ thể:

+ Vi phạm nghĩa vụ yêu thương, tôn trọng: Anh Long không tôn trọng và yêu thương vợ mà còn chửi mắng và đánh đập.

+ Xâm phạm quyền được bảo vệ về nhân thân: Hành vi đánh đập gây thương tích 35% vi phạm quyền được bảo vệ về danh dự, nhân phẩm, uy tín của chị Hồng.

+ Bạo lực gia đình: Theo Điều 2 Luật Phòng chống bạo lực gia đình, hành vi của anh Long là bạo lực thể xác, vi phạm pháp luật về hôn nhân gia đình.

- Hành vi này phản ánh tình trạng:

+ Mất bình đẳng giới trong gia đình: Phản ánh tình trạng bất bình đẳng và bạo lực giới trong xã hội.

+ Thiếu nhận thức pháp luật: Cho thấy sự thiếu hiểu biết về quyền và nghĩa vụ trong hôn nhân của người dân.

+ Ảnh hưởng đến hạnh phúc gia đình và xã hội: Gây ra sự tan vỡ gia đình, ảnh hưởng tâm lý cho con cái, và mất trật tự xã hội.

b) Hiểu về quyền bình đẳng giữa vợ và chồng trong gia đình

- Quyền bình đẳng giữa vợ và chồng được quy định tại Điều 17 Luật Hôn nhân và gia đình, thể hiện qua:

+ Bình đẳng về quyền và nghĩa vụ: Cả vợ và chồng đều bình đẳng trong mọi vấn đề của gia đình, từ việc nuôi dạy con cái, lao động tạo thu nhập đến quản lý tài sản chung.

+ Tôn trọng nhân phẩm và tự do cá nhân: Không ai được xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người kia, cũng như không ai có quyền ép buộc người kia làm trái ý muốn cá nhân.

+ Chia sẻ công việc gia đình: Cả hai có trách nhiệm cùng nhau chia sẻ công việc nhà để xây dựng gia đình hạnh phúc và bền vững.

c) Giải pháp giúp chị Hồng trong tình huống trên: Để giúp chị Hồng thoát khỏi tình trạng bạo lực gia đình, có thể đưa ra các giải pháp sau:

- Biện pháp pháp lý:

+ Trình báo cơ quan chức năng: Khuyến khích chị Hồng báo cáo hành vi bạo lực với công an hoặc cơ quan bảo vệ quyền phụ nữ và trẻ em.

+ Yêu cầu bảo vệ khẩn cấp: Chị Hồng có thể yêu cầu lệnh bảo vệ khẩn cấp theo Luật Phòng chống bạo lực gia đình để được bảo vệ và tránh bị tiếp tục bạo hành.

+ Khởi kiện ly hôn: Chị Hồng có quyền yêu cầu ly hôn do hành vi bạo lực gia đình vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ trong hôn nhân.

- Biện pháp hỗ trợ xã hội:

+ Tư vấn tâm lý: Hỗ trợ tâm lý để chị Hồng lấy lại tinh thần, giúp chị mạnh mẽ hơn trong việc bảo vệ bản thân và con cái.

+ Nơi tạm lánh an toàn: Giới thiệu chị Hồng đến các trung tâm bảo trợ xã hội hoặc nhà tạm lánh dành cho phụ nữ bị bạo lực gia đình.

+ Hỗ trợ pháp lý miễn phí: Liên hệ các tổ chức hỗ trợ pháp lý để chị Hồng được tư vấn và giúp đỡ trong quá trình giải quyết vấn đề pháp lý liên quan.

- Biện pháp giáo dục và nâng cao nhận thức:

+ Tăng cường tuyên truyền pháp luật: Tăng cường truyền thông và giáo dục pháp luật về quyền và nghĩa vụ trong hôn nhân để nâng cao nhận thức của cả cộng đồng.

+ Thay đổi quan niệm xã hội: Khuyến khích xây dựng tư duy bình đẳng giới, tôn trọng quyền con người trong gia đình và cộng đồng.

=> Kết luận: Tình huống của chị Hồng cho thấy sự vi phạm nghiêm trọng về quyền và nghĩa vụ trong hôn nhân, gây ra hậu quả về thể chất và tinh thần. Việc thực hiện các biện pháp pháp lý và xã hội không chỉ giúp bảo vệ chị Hồng mà còn góp phần đảm bảo quyền bình đẳng, trật tự xã hội và xây dựng gia đình hạnh phúc, văn minh.