MŨI CÀ MAU

Mũi Cà Mau: mầm đất tươi non

Mấy trăm đời lấn luôn ra biển;

Phù sa vạn dặm tới đây tuôn,

Đứng lại; và chân người bước đến.

Tổ quốc tôi như một con tàu,

Mũi thuyền ta đó - mũi Cà Mau.

Những dòng sông rộng hơn ngàn thước.

Trùng điệp một màu xanh lá đước.

Đước thân cao vút, rễ ngang mình

Trổ xuống nghìn tay, ôm đất nước!

Tổ quốc tôi như một con tàu,

Mũi thuyền ta đó - mũi Cà Mau.

(Mũi Cà Mau - Xuân Diệu, 10-1960)

Bài thơ trên thuộc thể thơ nào?

Mũi Cà Mau hiện lên qua các chi tiết, hình ảnh: mầm đất tươi non, phù sa, dòng sông, cây đước.

- Biện pháp tu từ:

+ So sánh: Tổ quốc – một con tàu.

+ Ẩn dụ: Mũi thuyền – mũi Cà Mau.

- Tác dụng:

+ Làm câu thơ giàu hình ảnh, mang tính biểu tượng.

+ Nhấn mạnh sự vươn mình ra biển lớn của Tổ quốc, mũi Cà Mau được ví như mũi thuyền, thể hiện vai trò tiên phong trong công cuộc mở mang và phát triển đất nước.

Em đồng tình với ý kiến “Mũi Cà Mau: mầm đất tươi non” vì:

- Đây là vùng đất phù sa màu mỡ, liên tục được bồi đắp qua nhiều thế hệ.

- Là nơi sinh sống của nhiều loài động vật quý hiếm, góp phần quan trọng vào sự đa dạng sinh học của đất nước.

- Mũi Cà Mau đại diện cho sự phát triển không ngừng, là biểu tượng của sức sống mãnh liệt.

Từ loại: số từ.

“Đứng lại; và chân người bước đến” → thể hiện con người đã khai phá, gắn bó và trân trọng mảnh đất mũi Cà Mau.

Thông điệp ý nghĩa nhất: Hãy tự hào về sự trù phú, giàu đẹp và tinh thần vươn lên mạnh mẽ của quê hương đất nước.

Qua văn bản trên đã cho ta thấy được Cà Mau trên dáng hình Việt Nam. Nó hiện lên với vẻ đẹp tươi mới. Từ đây cho thấy rằng đất nước ta vốn dĩ có những địa danh đẹp và nên thơ như vậy. Những địa danh, thắng cảnh ấy càng làm ta cảm thấy tự hào về nét đẹp của dải đất hình chữ S. Và hơn nữa là sự yêu quý dành cho những cảnh đẹp nói riếng và quê hương đất nước nói chung.

Gợi ý:

a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

- Viết đúng hình thức đoạn văn (diễn dịch, quy nạp, móc xích…).

- Đảm bảo dung lượng khoảng 200 chữ.

b. Xác định đúng yêu cầu của đoạn văn: lòng tự hào và trách nhiệm của mỗi người đối với quê hương, đất nước.

c. Hệ thống ý

- Lòng tự hào:

+ Mũi Cà Mau được miêu tả như mũi thuyền của Tổ quốc, gợi niềm tự hào về mảnh đất cực Nam.

+ Thiên nhiên tươi tốt, cây đước hùng vĩ → biểu tượng sức sống bền bỉ của quê hương.

+Con người khai phá, gắn bó với đất → tự hào về tinh thần cần cù, kiên cường.

- Trách nhiệm mỗi người:

+ Nhận thức được vai trò của bản thân trong việc bảo vệ, gìn giữ quê hương.

+ Cần hành động để phát triển đất nước, trân trọng thiên nhiên và di sản quê hương.

+ Liên hệ bản thân: học tập, lao động, tham gia các hoạt động ý nghĩa để đóng góp cho đất nước.

d. Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chỉnh, ngữ pháp Tiếng Việt.

e. Sáng tạo: Bố cục rõ ràng, lời văn giàu hình ảnh, cảm xúc.

Đoạn văn tham khảo

Bài thơ Mũi Cà Mau của Xuân Diệu không chỉ vẽ nên vẻ đẹp hùng vĩ, trù phú của cực Nam Tổ quốc mà còn gợi cho người đọc niềm tự hào sâu sắc về quê hương. Qua hình ảnh mũi Cà Mau như mũi thuyền của Tổ quốc, với những dòng sông rộng lớn, rừng đước xanh mướt và con người bền bỉ khai phá đất, ta cảm nhận được sức sống bền bỉ, niềm kiêu hãnh dân tộc. Bài thơ nhắc nhở mỗi người về trách nhiệm của mình đối với đất nước: cần biết trân trọng, bảo vệ thiên nhiên, gìn giữ mảnh đất quê hương và phát huy giá trị của nó. Đối với bản thân, điều đó thể hiện qua việc học tập tốt, rèn luyện kỹ năng, tham gia các hoạt động ý nghĩa, đóng góp sức mình cho cộng đồng. Lòng tự hào và ý thức trách nhiệm khi kết hợp sẽ giúp chúng ta xây dựng một đất nước ngày càng giàu đẹp, hùng mạnh. Chính niềm tự hào ấy là động lực để mỗi người sống có ý thức, luôn hướng về quê hương với tình yêu và sự trân trọng.

Gợi ý:

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận

- Học sinh biết tạo lập một bài văn nghị luận đảm bảo đủ cấu trúc 3 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài.

- Đảm bảo đúng dung lượng khoảng 400 chữ.

b. Xác định đúng vấn đề nghị luận: ý nghĩa của sự cống hiến.

c. Bài viết có thể triển khai theo nhiều cách khác nhau song cần đảm bảo các ý sau

* Mở bài

- Giới thiệu vấn đề nghị luận: sự cống hiến là phẩm chất cao đẹp, thể hiện trách nhiệm và ý nghĩa của mỗi người trong cuộc sống.

- Dẫn dắt từ câu thơ Tố Hữu: “Nếu là con chim, chiếc lá/Thì con chim phải hót, chiếc lá phải xanh…” → mỗi cá nhân đều có vai trò riêng và cần cống hiến hết khả năng của mình.

* Thân bài

- Giải thích vấn đề

+ Sự cống hiến là gì:

•       Là đóng góp sức lực, trí tuệ, thời gian để phục vụ cộng đồng, gia đình, xã hội.

•       Không chỉ là công việc lớn lao mà còn bao gồm những hành động nhỏ nhưng ý nghĩa.

+ Mỗi người sinh ra đều có vai trò và khả năng riêng → cống hiến giúp phát huy năng lực, làm cuộc sống ý nghĩa hơn.

- Phân tích và chứng minh

+ Ý nghĩa đối với cá nhân:

•       Giúp mỗi người trưởng thành, hoàn thiện bản thân.

•       Mang lại niềm vui, hạnh phúc khi thấy đóng góp của mình có ích.

+ Ý nghĩa đối với xã hội:

•       Xây dựng cộng đồng, đất nước phát triển, gắn kết mọi người.

•       Những đóng góp dù nhỏ vẫn tạo nên thay đổi lớn: ví dụ các nhà khoa học, thầy cô, bác sĩ, người lao động, tình nguyện viên…

- Liên hệ thực tế và bài học

+ Liên hệ bản thân: tham gia học tập, lao động, giúp đỡ người khác, tích cực trong cộng đồng.

+ Biểu hiện tinh thần cống hiến: trung thực, chăm chỉ, nhiệt huyết, chia sẻ kiến thức và kỹ năng.

+ Phê phán thái độ sống ích kỷ, lười biếng, thờ ơ → không đóng góp cho xã hội.

* Kết bài

- Khẳng định vai trò, ý nghĩa của sự cống hiến đối với cá nhân và xã hội.

- Kêu gọi mọi người đặc biệt là thế hệ trẻ sống có trách nhiệm, biết cống hiến, góp phần xây dựng cộng đồng và đất nước.

d. Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt.

e. Sáng tạo: Diễn đạt trong sáng, bài viết thể hiện được sự sáng tạo, độc đáo riêng.

Bài viết tham khảo

Mỗi người sinh ra đều có một vai trò riêng trong cuộc sống, giống như câu thơ của Tố Hữu: “Nếu là con chim, chiếc lá/Thì con chim phải hót, chiếc lá phải xanh…”. Câu thơ ấy nhắc nhở chúng ta rằng mỗi cá nhân đều có khả năng và trách nhiệm đóng góp cho cuộc sống, cho xã hội. Sự cống hiến không chỉ là nghĩa vụ mà còn là phẩm chất cao đẹp làm nên giá trị của con người.

Sự cống hiến là việc đóng góp sức lực, trí tuệ và thời gian của bản thân vào những việc có ích cho cộng đồng, xã hội và gia đình. Nó không nhất thiết phải là những công việc lớn lao, những hành động hiển hách; đôi khi chỉ là những việc làm nhỏ nhưng xuất phát từ trái tim, như giúp đỡ người già, hướng dẫn các em nhỏ, hay hoàn thành tốt công việc học tập và lao động. Chính sự cống hiến ấy tạo nên ý nghĩa và giá trị thực sự của cuộc sống, giúp mỗi người cảm thấy bản thân có ích và hạnh phúc.

Sự cống hiến mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho cá nhân. Người biết cống hiến sẽ trưởng thành hơn, rèn luyện được tính kỷ luật, sự kiên trì và lòng trách nhiệm. Họ học được cách đặt lợi ích chung lên trên lợi ích cá nhân, phát huy khả năng và tài năng của mình, từ đó tạo ra những kết quả đáng tự hào. Đồng thời, cống hiến cũng đem lại niềm vui và sự thỏa mãn, vì họ biết mình đang góp phần làm cho cuộc sống xung quanh tốt đẹp hơn.

Không chỉ với cá nhân, sự cống hiến còn có ý nghĩa quan trọng đối với xã hội. Mỗi đóng góp, dù nhỏ hay lớn, đều góp phần xây dựng một cộng đồng vững mạnh, đoàn kết và phát triển. Những người lao động cần mẫn, các thầy cô giáo tận tụy, các bác sĩ tận tâm hay những tình nguyện viên nhiệt huyết đều đang cống hiến sức mình để xã hội trở nên tốt đẹp hơn. Nếu mọi người chỉ sống ích kỷ, thờ ơ, không đóng góp gì, xã hội sẽ mất đi sự gắn kết và tiến bộ.

Thực tế cho thấy, sự cống hiến còn là cách để thế hệ trẻ khẳng định vai trò và trách nhiệm của mình. Học sinh, sinh viên có thể cống hiến bằng việc học tập chăm chỉ, tham gia các hoạt động tình nguyện, giúp đỡ bạn bè và cộng đồng. Người lao động đóng góp thông qua công việc hằng ngày, xây dựng kinh tế và bảo vệ môi trường. Những hành động nhỏ ấy, khi được nhân rộng, sẽ tạo nên thay đổi lớn cho xã hội.

Sống có cống hiến là sống có ý nghĩa. Nó giúp con người phát huy khả năng, rèn luyện phẩm chất và góp phần xây dựng xã hội tốt đẹp. Chính vì vậy, mỗi người, đặc biệt là thế hệ trẻ, cần ý thức rõ vai trò và trách nhiệm của mình, sống nhiệt huyết, biết cống hiến để làm giàu cho cuộc sống, cho cộng đồng và cho đất nước. Sự cống hiến không chỉ làm cho bản thân được tôn trọng mà còn góp phần tạo nên một thế giới tốt đẹp hơn, đúng như thông điệp mà Tố Hữu đã gửi gắm: mỗi con chim hãy hót, mỗi chiếc lá hãy xanh, để cuộc đời này trọn vẹn và đầy ý nghĩa.