Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày cảm nhận của anh/chị về nét đẹp của Hà Nội đầu đông qua đoạn trích “Hà Nội man mác đông về” của Hoài Hương.

- Ngôi kể: Ngôi thứ nhất

- Dấu hiệu: Người kể xưng “tôi”

Gợi ý:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức bài văn đầy đủ ba phần Mở bài, Thân bài, Kết bài.

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 600 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận: Phân tích những đặc sắc nghệ thuật trong đoạn trích “Hà Nội man mác đông về” của Hoài Hương.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng:

* Mở bài:

- Giới thiệu tác giả Hoài Hương và đoạn trích.

- Khẳng định: Đoạn ký đặc sắc ở nghệ thuật miêu tả giàu cảm xúc.

* Thân bài:

1. Bút pháp ký đặc trưng: Kết hợp ghi chép chân thực (cảnh vật, món ăn, con người) với cảm xúc chủ quan trữ tình.

2. Ngôn ngữ miêu tả giàu hình ảnh: So sánh, liên tưởng gợi hình, gợi cảm (“lá rơi như mảnh nắng vàng”).

3. Sử dụng giác quan phong phú: thị giác, khứu giác, vị giác, xúc giác, thính giác, làm cho bức tranh đa sắc, đa thanh.

4. Khắc họa văn hóa Hà Nội: Ẩm thực, trà đạo, lối sống thanh tao, giản dị mà tinh tế.

5. Giọng điệu trữ tình, tha thiết: chan chứa tình yêu, nỗi nhớ, làm đoạn ký vừa chân thực vừa giàu cảm xúc.

* Kết bài:

- Khẳng định thành công nghệ thuật của tác giả.

- Ý nghĩa: góp phần lưu giữ hồn cốt văn hóa Hà Nội trong lòng người đọc.

Bài văn tham khảo

Trong dòng ký viết về Hà Nội, tác phẩm “Hà Nội man mác đông về” của Hoài Hương để lại ấn tượng sâu đậm bởi lối viết tài hoa và cảm xúc dạt dào. Đoạn trích ghi lại hình ảnh Hà Nội vào những ngày lập đông nhưng không đơn thuần là tả cảnh, mà còn chứa đựng nhiều rung động và chiêm nghiệm tinh tế của một người gắn bó tha thiết với mảnh đất nghìn năm văn hiến.

Trước hết, tác phẩm mang đậm đặc trưng thể ký ở sự kết hợp giữa ghi chép chân thực và cảm xúc cá nhân. Những chi tiết đời thường như lá bàng vàng rụng, hàng quẩy nóng vỉa hè hay quán trà nhỏ ở phố Hàng Gai đều được tái hiện sinh động. Người đọc không chỉ nhìn thấy cảnh vật Hà Nội đầu đông, mà còn nghe được nhịp sống thường nhật của phố phường, cảm nhận được hơi thở ấm áp của đời sống. Cùng lúc đó, tác giả lồng ghép những rung động bâng khuâng, xao xuyến, tạo nên chất trữ tình riêng biệt. Đây chính là điểm mạnh của thể ký, sự hòa quyện giữa khách quan và chủ quan, giữa sự thật và cảm xúc.

Điểm nổi bật nữa là ngôn ngữ giàu hình ảnh và cảm giác. Hoài Hương vận dụng nhiều phép so sánh, liên tưởng độc đáo: “lá rơi như mảnh nắng vàng”, “lá cơm nguội như giọt mưa nắng”. Những hình ảnh ấy làm cảnh vật vốn quen thuộc trở nên mới lạ, lung linh. Cảnh sắc Hà Nội vì thế không chỉ hiện ra bằng mắt nhìn, mà còn hiện ra qua lăng kính của tâm hồn nghệ sĩ, khiến người đọc say mê và thấm thía hơn vẻ đẹp của mùa đông đất Bắc.

Đoạn ký còn thành công nhờ việc khơi gợi cảm nhận đa giác quan. Không chỉ dừng lại ở miêu tả bằng thị giác, tác giả còn khéo léo đưa vào khứu giác (mùi hoa sữa, mùi bàng chín, mùi quẩy nóng), vị giác (vị trà đắng rồi ngọt), xúc giác (cái lạnh se se). Nhờ đó, bức tranh Hà Nội lập đông hiện lên đa tầng, đa sắc, chân thực mà giàu xúc cảm, khiến người đọc như đang trực tiếp sống trong không gian ấy.

Không dừng ở cảnh sắc, tác phẩm còn nhấn mạnh nét đẹp văn hóa của người Hà Nội. Những món ăn dân dã như quẩy nóng, chén trà nhỏ bé trong quán ven phố được khắc họa giản dị mà đầy ý nghĩa. Trong đó ẩn chứa một triết lý sống: sự thanh tao, tinh tế, coi trọng giá trị tinh thần hơn vật chất. Qua chi tiết này, Hoài Hương không chỉ khắc họa văn hóa ẩm thực, mà còn thể hiện “hồn cốt” Tràng An, lối sống lịch lãm, nền nã của người Hà Nội.

Trên tất cả, đoạn ký toát lên giọng điệu tha thiết, man mác nhớ thương. Đó là nỗi nhớ dành cho phố phường, cho cây cỏ, món ăn, hơi thở cuộc sống thường nhật. Cảm xúc ấy khiến người đọc đồng cảm, nhất là những ai từng sống xa Hà Nội. Hà Nội hiện lên vừa quen thuộc vừa mới mẻ: quen ở cảnh sắc, món ăn, nếp sống; mới mẻ ở cách cảm nhận và thể hiện bằng giọng văn tinh tế.

Có thể nói, nhờ sự kết hợp tài tình giữa tính chân thực và chất trữ tình, ngôn ngữ giàu hình ảnh, cảm xúc đa giác quan và giọng điệu tha thiết, “Hà Nội man mác đông về” trở thành một bức tranh nghệ thuật đặc sắc về Hà Nội đầu đông. Đoạn trích không chỉ tái hiện cảnh vật, mà còn gửi gắm tình yêu sâu nặng của tác giả với thủ đô. Đồng thời, tác phẩm góp phần lưu giữ hồn cốt văn hóa Hà Nội, giúp thế hệ hôm nay thêm tự hào, trân trọng và giữ gìn những giá trị tinh thần của mảnh đất ngàn năm văn hiến.