I. Đọc hiểu (4,0 điểm)

Đọc ngữ liệu sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:

MÙA HẠ

(1) Đó là mùa của những tiếng chim reo

Trời xanh biếc, nắng tràn lên khắp ngả

Đất thành cây, mật trào lên vị quả

Bước chân người bỗng mở những đường đi

 

(2) Đó là mùa không thể giấu che

Cả vạn vật đều phơi trần dưới nắng

Biển xanh thẳm, cánh buồm lồng lộng trắng

Từ những miền cay đắng hóa thành thơ.

 

(3) Đó là mùa của những ước mơ

Những dục vọng muôn đời không kể xiết

Gió bão hòa, mưa thành sông thành bể

Một thoáng nhìn có thể hóa tình yêu

 

(4) Đó là mùa của những buổi chiều

Cánh diều giấy nghiêng vòm trời cao vút

Tiếng dế thức suốt đêm dài oi bức

Tiếng cuốc dồn thúc giục nắng đang trưa

 

(5) Mùa hạ của tôi, mùa hạ đã đi chưa

Ôi tuổi trẻ bao khát khao còn, hết

Mà mặt đất màu xanh là vẫn biển

Quả ngọt ngào thắm thiết vẫn màu hoa.

(Mùa hạ – Xuân Quỳnh, Thơ Xuân Quỳnh, NXB Văn học, 2016, tr. 34)

(0,5 điểm) Bài thơ trên được viết theo thể thơ nào?

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận

-Học sinh biết tạo lập một bài văn nghị luận đảm bảo đủ cấu trúc 3 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài. 

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận

Phân tích nội dung, nghệ thuật bài Mùa hạ.

c Triển khai vấn đề nghị luận

- Chia vấn đề nghị luận thành các luận điểm, luận cứ phù hợp, có sức thuyết phục; sử dụng tốt các thao tác lập luận; biết kết hợp giữa nêu lí lẽ và đưa dẫn chứng.

- HS có thể triển khai theo những cách khác nhau, nhưng cần đảm bảo các ý cơ bản sau:

1. Mở bài

Giới thiệu ngắn gọn về tác giả, tác phẩm.

2. Thân bài

* Phân tích, đánh giá mạch ý tưởng, cảm xúc của nhân vật trữ tình:

(Chủ đề, mạch cảm xúc, hình ảnh, điểm nhìn…)

- Thông qua bức tranh mùa hạ rực rỡ và tràn đầy sức sống; tác giả ca ngợi vẻ đẹp của tuổi trẻ, là tuổi của những ước mơ, khát khao, hoài bão.

+ Mùa hạ là mùa của những tiếng chim reo, của sắc biếc trời xanh và của nắng, cây cối trưởng thành cho đời mật ngọt, bước chân của con người sẽ mở ra những chặng đường mới cho cuộc đời phía trước, những giấc mơ, những dục vọng không kể xiết của con người.

+ Mùa hạ là mùa không thể giấu che điều gì, tất cả đều trở nên trong sáng, tinh khiết và đẹp đẽ đến vô ngần. Năm tháng đã đi qua nhưng những khát khao, những mơ ước mãi vẫn còn không thể mất.

* Phân tích đánh giá sự phát triển của hình tượng chính và tính độc đáo của các phương diện ngôn từ.

- Không gian nghệ thuật mở ra với những đặc trưng của mùa hạ: tiếng chim reo, trời xanh biếc, nắng tràn, biển xanh thẳm, cánh buồn lộng gió…. Đó là một không gian thoáng đãng, rộng lớn, nhộn nhịp, căng tràn sức sống.

- Thời gian nghệ thuật: đó vừa là thời gian của đất trời trong mùa hạ, vừa là thời gian tuổi trẻ của mỗi con người, là thời gian của sự sinh sôi, rạo rực, say mê, xao động

- Nghệ thuật sử dụng hình ảnh: sử dụng hàng loạt những hình ảnh đặc trưng của mùa hạ, cũng như của tuổi trẻ

- Sử dụng các biện pháp tu từ: điệp từ ngữ, lặp cấu trúc, ẩn dụ, liệt kê…

* Phân tích, đánh giá nét hấp dẫn riêng của bài thơ so với những sáng tác khác cùng đề tài, chủ đề, thể loại

- Mùa hạ” của Xuấn Quỳnh thật sự là một bài thơ hay, giàu màu sắc triết lí về con người và cuộc đời.

3. Kết bài

Khẳng định lại một cách khái quát những đặc sắc về nghệ thuật và nét độc đáo về chủ đề của bài thơ; nêu tác động của tác phẩm đối với bản thân hoặc cảm nghĩ sau khi đọc, thưởng thức bài thơ

d. Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt

e. Sáng tạo

- Bài viết có luận điểm rõ ràng, lập luận thuyết phục, diễn đạt trong sáng, bài viết thể hiện được sự sáng tạo, độc đáo riêng.           

-Chữ viết sạch đẹp, rõ ràng, văn phong lưu loát; không mắc lỗi chính tả, lỗi dùng từ, đặt câu.

* Yêu cầu về hình thức, kĩ năng: Đảm bảo đoạn văn nghị luận có bố cục mạch lạc, sử dụng linh hoạt các kiểu câu và có sự liên kết chặt chẽ giữa các câu, các ý trong đoạn văn. Có cách diễn đạt trong sáng độc đáo, thể hiện những suy nghĩ, kiến giải mới mẻ về vấn đề nghị luận.

Yêu cầu về kiến thức: 

Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần giới thiệu được vấn đề cần bàn luận, nêu rõ lí do và quan điểm của bản thân, hệ thống luận điểm chặt chẽ, lập luận thuyết phục, sử dụng dẫn chứng thuyết phục.

Sau đây là một hướng gợi ý: 

- Giải thích:

+ Khát vọng là động lực tinh thần mạnh mẽ giúp con người cố gắng, nỗ lực vượt qua khó khăn, vươn tới thành công.

+ Người có khát vọng thường kiên trì, bền bỉ và biết đặt ra mục tiêu rõ ràng.

- Chứng minh: dẫn chứng thực tế: những tấm gương vượt khó như Nick Vujicic, Hellen Keller… đã biến khát vọng sống thành sức mạnh phi thường.

- Bình luận – mở rộng:

+ Khát vọng cần gắn với thực tế, đạo đức và sự nỗ lực thực tiễn thì mới mang lại giá trị.

+ Phê phán những người sống không mục tiêu, buông xuôi, không dám ước mơ hay khát vọng viển vông.