Văn bản ngữ liệu

HOẠ MI, VẸT VÀ QUẠ

    Ngày xửa ngày xưa, hoạ mi, vẹt và quạ đều không biết hát. Một hôm, hoạ mi nói với các bạn:

- Tôi thấy chim hoàng oanh hát hay lắm nhé! Thật đáng ngưỡng mộ!

    Vẹt nghe hoạ mi nói vậy liền bảo:

- Hay chúng ta đến gặp hoàng oanh, nhờ cậu ấy dạy hát cho.

    Hoạ mi và quạ đồng ý.

    Cả ba đến gặp chim hoàng oanh và nói mong muốn của mình. Hoàng oanh đồng ý ngay. Hoàng oanh nói với ba bạn:

- Học hát rất vất vả, các bạn phải chịu khó nhé!

    Mấy ngày đầu, hoàng oanh dạy các bạn luyện giọng. Quạ không kiên nhẫn được, nghĩ trong bụng: “Hôm nào cũng luyện giọng thế này, bao giờ mới hát được cơ chứ?”. Được vài hôm, quạ càu nhàu:

- Sao cứ luyện giọng mãi thế?

    Nói rồi quạ chán nản bay đi, không học nữa.

    Chỉ có hoạ mi và vẹt là vẫn chăm chỉ đến nhà hoàng oanh học. Ngày ngày trôi qua, hoạ mi và vẹt đã hát được với giọng êm ái. Còn quạ thì chỉ biết phát ra âm thanh buồn bã: quạ... quạ... quạ...

                                                                                    (Truyện dân gian Việt Nam)

Văn bản trên thuộc thể loại nào? Vì sao em biết?

Các phó từ:

- Phó từ “vẫn” chỉ sự tiếp diễn tương tự

- Phó từ “đã” bổ sung ý mghĩa về mặt thời gian

Xoay quanh sự việc có ba con vật gồm họa mi, vẹt và quạ xin đi học hát nhà hoàng oanh nhưng chỉ có vẹt và họa mi kiên trì còn quạ bỏ đi.

Hoạ mi ngưỡng mộ giọng hót của chim hoàng oanh và muốn học theo. Vẹt cũng muốn học hát để giống hoạ mi và hoàng oanh. Quạ muốn biết hát cùng các bạn.

Hoàng oanh nói: “Học hát rất vất vả, các bạn phải chịu khó nhé!” Ý nghĩa: học tập cần kiên nhẫn và nỗ lực, không thể thành công ngay lập tức.

Mấy ngày đầu, hoạ mi, vẹt và quạ luyện giọng theo hướng dẫn của hoàng oanh. Quạ nhanh chóng chán nản, càu nhàu và bỏ học. Hoạ mi và vẹt chăm chỉ luyện tập hàng ngày và cuối cùng học được hát.

Hình ảnh quạ buồn bã, chỉ kêu “quạ… quạ… quạ…” gợi lên hậu quả của lười biếng, thiếu kiên nhẫn và sự thất bại vì không chịu rèn luyện.

Truyện nhắc nhở chúng ta cần kiên trì, chăm chỉ học tập và rèn luyện. Người bỏ cuộc sớm sẽ không đạt được kết quả mong muốn.

Không đồng tình. Vì đó là hành động lười biếng, thiếu kiên trì.

Gợi ý:

a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

- Viết đúng hình thức đoạn văn (diễn dịch, quy nạp, móc xích…).

- Đảm bảo dung lượng khoảng 200 chữ.

b. Xác định đúng yêu cầu của đoạn văn: trình bày suy nghĩ bài học rút ra từ câu chuyện Họa mi, vẹt và quạ.

c. Hệ thống ý

- Giới thiệu bài học: Truyện nhấn mạnh tầm quan trọng của sự kiên trì và chăm chỉ trong học tập, rèn luyện.

- Giải thích chi tiết: Hoạ mi và vẹt kiên trì luyện giọng dưới sự hướng dẫn của hoàng oanh nên cuối cùng đã hát được. Ngược lại, quạ lười biếng, thiếu kiên nhẫn nên bỏ học và thất bại.

- Liên hệ thực tiễn: Bài học áp dụng cho con người: muốn thành công trong học tập, công việc hay kỹ năng nào đó, cần chịu khó luyện tập, không nản lòng trước khó khăn.

d. Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chỉnh, ngữ pháp Tiếng Việt.

e. Sáng tạo: Bố cục rõ ràng, lời văn giàu hình ảnh, cảm xúc.

Đoạn văn tham khảo

Truyện Hoạ mi, Vẹt và Quạ mang đến bài học quý giá về sự kiên trì và chăm chỉ trong học tập, rèn luyện. Hoạ mi và vẹt, nhờ nỗ lực luyện giọng dưới sự hướng dẫn của hoàng oanh, đã hát được với giọng êm ái, trong khi quạ vì lười biếng, thiếu kiên nhẫn, càu nhàu rồi bỏ học nên cuối cùng chỉ kêu “quạ… quạ… quạ…”. Qua câu chuyện, chúng ta thấy rõ rằng thành công không đến một cách tự nhiên mà cần phải chịu khó, bền bỉ và kiên nhẫn. Nếu bỏ cuộc sớm, con người sẽ bỏ lỡ cơ hội để học hỏi và phát triển. Bài học này áp dụng trong nhiều lĩnh vực của đời sống: học tập, công việc hay rèn luyện kỹ năng nào đó. Người biết kiên trì sẽ đạt được mục tiêu, cảm nhận niềm vui và sự hứng khởi từ kết quả xứng đáng. Ngược lại, sự lười biếng và thiếu quyết tâm sẽ dẫn đến thất bại và nuối tiếc. Truyện nhắc nhở mỗi người cần rèn luyện tính kiên nhẫn, không nản lòng trước khó khăn để đạt được thành công.

Gợi ý:

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn biểu cảm

- Học sinh biết tạo lập một bài văn biểu cảm đảm bảo đủ cấu trúc 3 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài.

- Đảm bảo đúng dung lượng khoảng 400 chữ.

b. Xác định đúng đối tượng biểu cảm: cảm xúc về một người thân mà em yêu quý (ông, bà, cha, mẹ…).

c. Bài viết có thể triển khai theo nhiều cách khác nhau song cần đảm bảo các ý sau

* Mở bài:

- Giới thiệu người thân mà em yêu quý (ví dụ: mẹ, ông, bà…).

- Nêu cảm xúc chung: yêu quý, kính trọng, gắn bó.

* Thân bài:

- Miêu tả người thân:

+ Ngoại hình, tuổi tác, dáng vẻ, nụ cười, giọng nói…

+ Tính cách, thói quen, sở thích, cách quan tâm đến em.

- Kể lại kỷ niệm/hoạt động gắn bó:

+ Một hành động, cử chỉ, câu chuyện đặc biệt khiến em cảm động.

+ Những lần người đó giúp đỡ, dạy dỗ, chia sẻ với em.

- Cảm nhận, tình cảm của bản thân:

+ Bày tỏ lòng biết ơn, yêu thương.

+ Nêu bài học, ảnh hưởng tích cực từ người thân.

* Kết bài:

- Khẳng định tình cảm sâu sắc dành cho người thân.

- Bày tỏ mong muốn chăm sóc, yêu thương, giữ gìn quan hệ gắn bó.

d. Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt.

e. Sáng tạo: Diễn đạt trong sáng, bài viết thể hiện được sự sáng tạo, độc đáo riêng.

Bài viết tham khảo

Bố là người thân mà em yêu quý nhất trong gia đình. Dù bận rộn với công việc hằng ngày, bố luôn dành thời gian quan tâm, chăm sóc cho mọi thành viên trong gia đình, đặc biệt là em. Nhìn bố với dáng người cao lớn, giọng nói trầm ấm và nụ cười hiền từ, em luôn cảm thấy yên tâm và vững vàng. Bố không chỉ là trụ cột về vật chất mà còn là người thầy dạy em nhiều bài học quý giá về cuộc sống.

Bố thường kể cho em nghe những câu chuyện từ thuở nhỏ của bố, những kinh nghiệm trong học tập và công việc. Nhờ đó, em học được cách kiên trì, chịu khó và biết phân biệt đúng sai. Một lần, khi em gặp khó khăn trong việc học môn Toán, bố đã kiên nhẫn ngồi bên, giải thích từng bài tập một, động viên em không nản lòng. Cử chỉ quan tâm giản dị ấy khiến em cảm nhận rõ tình yêu thương vô điều kiện của bố. Bố cũng luôn nhắc nhở em phải biết lễ phép, tôn trọng mọi người và trân trọng những giá trị trong cuộc sống.

Em yêu bố không chỉ vì những điều lớn lao mà còn bởi những hành động nhỏ hằng ngày. Khi thấy em mệt, bố nhẹ nhàng hỏi han; khi em vui, bố chia sẻ niềm vui ấy cùng em. Tình cảm ấy khiến em luôn muốn trở thành người tốt hơn, chăm chỉ học tập và ngoan ngoãn để bố tự hào. Bố chính là nguồn động lực, điểm tựa tinh thần vững chắc giúp em tự tin bước vào mọi thử thách trong cuộc sống.

Em mong rằng mình sẽ luôn quan tâm, yêu thương và đền đáp tình cảm của bố. Bố không chỉ là người cha, mà còn là người bạn lớn, là tấm gương để em noi theo. Em sẽ luôn trân trọng từng khoảnh khắc bên bố, học hỏi từ những lời dạy và sống thật tốt để không phụ lòng bố đã dành cho em.