14.2.2. Câu hỏi viết

 Từ góc nhìn của một người trẻ, anh/chị hãy viết một đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ về sự cần thiết của tư duy độc lập trong cuộc sống.

Vấn đề trọng tâm được đề cập trong đoạn trích: Chúng ta cần tách ra khỏi sự ảnh hưởng xấu của đám đông, để được là chính mình với tư duy độc lập, ý thức trách nhiệm và sự vững vàng.

Gợi ý:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức bài văn đầy đủ ba phần Mở bài, Thân bài, Kết bài.

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 600 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận: trình bày suy nghĩ của anh/chị về hiện tượng “a dua theo đám đông” trong học sinh hiện nay.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng:

* Mở bài:

- Giới thiệu vấn đề:

+ Trong đời sống xã hội hiện đại, đặc biệt ở môi trường học đường, hiện tượng “a dua theo đám đông” khá phổ biến.

+ Từ văn bản “Bức xúc không làm ta vô can” của Đặng Hoàng Giang, có thể thấy sự cảnh báo về sức hút và “chuyên chế” của đám đông đối với cá nhân.

- Dẫn đề: Hiện tượng này cần được nhìn nhận nghiêm túc vì ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển nhân cách và năng lực độc lập của học sinh.

* Thân bài:

a. Giải thích khái niệm

- “A dua theo đám đông”: Là hành vi mù quáng chạy theo số đông, bắt chước hoặc ủng hộ quan điểm, hành động của tập thể mà không suy xét đúng sai.

- Biểu hiện ở học sinh:

+ Chạy theo các trào lưu mạng xã hội, ăn mặc, nói năng giống nhau.

+ Chọn ngành học, nghề nghiệp theo xu hướng bạn bè.

+ Đồng thuận với hành vi sai trái vì “ai cũng làm thế”.

b. Thực trạng trong học sinh hiện nay

- Phổ biến trong cả môi trường trực tiếp (lớp học, trường học) và môi trường trực tuyến (mạng xã hội).

- Nguyên nhân:

+ Tâm lý muốn được chấp nhận, hòa nhập.

+ Thiếu bản lĩnh, tư duy phản biện.

+ Sợ bị cô lập, phán xét khi khác biệt.

+ Ảnh hưởng của mạng xã hội, truyền thông.

c. Tác hại của việc a dua theo đám đông

- Làm mất đi tiếng nói cá nhân, sự sáng tạo và độc lập tư duy.

- Dễ dẫn đến hành vi sai trái, thiếu trách nhiệm (theo đám đông để làm điều xấu).

- Cản trở quá trình rèn luyện bản lĩnh và hình thành nhân cách.

- Tạo nên một tập thể kém minh bạch, dễ bị dẫn dắt bởi các xu hướng tiêu cực.

d. Liên hệ với văn bản “Bức xúc không làm ta vô can”

- Văn bản chỉ ra “chuyên chế của đám đông” và nguy cơ mất tư duy độc lập.

- Thí nghiệm của Solomon Asch cho thấy con người dễ từ bỏ ý kiến đúng khi chịu áp lực từ số đông.

- Thông điệp: Cần “đứng riêng để tìm ra mình”, nuôi dưỡng ý thức trách nhiệm.

đ. Giải pháp khắc phục

- Mỗi học sinh:

+ Rèn luyện khả năng tư duy độc lập, phản biện.

+ Biết lắng nghe nhưng có chọn lọc, dám bảo vệ quan điểm đúng.

+ Xác định rõ giá trị cá nhân, mục tiêu học tập, tránh chạy theo xu hướng mù quáng.

- Nhà trường và gia đình:

+ Giáo dục kỹ năng sống, kỹ năng ra quyết định.

+ Khuyến khích sáng tạo, tôn trọng khác biệt.

- Xã hội: Xây dựng môi trường thông tin minh bạch, hạn chế thông tin sai lệch, tiêu cực.

* Kết bài:

- Khẳng định: “A dua theo đám đông” là một thói quen nguy hại, đặc biệt đối với học sinh đang trong giai đoạn hình thành nhân cách.

- Kêu gọi: Mỗi học sinh cần đủ bản lĩnh để vừa hòa nhập, vừa giữ được lập trường và trách nhiệm cá nhân, như tinh thần mà Đặng Hoàng Giang gửi gắm – “Một mình nhưng không cô đơn”.

Bài văn tham khảo

Trong nhịp sống hiện đại, đặc biệt ở môi trường học đường, không khó để bắt gặp hình ảnh những nhóm học sinh cùng ăn mặc giống nhau, thích những bài hát đang “hot”, hùa theo một trào lưu trên mạng xã hội hay đồng tình với một ý kiến chỉ vì “ai cũng nói thế”. Hiện tượng “a dua theo đám đông” ấy không chỉ đơn giản là chuyện sở thích cá nhân, mà còn phản ánh một lối sống, một thói quen tư duy tiềm ẩn nhiều nguy cơ. Đặng Hoàng Giang, trong Bức xúc không làm ta vô can, đã cảnh báo về “chuyên chế của đám đông” – sức hút vô hình nhưng mạnh mẽ có thể khiến cá nhân từ bỏ tiếng nói riêng của mình. Điều đó khiến mỗi chúng ta phải tự hỏi: liệu việc chạy theo số đông có phải lúc nào cũng đúng đắn?

“A dua theo đám đông” là hành vi mù quáng chạy theo người khác mà không tự suy xét đúng sai. Trong học sinh, điều này thể hiện ở việc chọn ngành nghề theo bạn bè, ủng hộ một ý kiến dù biết là sai, hoặc cùng nhau thực hiện những trào lưu vô nghĩa, thậm chí phản cảm trên mạng xã hội. Nguyên nhân xuất phát từ tâm lý muốn hòa nhập, sợ bị cô lập, cùng với sự thiếu rèn luyện về tư duy phản biện và bản lĩnh cá nhân. Trong thời đại mạng xã hội bùng nổ, khi thông tin tràn ngập và tốc độ lan truyền chóng mặt, áp lực “phải giống số đông” lại càng mạnh mẽ.

Hệ quả của việc a dua theo đám đông là mất đi tiếng nói cá nhân, đánh mất khả năng suy nghĩ độc lập. Một tập thể mà các cá nhân chỉ biết làm theo nhau sẽ dễ bị cuốn vào những hành động sai trái, thiếu trách nhiệm. Thí nghiệm của Solomon Asch, được nhắc đến trong Bức xúc không làm ta vô can, đã cho thấy con người dễ chấp nhận ý kiến sai chỉ vì chịu áp lực từ số đông. Khi đó, cá nhân không chỉ đánh mất cơ hội trưởng thành mà còn góp phần duy trì những cái sai, làm chậm bước tiến của cộng đồng.

Thoát ra khỏi sức hút của đám đông không dễ. Nó đòi hỏi mỗi học sinh phải rèn luyện bản lĩnh, dám bảo vệ quan điểm đúng dù không được số đông ủng hộ. Cần biết lắng nghe ý kiến người khác nhưng cũng phải có bộ lọc riêng, dám nói “không” với những gì mình cho là sai. Nhà trường và gia đình cần giáo dục kỹ năng sống, kỹ năng ra quyết định, khuyến khích sáng tạo và tôn trọng khác biệt. Một môi trường học tập lành mạnh sẽ giúp học sinh vừa hòa nhập, vừa giữ được cá tính.

“A dua theo đám đông” có thể đem lại cảm giác an toàn tạm thời, nhưng về lâu dài sẽ khiến con người mất phương hướng. Đặng Hoàng Giang đã nhắn nhủ: “Một mình nhưng không cô đơn” – khi ta đủ bản lĩnh để đứng riêng, ta sẽ tìm thấy chính mình, trở nên vững vàng mà không cần bám víu vào sự tung hô của người khác. Trong học đường hôm nay, điều đó càng trở nên cần thiết: hãy dám khác biệt để sống một cách chủ động, trung thực với chính mình, và có trách nhiệm với từng lựa chọn của bản thân.