(4,0 điểm) Anh/ chị hãy viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) phân tích nhân vật Sơn trong đoạn trích trên.

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận

-Học sinh biết tạo lập một bài văn nghị luận đảm bảo đủ cấu trúc 3 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài. 

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận

Phân tích nhân vật Sơn

c Triển khai vấn đề nghị luận

- Chia vấn đề nghị luận thành các luận điểm, luận cứ phù hợp, có sức thuyết phục; sử dụng tốt các thao tác lập luận; biết kết hợp giữa nêu lí lẽ và đưa dẫn chứng.

- HS có thể triển khai theo những cách khác nhau, nhưng cần đảm bảo các ý cơ bản sau:

1. Mở bài

- Giới thiệu tác giả Thạch Lam – cây bút nổi bật với phong cách văn chương nhẹ nhàng, tinh tế, hướng đến đời sống nội tâm con người, đặc biệt là trẻ em.

- Giới thiệu truyện ngắn Gió lạnh đầu mùa – một tác phẩm tiêu biểu.

- Dẫn dắt vào nhân vật Sơn – một cậu bé sống trong tình yêu thương, có nội tâm nhạy cảm và lòng nhân hậu.

2. Thân bài

* Hoàn cảnh sống và tâm hồn nhạy cảm của Sơn

- Sơn là cậu bé sống trong một gia đình tương đối khá giả, được mẹ và chị quan tâm, chăm sóc chu đáo.

- Dù sống đủ đầy, Sơn vẫn có những cảm nhận tinh tế về thời tiết, không khí mùa đông và những kỷ niệm gợi nhớ về người em đã mất – Duyên → thể hiện một tâm hồn sâu sắc, dễ xúc động.

* Sơn khi chơi với lũ trẻ nghèo

- Cùng chị ra chợ chơi, Sơn vẫn thân thiện với các bạn nghèo, không tỏ thái độ kiêu ngạo như các em họ → thể hiện sự tử tế, hòa đồng.

- Khi thấy lũ trẻ mặc áo rách, run rẩy vì lạnh, Sơn cảm nhận được sự thiếu thốn của các bạn: môi tím, da thịt thâm, áo vá chằng chịt → Sơn không dửng dưng mà quan sát với sự đồng cảm.

- Khi trò chuyện, Sơn vẫn vô tư khoe áo mới nhưng không hề có ý khinh thường → phản ánh tâm lý trẻ thơ, vô tư nhưng không lạnh lùng.

* Sự chuyển biến trong nhận thức và hành động nhân ái

- Khi nhìn thấy bé Hiên co ro trong manh áo rách, Sơn xúc động và nhớ tới hoàn cảnh nghèo khó của gia đình bé.

- Liên tưởng đến em gái đã mất khiến Sơn càng thêm cảm thương.

- Từ thương cảm chuyển thành hành động đẹp: đề nghị chị Lan về lấy áo bông cũ cho Hiên → đây là chi tiết quan trọng thể hiện sự trưởng thành trong suy nghĩ và tình yêu thương của Sơn.

- Kết thúc bằng hình ảnh Sơn “đứng lặng yên đợi… thấy ấm áp vui vui” → cái ấm áp đến từ lòng tốt và tình người.

* Đánh giá nhân vật

- Sơn là đại diện cho vẻ đẹp tâm hồn trẻ thơ: trong sáng, biết yêu thương, đồng cảm và chia sẻ.

- Qua nhân vật Sơn, Thạch Lam thể hiện quan niệm nhân đạo sâu sắc: sự ấm áp, yêu thương giữa con người với nhau có thể xua tan cái lạnh của mùa đông, xoa dịu những mất mát, nghèo đói.

3. Kết bài

- Khẳng định lại vẻ đẹp nhân vật Sơn: từ một cậu bé khá giả biết quan tâm đến người nghèo đến một tâm hồn giàu yêu thương.

- Nêu thông điệp nhân văn của tác phẩm: tình người là hơi ấm xoa dịu mọi khổ đau.

- Liên hệ bản thân: trong cuộc sống hiện đại, mỗi người cần biết quan tâm, sẻ chia với những hoàn cảnh khó khăn xung quanh mình.

d. Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt

e. Sáng tạo

- Bài viết có luận điểm rõ ràng, lập luận thuyết phục, diễn đạt trong sáng, bài viết thể hiện được sự sáng tạo, độc đáo riêng.           

-Chữ viết sạch đẹp, rõ ràng, văn phong lưu loát; không mắc lỗi chính tả, lỗi dùng từ, đặt câu.