* ĐỌC

Đọc và thực hiện các yêu cầu:

Trí dũng song toàn

Mùa đông năm 1637, thám hoa Giang Văn Minh được vua Lê Thần Tông cử đi sứ Trung Quốc. Chờ rất lâu mà vẫn không được vua nhà Minh cho tiếp kiến, ông vờ khóc lóc rất thảm thiết. Vua Minh liền hạ chỉ mời ông đến hỏi cho ra lẽ.Thám hoa vừa khóc vừa than rằng:

– Hôm nay là ngày giỗ cụ tổ năm đời của thần, nhưng thần không có mặt ở nhà để cúng giỗ. Thật là bất hiếu với tổ tiên!

Vua Minh phán:

– Không ai phải giỗ người đã chết từ năm đời. Sứ thần khóc lóc như vậy thật không phải lẽ!

Giang Văn Minh nghe vậy, bèn tâu:

– Vậy, tướng Liễu Thăng tử trận đã mấy trăm năm, sao hàng năm nhà vua vẫn bắt nước tôi cử người mang lễ vật sang cúng giỗ?

Biết đã mắc mưu sứ thần, vua Minh vẫn phải nói:

– Từ nay trở đi, nước ngươi không phải góp giỗ Liễu Thăng nữa.

Từ đó, nước ta mới thoát khỏi nạn mỗi năm cống nạp một tượng vàng để đền mạng Liễu Thăng.

Lần khác, khi Giang Văn Minh vào yết kiến, vua Minh sai một đại thần ra vế đối:

– Đồng trụ đến giờ rêu vẫn mọc.

Biết họ ngạo mạn nhắc chuyện Mã Viện dẹp cuộc nổi dậy của Hai Bà Trưng, Giang Văn Minh cứng cỏi đáp lại:

– Bạch Đằng thuở trước máu còn loang.

Thấy sứ thần Việt Nam dám lấy việc quân đội cả ba triều đại Nam Hán, Tống và Nguyên đều thảm bại trên sông Bạch Đằng để đối lại, vua Minh giận quá, sai người ám hại ông.

Thi hài Giang Văn Minh được đưa về nước. Vua Lê Thần Tông đến tận linh cữu ông, khóc rằng:

– Sứ thần không làm nhục mệnh vua, xứng đáng là anh hùng thiên cổ.

Điếu văn của vua Lê còn có câu: “Ai cũng sống, sống như ông, thật đáng sống. Ai cũng chết, chết như ông, chết như sống”.

(Theo Đinh Xuân Lâm – Trương Hữu Quýnh – Trung Lưu)

Sứ thần Giang Văn Minh đã làm cách nào để vua nhà Minh chú ý, cho tiếp kiến?

VIẾT

Em hãy:

1. Chọn một phong cảnh mà em thích nhất hoặc gợi em nhớ đến những kỉ niệm đẹp. (Đó có thể là bãi biển, núi rừng, công viên hay thậm chí là một góc nhỏ trong vườn nhà em.)

2. Sử dụng các giác quan để mô tả cảnh vật. (Em nhìn thấy gì? Em nghe thấy những âm thanh gì? Có mùi hương nào em ngửi được không?)

3. Sử dụng những từ ngữ miêu tả (tính từ; từ tượng thanh, tượng hình), các hình ảnh so sánh và nhân hoá để mô tả cảnh vật được sinh động và hấp dẫn hơn.

4. Mô tả cảm xúc của em khi được ở trong phong cảnh đó. (Phong cảnh ấy làm em cảm thấy thế nào?)

Tham khảo đoạn văn ngắn tả phong cảnh sau:

Mỗi khi bước chân vào khu vườn nhỏ sau nhà, tôi lại cảm thấy như được bước vào một thế giới khác biệt, thế giới ngập tràn những êm dịu và ngọt ngào. Khu vườn không lớn lắm nhưng mỗi góc đều tràn ngập sắc màu và sức sống. Những bông hoa đủ màu sắc như đang mỉm cười chào đón tôi, từ sắc vàng rực rỡ của hoa cúc đến vẻ dịu dàng, thanh tao của hoa lan. Tiếng chim ríu rít trên cành tạo nên một bản hoà nhạc êm ái. Mỗi bước chân đi, tôi lại cảm nhận được mùi hương của đất, mùi cỏ mới mơn mởn sau cơn mưa, mùi gió thơm thoảng mềm. Và mỗi khi mệt mỏi, chỉ cần đứng trong khu vườn hít hà làn hương hoa là tôi như được rót vào cơ thể mình những khoẻ khoắn, tươi tắn nhưng cũng rất đỗi dịu dàng.

Em hãy sử dụng gợi ý ở trên để viết đoạn văn miêu tả phong cảnh trong bức tranh dưới đây.

Đặt câu với tục ngữ/thành ngữ em vừa tìm được ở bài tập 1.

KHỞI ĐỘNG

Câu thành ngữ/tục ngữ nào dưới đây nói về tài năng và sự hi sinh vì đạo nghĩa của con người?

NÓI VÀ NGHE

Em lựa chọn một trong những nội dung sau để luyện nói cùng bạn:

1. Kể chuyện/Mô phỏng tình huống.

– Đưa ra các tình huống cụ thể trong đời sống hàng ngày (ví dụ như: giúp đỡ người già qua đường, tham gia các hoạt động tình nguyện, tái chế rác thải) và trao đổi xem sẽ làm gì trong tình huống đó.

- Kể chuyện có thật: Nói về một người được coi là một công dân gương mẫu. (Đó có thể là một nhân vật lịch sử, một người thân trong gia đình hoặc một nhân vật nổi tiếng.)

2. Thảo luận nhóm.

– Phân vai: Mỗi nhóm học sinh sẽ được giao một vai trò khác nhau trong xã hội (ví dụ như: giáo viên, bác sĩ, học sinh, cảnh sát,...) và thảo luận về cách để trở thành công dân gương mẫu trong vai trò đó.

– Thảo luận các nội dung về đạo đức: Đặt ra các câu hỏi đạo đức hoặc tình huống giả định để thảo luận (ví dụ như: “Bạn sẽ làm gì nếu bạn nhìn thấy một ví tiền trên đường?” hoặc “Liệu nói dối trong một tình huống nhất định nào đó có thể được chấp nhận không? Cho ví dụ về một tình huống.”)

– Mô phỏng một cuộc phỏng vấn: Một bạn đóng vai phóng viên và một bạn khác đóng vai người công dân gương mẫu. Phóng viên sẽ đặt câu hỏi để khám phá quan điểm và hành động của người công dân gương mẫu.

3. Bài thuyết trình.

– Thuyết trình về một nhân vật gương mẫu: Chọn nhân vật bạn ngưỡng mộ về việc trở thành một công dân gương mẫu và thuyết trình về nguyên nhân bạn chọn nhân vật đó cũng như những đóng góp của nhân vật đó trong xã hội.

– Bài thuyết trình về quyền và nghĩa vụ: Nói về quyền và nghĩa vụ của công dân trong xã hội, giải thích tại sao việc cân bằng giữa hai yếu tố này quan trọng đối với sự phát triển của xã hội.

* LUYỆN TỪ VÀ CÂU

Điền vào chỗ trống một kết từ (hoặc dấu câu) và vế câu phù hợp để hoàn chỉnh các câu ghép.