Anh/ chị hãy viết một bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) phân tích phẩm chất anh hùng và trí tuệ kiệt xuất của Nguyễn Trãi qua đoạn trích Nguyễn Trãi ở Đông Quan (Nguyễn Đình Thi).

Gợi ý:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức bài văn đầy đủ ba phần Mở bài, Thân bài, Kết bài.

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 600 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận: phân tích phẩm chất anh hùng và trí tuệ kiệt xuất của Nguyễn Trãi qua đoạn trích Nguyễn Trãi ở Đông Quan (Nguyễn Đình Thi).

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng:

* Mở bài:

- Giới thiệu tác giả Nguyễn Đình Thi: nhà văn, nhà thơ, nhà viết kịch nổi tiếng, sáng tác gắn với tinh thần dân tộc và tư tưởng nhân văn.

- Giới thiệu vở kịch Nguyễn Trãi ở Đông Quan: tái hiện hình ảnh Nguyễn Trãi trong buổi đầu kháng chiến chống quân Minh.

- Nêu vấn đề nghị luận: phẩm chất anh hùng và trí tuệ kiệt xuất của Nguyễn Trãi được thể hiện trong đoạn trích.

* Thân bài:

a. Phẩm chất anh hùng của Nguyễn Trãi

- Lòng yêu nước nồng nàn: Nguyễn Trãi luôn đau đáu nỗi niềm về dân, về nước, căm ghét sự áp bức tàn bạo của giặc Minh.

- Khí phách kiên cường: Dù ở nơi đất giặc chiếm đóng, ông vẫn hiên ngang đối diện, không khuất phục trước bạo lực.

- Tinh thần trách nhiệm: Ông coi việc cứu dân, cứu nước là sứ mệnh của đời mình, dám đứng lên thay mặt nhân dân bày tỏ chính nghĩa.

→ Nguyễn Trãi hiện lên như một anh hùng dân tộc, vừa gan dạ, vừa kiên trung, đặt lợi ích quốc gia, dân tộc trên hết.

b. Trí tuệ kiệt xuất của Nguyễn Trãi

- Tầm nhìn chiến lược: Ông nhận ra sức mạnh cốt lõi nằm ở lòng dân, khẳng định chính nghĩa sẽ thắng bạo tàn.

- Khả năng lập luận sắc bén: Ngôn từ chặt chẽ, lí lẽ đanh thép, vừa vạch trần sự phi nghĩa của giặc, vừa khẳng định lẽ phải của dân tộc.

- Tư duy nhân văn sâu sắc: Đặt dân làm gốc, khẳng định mục tiêu chiến đấu không chỉ để giành thắng lợi mà còn để đem lại hòa bình, hạnh phúc cho muôn dân.

→ Trí tuệ của Nguyễn Trãi không chỉ là mưu lược quân sự, mà còn là tầm vóc tư tưởng, kết tinh truyền thống và khát vọng của cả dân tộc.

c. Nghệ thuật khắc họa nhân vật

- Nguyễn Đình Thi xây dựng nhân vật qua ngôn ngữ đối thoại giàu kịch tính, kết hợp lí lẽ và cảm xúc.

- Hình tượng Nguyễn Trãi vừa mang tính lịch sử, vừa mang tính biểu tượng cho sức mạnh tinh thần và trí tuệ Việt Nam.

* Kết bài:

- Khẳng định: Qua đoạn trích, Nguyễn Trãi hiện lên với phẩm chất anh hùng và trí tuệ kiệt xuất, tiêu biểu cho truyền thống yêu nước, bất khuất và trí tuệ của dân tộc.

- Ý nghĩa: Tác phẩm không chỉ tái hiện hình tượng lịch sử mà còn khơi dậy niềm tự hào, trách nhiệm của thế hệ hôm nay đối với đất nước.

Bài viết tham khảo

Trong kho tàng văn học kịch Việt Nam hiện đại, Nguyễn Đình Thi là một trong những tác giả có đóng góp đặc biệt khi xây dựng thành công nhiều hình tượng lịch sử giàu sức sống. Vở kịch Nguyễn Trãi ở Đông Quan là một minh chứng tiêu biểu. Tác phẩm không chỉ khắc họa chân dung một danh nhân kiệt xuất mà còn làm nổi bật phẩm chất anh hùng và trí tuệ lớn lao của Nguyễn Trãi – vị anh hùng dân tộc thời kháng chiến chống Minh.

Trước hết, Nguyễn Trãi hiện lên với phẩm chất của một người anh hùng kiên trung, bất khuất. Trong bối cảnh thành Đông Quan – nơi giặc Minh đang chiếm đóng, ông vẫn hiên ngang đối diện với kẻ thù, không hề run sợ hay nhún nhường. Nguyễn Trãi mang trong mình một tấm lòng yêu nước tha thiết, nỗi day dứt khôn nguôi về vận mệnh của dân tộc. Đối diện với giặc, ông không chỉ bày tỏ nỗi căm phẫn trước sự tàn bạo mà còn thể hiện tinh thần trách nhiệm cao cả: “Chúng ta phải đứng lên, cứu lấy dân ta”. Khí phách ấy cho thấy ở Nguyễn Trãi một bản lĩnh anh hùng, luôn đặt lợi ích của dân tộc lên trên tất cả, sẵn sàng đối mặt với hiểm nguy vì chính nghĩa.

Không chỉ mang phẩm chất anh hùng, Nguyễn Trãi còn tỏa sáng bởi trí tuệ kiệt xuất. Ông có tầm nhìn chiến lược sâu xa khi khẳng định sức mạnh chân chính bắt nguồn từ lòng dân, còn bạo lực và phi nghĩa tất yếu sẽ thất bại. Ngôn từ của Nguyễn Trãi trong đoạn trích đanh thép, lập luận sắc bén, vừa vạch trần sự phi lý của giặc, vừa khẳng định niềm tin vào thắng lợi của chính nghĩa. Ở đó không chỉ có sự sáng suốt của một nhà quân sự, mà còn có tầm vóc tư tưởng của một nhà nhân văn lớn: ông coi mục đích cuối cùng của kháng chiến không phải là tiêu diệt kẻ thù, mà là đem lại cuộc sống yên vui, hạnh phúc cho muôn dân. Chính trí tuệ ấy đã làm nên một Nguyễn Trãi “ứng xử với thời thế” vừa khôn ngoan, vừa sâu sắc, trở thành ngọn đuốc soi đường cho cả dân tộc.

Thành công của Nguyễn Đình Thi trong việc xây dựng hình tượng Nguyễn Trãi còn nằm ở nghệ thuật ngôn ngữ kịch giàu kịch tính và triết lí. Những cuộc đối thoại trong tác phẩm không phải lời nói suông, mà là sự tranh biện đầy sức nặng, giúp nhân vật hiện lên vừa sống động, vừa có tầm vóc biểu tượng. Nguyễn Trãi không chỉ là một nhân vật lịch sử cụ thể mà còn là hình ảnh kết tinh của tinh thần bất khuất và trí tuệ Việt Nam.

Tóm lại, qua đoạn trích Nguyễn Trãi ở Đông Quan, Nguyễn Đình Thi đã tái hiện thành công một nhân cách lớn: Nguyễn Trãi – người anh hùng kiên trung và trí tuệ kiệt xuất. Hình tượng ấy không chỉ khơi dậy niềm tự hào dân tộc mà còn nhắc nhở mỗi thế hệ hôm nay phải biết sống có trách nhiệm, nuôi dưỡng lòng yêu nước và giữ vững niềm tin vào sức mạnh của chính nghĩa.