Anh/ chị hãy viết một bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) phân tích văn bản ngữ liệu “Chàng trông xe hạnh phúc” của Phong Điệp.

Gợi ý:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức bài văn đầy đủ ba phần Mở bài, Thân bài, Kết bài.

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 600 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận: Phân tích văn bản ngữ liệu “Chàng trông xe hạnh phúc” của Phong Điệp.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng:

* Mở bài:

- Giới thiệu tác giả Phong Điệp và văn bản Chàng trông xe Hạnh Phúc.

- Khái quát nội dung: câu chuyện về Trần Hạnh Phúc – một con người nhỏ bé, bất hạnh nhưng giàu nội tâm, khát khao hạnh phúc, qua đó gợi nhiều suy ngẫm nhân sinh.

- Nêu vấn đề nghị luận: ý nghĩa và giá trị nhân văn của tác phẩm.

* Thân bài:

a. Hoàn cảnh và số phận nhân vật Trần Hạnh Phúc

- Xuất thân: cha mẹ đều mù, sống trong nghịch cảnh nhưng vẫn nuôi dưỡng niềm hy vọng.

- Tuổi thơ bất hạnh: bị bỏng, ngã gãy chân → gương mặt biến dạng, thân hình thấp bé, dáng đi khuỳnh khoàng.

- Trưởng thành: làm bảo vệ kiêm trông xe tại Viện nghiên cứu, sống lặng lẽ, khép kín, ít giao tiếp.

- Cái tên “Hạnh Phúc” trái ngược với cuộc đời nhiều bất hạnh, gợi sự chua xót.

b. Tâm hồn và khát vọng của nhân vật

- Dù mang mặc cảm về ngoại hình, chàng vẫn có đời sống tinh thần riêng: say mê ngắm hoa lộc vừng, biết buồn vui, trăn trở.

- Khao khát một cuộc sống hạnh phúc giản dị, được yêu thương và công nhận.

- Hành động xin thôi việc, biến mất lặng lẽ thể hiện sự u uẩn, cô độc cùng mong muốn tìm kiếm hạnh phúc thật sự.

c. Nghệ thuật khắc họa nhân vật

- Lối kể chuyện giản dị, xen lẫn xót xa và trầm lắng.

- Nghệ thuật tương phản: cái tên “Hạnh Phúc” ↔ cuộc đời bất hạnh.

- Khắc họa ngoại hình giàu ám ảnh (gương mặt như ruộng sau khi đốt đồng, mái tóc bạc sớm).

- Biểu tượng cây lộc vừng: niềm hy vọng và khát vọng sống âm thầm của chàng.

d. Ý nghĩa, giá trị nhân văn

- Gợi niềm thương cảm, trân trọng đối với những phận người khiếm khuyết, bất hạnh.

- Khẳng định: dù mang hình hài không hoàn hảo, mỗi con người vẫn có quyền được mưu cầu hạnh phúc.

- Thức tỉnh trách nhiệm của cộng đồng: hãy biết quan tâm, chia sẻ, lắng nghe những mảnh đời âm thầm quanh ta.

* Kết bài:

- Khẳng định giá trị nhân văn sâu sắc của tác phẩm: tôn vinh phẩm giá và quyền được hạnh phúc của con người.

- Liên hệ: Người trẻ hôm nay cần sống nhân ái, biết đồng cảm, sẻ chia để không ai bị bỏ lại trong cô đơn.

Bài văn tham khảo

Trong dòng chảy của văn học đương đại, Phong Điệp là một cây bút giàu cảm hứng nhân văn, luôn dành sự quan tâm cho những số phận bé nhỏ, lặng thầm trong cuộc sống. Truyện ngắn Chàng trông xe Hạnh Phúc là minh chứng tiêu biểu, kể về cuộc đời Trần Hạnh Phúc – một con người kém may mắn cả về ngoại hình lẫn số phận, nhưng luôn mang trong mình khát khao hạnh phúc giản dị. Câu chuyện không chỉ lay động trái tim người đọc mà còn khơi gợi nhiều suy ngẫm sâu xa về quyền được sống, được yêu thương và được hạnh phúc của mỗi con người.

Trần Hạnh Phúc sinh ra trong nghịch cảnh: cha mẹ đều là người mù, nhưng giàu nghị lực, nỗ lực lao động để nuôi con. Chính sự bất hạnh của cha mẹ đã khiến sự ra đời của chàng trở thành niềm hy vọng, là “tác phẩm vĩ đại” của họ. Tuy nhiên, cuộc đời lại không buông tha chàng. Khi ba tuổi, Hạnh Phúc bị bỏng nặng, gương mặt biến dạng; mười hai tuổi, chàng tiếp tục bị ngã, để lại dáng đi khuỳnh khoàng, thân hình thấp bé. Lớn lên, chàng trở thành một người bảo vệ kiêm trông xe, sống lặng lẽ trong khuôn viên Viện nghiên cứu. Cái tên “Hạnh Phúc” như một nghịch lý đầy chua xót, bởi cuộc đời chàng chứa đựng quá nhiều bất hạnh.

Thế nhưng, đằng sau vẻ ngoài khắc khổ và sự trầm lặng ấy là một tâm hồn tinh tế và giàu cảm xúc. Hạnh Phúc có thói quen ngắm hoa lộc vừng rực rỡ trước cổng Viện, lặng lẽ hòa mình vào vẻ đẹp thiên nhiên để tìm chút an ủi. Điều ấy cho thấy chàng vẫn khao khát cái đẹp, khao khát sống, khao khát hạnh phúc, dù chưa bao giờ nói ra. Lá đơn xin thôi việc và sự biến mất đột ngột của chàng để lại khoảng trống lớn trong lòng mọi người. Chỉ đến khi ấy, đồng nghiệp mới ngỡ ngàng nhận ra rằng mình chưa bao giờ thật sự hiểu, chưa bao giờ lắng nghe hay sẻ chia với chàng. Cái tên “Hạnh Phúc” một lần nữa trở thành câu hỏi ám ảnh: người mang tên Hạnh Phúc có thật sự hạnh phúc hay không?

Phong Điệp đã rất thành công khi khắc họa nhân vật bằng lối kể dung dị mà sâu sắc. Nghệ thuật tương phản giữa tên gọi và số phận làm nổi bật bi kịch thầm lặng. Những chi tiết miêu tả ngoại hình giàu ám ảnh – khuôn mặt như ruộng đốt đồng, mái tóc bạc sớm – khắc sâu nỗi bất hạnh và cô đơn. Bên cạnh đó, hình ảnh cây lộc vừng trở thành biểu tượng cho niềm hy vọng mong manh, cho khát khao sống và hạnh phúc âm thầm cháy trong lòng nhân vật.

Truyện ngắn không chỉ gợi niềm thương cảm cho số phận bất hạnh mà còn đặt ra vấn đề nhân văn: hạnh phúc là quyền của mỗi con người, bất kể họ là ai, có hình hài như thế nào. Qua câu chuyện, tác giả gửi gắm thông điệp: trong cuộc sống, hãy biết quan tâm, chia sẻ và thấu hiểu những con người sống lặng lẽ quanh ta, bởi đôi khi sự vô tâm vô tình của cộng đồng lại đẩy họ vào nỗi cô độc sâu thẳm.

Chàng trông xe Hạnh Phúc vì thế không chỉ là một câu chuyện buồn mà còn là lời nhắc nhở đầy nhân văn. Nó khiến chúng ta – đặc biệt là những người trẻ – cần học cách sống nhân ái, mở lòng cảm thông, để không một ai bị bỏ lại trong nỗi cô đơn, để mỗi người đều có cơ hội chạm đến hạnh phúc.