34.2.2. Câu hỏi viết

Từ thực tế được phản ánh trong văn bản Văn hóa giao thông của học sinh, sinh viên: Vẫn còn nhiều trăn trở - Ngọc Trang, anh/chị hãy viết một đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) bàn về vai trò của ý thức cá nhân trong việc xây dựng văn hóa giao thông.

- Văn bản thuộc kiểu nghị luận xã hội (nghị luận về một hiện tượng đời sống), cụ thể là nghị luận về thực trạng và nguyên nhân của văn hóa giao thông trong học sinh, sinh viên hiện nay.

Gợi ý:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức bài văn đầy đủ ba phần Mở bài, Thân bài, Kết bài.

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 600 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận: bàn về tính kỉ luật và tôn trọng luật pháp của giới trẻ trong xã hội hiện đại.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng:

* Mở bài:

- Giới thiệu khái quát nội dung văn bản: Văn bản phản ánh thực trạng văn hóa giao thông kém của học sinh, sinh viên hiện nay với nhiều hành vi vi phạm luật, từ đó đặt ra vấn đề cấp thiết về ý thức tuân thủ luật pháp.

- Dẫn vào vấn đề nghị luận: Trong xã hội hiện đại, tính kỉ luật và tôn trọng luật pháp của giới trẻ là yếu tố quan trọng để xây dựng cộng đồng văn minh, an toàn.

* Thân bài:

a. Giải thích vấn đề

- Tính kỉ luật: Sự tự giác tuân theo các quy tắc, chuẩn mực chung, biết kiểm soát hành vi và chịu trách nhiệm với bản thân, tập thể.

- Tôn trọng luật pháp: Nhận thức và chấp hành nghiêm chỉnh các quy định của pháp luật; xem luật pháp là chuẩn mực tối cao điều chỉnh hành vi.

- Trong xã hội hiện đại, hai yếu tố này gắn liền với văn hóa công dân, đặc biệt cần ở giới trẻ – lực lượng năng động, quyết định tương lai đất nước.

b. Thực trạng trong văn bản và liên hệ thực tế

- Theo văn bản:

+ 2.000 thanh thiếu niên tử vong mỗi năm do TNGT; học sinh THPT liên quan tới 90% số vụ này.

+ Hành vi vi phạm phổ biến: không đội mũ bảo hiểm, phóng nhanh, vượt ẩu, lấn làn, đi ngược chiều, sử dụng rượu bia khi lái xe, chưa đủ tuổi điều khiển xe máy >50cc…

+ Nguyên nhân: thiếu hiểu biết, tâm lí bốc đồng, thiếu giáo dục từ gia đình và nhà trường, chế tài xử phạt chưa đủ mạnh.

- Liên hệ rộng hơn: Không chỉ trong giao thông, một bộ phận giới trẻ còn vi phạm luật ở nhiều lĩnh vực khác (an ninh mạng, bảo vệ môi trường, trật tự công cộng).

c. Vai trò của tính kỉ luật và tôn trọng luật pháp

- Đảm bảo an toàn cho bản thân và cộng đồng: Giao thông có trật tự, hạn chế tai nạn, thiệt hại.

- Thể hiện văn minh, trách nhiệm công dân: Hình ảnh giới trẻ hiện đại gắn liền với ý thức pháp luật.

- Tạo môi trường phát triển bền vững: Xã hội vận hành ổn định khi mọi người tuân thủ luật.

- Nâng cao vị thế quốc gia: Người dân kỉ luật là nền tảng để hội nhập và phát triển.

d. Nguyên nhân cần khắc phục và giải pháp

- Nguyên nhân: Nhận thức chưa đầy đủ, tâm lí coi thường luật; thiếu sự giám sát; giáo dục pháp luật còn hình thức.

- Giải pháp:

+ Gia đình gương mẫu, hướng dẫn con từ nhỏ.

+ Nhà trường tăng cường giáo dục pháp luật, kỹ năng sống, tổ chức hoạt động trải nghiệm.

+ Cơ quan chức năng siết chặt kiểm tra, xử phạt nghiêm minh.

+ Bản thân giới trẻ tự nâng cao hiểu biết, rèn thói quen tuân thủ luật.

* Kết bài:

- Khẳng định lại: Tính kỉ luật và tôn trọng luật pháp là phẩm chất quan trọng của giới trẻ trong xã hội hiện đại, góp phần xây dựng đất nước văn minh.

- Lời nhắn: Mỗi bạn trẻ cần bắt đầu từ những việc nhỏ, nhất là trong văn hóa giao thông, để biến ý thức thành hành động thường xuyên.

Bài văn tham khảo

Văn bản Văn hóa giao thông của học sinh, sinh viên: Vẫn còn nhiều trăn trở của Ngọc Trang đã phản ánh một thực trạng đáng báo động: nhiều học sinh, sinh viên vi phạm luật giao thông với những hành vi nguy hiểm như phóng nhanh, vượt ẩu, lấn làn, sử dụng rượu bia khi lái xe, thậm chí chống người thi hành công vụ. Những con số đau lòng – 2.000 thanh thiếu niên thiệt mạng mỗi năm vì tai nạn giao thông, 90% liên quan tới học sinh THPT – đã gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh. Từ hiện thực đó, vấn đề “tính kỉ luật và tôn trọng luật pháp của giới trẻ” trở thành yêu cầu cấp thiết trong xã hội hiện đại.

Tính kỉ luật là sự tự giác tuân theo các quy tắc, chuẩn mực chung, biết kiểm soát hành vi và chịu trách nhiệm với bản thân, tập thể. Tôn trọng luật pháp là nhận thức và chấp hành nghiêm chỉnh các quy định của pháp luật, coi luật pháp là chuẩn mực tối cao điều chỉnh hành vi. Đối với giới trẻ – lực lượng năng động, sáng tạo, giữ vai trò chủ lực trong tương lai đất nước – hai yếu tố này chính là nền tảng của một công dân văn minh.

Từ văn bản, có thể thấy tình trạng vi phạm luật giao thông của học sinh, sinh viên khá phổ biến: không đội mũ bảo hiểm, đi xe máy khi chưa đủ tuổi, lạng lách đánh võng, đi ngược chiều… Không ít vụ tai nạn thương tâm bắt nguồn từ sự bốc đồng, coi thường quy định của pháp luật. Nguyên nhân đến từ nhận thức còn hạn chế, sự buông lỏng quản lí của gia đình, nhà trường và chế tài xử phạt chưa đủ mạnh. Thực tế này không chỉ xuất hiện trong lĩnh vực giao thông mà còn ở các lĩnh vực khác như trật tự công cộng, an ninh mạng hay bảo vệ môi trường.

Tính kỉ luật và tôn trọng luật pháp có vai trò to lớn. Trước hết, chúng đảm bảo an toàn cho bản thân và cộng đồng, đặc biệt trong giao thông – lĩnh vực gắn liền với tính mạng con người. Kỉ luật và tôn trọng luật pháp còn thể hiện bản lĩnh và trách nhiệm công dân, góp phần xây dựng hình ảnh giới trẻ năng động, văn minh. Xa hơn, một xã hội mà mọi người đều tuân thủ luật pháp sẽ vận hành ổn định, tạo môi trường thuận lợi cho phát triển bền vững và nâng cao vị thế quốc gia trong hội nhập quốc tế.

Để nâng cao tính kỉ luật và tôn trọng luật pháp ở giới trẻ, cần sự chung tay của nhiều phía. Gia đình phải là tấm gương sáng, hướng dẫn con em từ những hành động nhỏ. Nhà trường cần đẩy mạnh giáo dục pháp luật gắn với hoạt động trải nghiệm thực tiễn. Cơ quan chức năng phải tăng cường kiểm tra, xử phạt nghiêm minh các hành vi vi phạm. Quan trọng nhất, mỗi bạn trẻ phải tự nâng cao hiểu biết pháp luật, rèn luyện thói quen tuân thủ, biến ý thức thành hành động thường xuyên.

Trong xã hội hiện đại, tính kỉ luật và tôn trọng luật pháp không chỉ là yêu cầu mà còn là phẩm chất cốt lõi của công dân. Mỗi người trẻ hãy bắt đầu từ những hành động đơn giản – đội mũ bảo hiểm khi đi xe máy, dừng đèn đỏ, không sử dụng điện thoại khi lái xe – để góp phần xây dựng một xã hội an toàn, văn minh, nơi luật pháp được thượng tôn và mọi người được bảo vệ.