Văn bản ngữ liệu

                                          NƠI TUỔI THƠ EM

Có một dòng sông xanh

Bắt nguồn từ sữa mẹ

Có vầng trăng tròn thế

Lửng lơ khóm tre làng

 

Có bảy sắc cầu vồng

Bắt qua đồi xanh biếc

Có lời ru tha thiết

Ngọt ngào mãi vành nôi

 

Có cánh đồng xanh tươi

Ấp yêu đàn cò trắng

Có ngày mưa tháng nắng

Đọng trên áo mẹ cha

 

Có một khúc dân ca

Thơm lừng hương cỏ dại

Có tuổi thơ đẹp mãi

Là đất trời quê hương

(Nguồn: https://www.thi viện.net/Nguyễn Lãm Thắng)

Xác định phương thức biểu đạt chính của bài thơ trên?

Gợi ý:

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận

- Học sinh biết tạo lập một bài văn nghị luận đảm bảo đủ cấu trúc 3 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài.

- Đảm bảo đúng dung lượng khoảng 400 chữ.

b. Xác định đúng vấn đề nghị luận: phân tích đặc điểm nhân vật “tôi”.

c. Bài viết có thể triển khai theo nhiều cách khác nhau song cần đảm bảo các ý sau

* Mở bài

- Giới thiệu khái quát về tác phẩm văn học “Người ăn xin” của Tác giả Tuốc- ghê- nhép và nhân vật “tôi”

- Nêu khái quát, ấn tượng về nhân vật.

* Thân bài

- Hoàn cảnh gặp gỡ và ấn tượng ban đầu

+ “Tôi” đang đi trên phố thì gặp ông lão ăn xin già.

+ Mô tả nhân vật ăn xin: mắt đỏ hoe, giàn giụa nước mắt, môi tái nhợt, áo quần tả tơi → cảnh nghèo đói gặm nát con người.

+ Qua đó phản ánh sự nhạy cảm, tinh tế của “Tôi” khi quan sát và cảm nhận hoàn cảnh của người khác.

- Hành động của “Tôi” trước cảnh nghèo đói

+ Lục tìm túi nhưng không có gì để cho ông lão.

+ Hành động nắm chặt bàn tay run rẩy của ông lão và lời nói: “Ông đừng giận cháu, cháu không có gì để cho ông cả.”

+ Thể hiện lòng nhân hậu, cảm thông sâu sắc; biết chia sẻ nỗi đau mà không cần vật chất.

- Cảm xúc, nhận thức của “Tôi”

+ Cảm giác bất lực nhưng vẫn chân thành và quan tâm.

+ Nhận ra giá trị tinh thần khi ông lão cười và nói: “Cháu ơi, cảm ơn cháu! Như vậy là cháu đã cho lão rồi.”

+ Hiểu ra rằng “Tôi” cũng nhận được điều gì đó từ ông lão: bài học về lòng tốt, sự sẻ chia và tình người.

- Đặc điểm nhân vật “Tôi”

+ Nhạy cảm, tinh tế, biết quan sát và đồng cảm.

+ Có lòng nhân hậu, tình người sâu sắc, biết sẻ chia ngay cả khi không có của cải vật chất.

+ Trưởng thành về nhận thức: nhận ra giá trị của sự cảm thông và sẻ chia trong cuộc sống.

* Kết bài

- Khẳng định: nhân vật “Tôi” là hình ảnh của lòng tốt, sự cảm thông và tinh thần nhân văn.

- Liên hệ: học được bài học về sự sẻ chia, tình người trong cuộc sống.

d. Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt.

e. Sáng tạo: Diễn đạt trong sáng, bài viết thể hiện được sự sáng tạo, độc đáo riêng.

Bài viết tham khảo

Trong văn học Nga, Tuốc-ghê-nhép là nhà văn nổi tiếng với những tác phẩm giàu tính nhân văn, phản ánh sâu sắc tâm hồn con người. Văn bản Người ăn xin là một trong những truyện ngắn tiêu biểu của ông, khắc họa tình người, lòng nhân hậu và sự đồng cảm giữa con người với nhau. Trong truyện, nhân vật “Tôi” là trung tâm của câu chuyện, qua hành động và cảm xúc của mình, đã thể hiện lòng tốt, sự quan tâm chân thành và khả năng thấu hiểu nỗi đau của người khác. Nhân vật “Tôi” không chỉ phản ánh phẩm chất đạo đức cao đẹp mà còn giúp người đọc nhận ra giá trị của tình người và sự sẻ chia trong cuộc sống.

Ngay từ những giây phút đầu, “Tôi” đã quan sát và cảm nhận hoàn cảnh của ông lão một cách tinh tế. Hình ảnh người ăn xin già với đôi mắt đỏ hoe, giàn giụa nước mắt, đôi môi tái nhợt và quần áo tả tơi khiến “Tôi” cảm thấy xót xa trước cảnh nghèo đói đã “gặm nát con người đau khổ kia thành xấu xí biết nhường nào”. Nhờ sự nhạy cảm này, nhân vật “Tôi” không chỉ nhìn thấy vẻ bề ngoài mà còn thấu hiểu nỗi khổ của người khác, thể hiện tâm hồn giàu lòng đồng cảm và tình người sâu sắc.

Hành động của “Tôi” cũng làm nổi bật tính cách của nhân vật. Dù lục tìm hết túi mà không có gì để giúp ông lão, “Tôi” vẫn nắm chặt bàn tay run rẩy của ông và nói: “Ông đừng giận cháu, cháu không có gì để cho ông cả.” Hành động này cho thấy lòng nhân hậu, sự chân thành và sẵn sàng sẻ chia, không cần đến của cải vật chất. Tình cảm và sự quan tâm chân thành ấy đã tạo ra sự kết nối giữa hai con người, giữa “Tôi” và ông lão, vượt qua khoảng cách giàu – nghèo, giàu giá trị tinh thần hơn vật chất.

Cảm xúc và nhận thức của “Tôi” cũng có sự trưởng thành rõ rệt. Khi ông lão mỉm cười, xiết tay “Tôi” và nói: “Như vậy là cháu đã cho lão rồi”, nhân vật nhận ra rằng, ngay cả khi không có gì để cho về vật chất, tình cảm, lòng tốt và sự sẻ chia cũng là một món quà quý giá. “Tôi” chợt hiểu rằng bản thân cũng nhận được một giá trị tinh thần từ ông lão – bài học về lòng tốt, tình người và sự sẻ chia trong cuộc sống.

Qua những chi tiết trên, nhân vật “Tôi” hiện lên với những đặc điểm nổi bật: nhạy cảm, tinh tế, giàu lòng nhân hậu, biết quan tâm, sẻ chia và trưởng thành về nhận thức. Đây là hình ảnh đại diện cho giá trị nhân văn trong con người, nhắc nhở mỗi chúng ta về sự đồng cảm và lòng tốt giữa người với người.

Nhân vật “Tôi” trong văn bản Người ăn xin là minh chứng sống động cho việc sẻ chia không chỉ gói gọn trong vật chất mà còn ở tình cảm và sự quan tâm chân thành. Qua nhân vật này, tác giả gửi gắm thông điệp ý nghĩa về giá trị của lòng nhân hậu, sự đồng cảm và bài học về cách sống giàu tình người, làm cho mỗi chúng ta thêm trân trọng và học hỏi.