TAM ĐẠI CON GÀ

Xưa, có anh học trò học hành dốt nát, nhưng trò đời “Xấu hay làm tốt, dốt hay chơi chữ”, đi đâu cũng lên mặt văn hay chữ tốt.

Có người tưởng anh ta hay chữ thật, mới đón về dạy trẻ.

Một hôm, dạy sách Tam thiên tự, sau chữ “tước” là chim sẻ, đến chữ “kê” là gà, thầy thấy mặt chữ nhiều nét rắc rối, không biết chữ gì, học trò lại hỏi gấp, thầy cuống, nói liều: “Dủ dỉ là con dù dì”. Thầy cũng khôn, sợ nhỡ sai, người nào biết thì xấu hổ, mới bảo học trò đọc khẽ, tuy vậy, trong lòng thầy vẫn thấp thỏm.

Nhân trong nhà có bàn thờ thổ công, thầy mới đến khấn thầm xin ba đài âm dương để xem chữ ấy có phải thật là “dù dì” không. Thổ công cho ba đài được cả ba. Thấy vậy, thầy lấy làm đắc chí lắm, hôm sau bệ vệ ngồi trên giường, bảo trẻ đọc cho to. Trò vâng lời thầy, gân cổ lên gào:

- Dủ dỉ là con dù dì! Dủ dỉ là con dù dì…

Bố chúng đang cuốc đất ngoài vườn, nghe tiếng học, ngạc nhiên bỏ cuốc chạy vào, giở sách ra xem, hỏi thầy:

Chết chửa! Chữ “kê” là gà, sao thầy lại dạy ra “dủ dỉ” là con “dù dì”?

Bấy giờ thầy mới nghĩ thầm: “Mình đã dốt, thổ công nhà nó cũng dốt nữa”, nhưng

nhanh trí thầy vội nói gỡ:

- Tôi vẫn biết chữ ấy là chữ “kê” mà “kê” nghĩa là “gà” nhưng tôi dạy cháu thế là dạy cho cháu nó biết tận tam đại con gà kia.

Chủ nhà càng không hiểu, hỏi:

- Tam đại con gà là nghĩa ra làm sao?

- Thế này nhé! Dủ dỉ là con dù dì, dù dì là chị con công, con công là ông con gà!

(SGK Ngữ văn 10, Trang 78-79, Tập I, NXBGD 2006)

Truyện Tam đại con gà là truyện cười thuộc loại nào?

Gợi ý:

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn tự sự

- Học sinh biết tạo lập một bài văn tự sự đảm bảo đủ cấu trúc 3 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài.

- Đảm bảo đúng dung lượng khoảng 400 chữ.

b. Xác định đúng vấn đề tự sự: một lần em tham gia trồng cây, dọn vệ sinh ở trường học hoặc khu phố để bảo vệ môi trường.

c. Bài viết có thể triển khai theo nhiều cách khác nhau song cần đảm bảo các ý sau

* Mở bài

- Giới thiệu sự kiện: Em tham gia hoạt động bảo vệ môi trường ở trường học hoặc khu phố.

- Nêu mục đích: Giúp môi trường sạch đẹp, nâng cao ý thức cộng đồng, rèn luyện tinh thần trách nhiệm.

* Thân bài

- Thời gian, địa điểm, những người tham gia

+ Thời gian: Một buổi học ngoại khóa hoặc cuối tuần.

+ Địa điểm: Trường học, sân trường, khu phố, công viên gần nhà.

+ Những người tham gia: Bạn bè, thầy cô, người dân xung quanh.

- Hoạt động cụ thể

+ Trồng cây: Chọn loại cây, đào hố, đặt cây, lấp đất, tưới nước.

+ Dọn vệ sinh: Hút rác, quét sân, gom rác vào đúng nơi quy định.

+ Cảm giác khi tham gia: Vui vẻ, hăng say, có tinh thần hợp tác.

- Kết quả

+ Môi trường sạch đẹp, cây được trồng xanh tươi.

+ Nhận thức được tầm quan trọng của việc giữ gìn môi trường.

+ Tạo sự gắn kết giữa các bạn, nâng cao ý thức trách nhiệm với cộng đồng.

- Ý nghĩa

+ Giúp bảo vệ môi trường, làm không gian sống trong lành, sạch đẹp.

+ Rèn luyện tinh thần trách nhiệm, ý thức cộng đồng cho mỗi người.

+ Gắn kết tình bạn, mối quan hệ thầy trò, cộng đồng dân cư.

+ Khuyến khích ý thức hành động thường xuyên, không chỉ một lần mà thành thói quen tốt.

+ Tạo cảm giác hạnh phúc, tự hào khi thấy thành quả trực tiếp từ lao động của mình.

* Kết bài

- Bày tỏ cảm xúc: Hạnh phúc, tự hào vì đã góp phần bảo vệ môi trường.

- Bài học rút ra: Mỗi người cần ý thức giữ gìn môi trường, tham gia các hoạt động cộng đồng để làm cho cuộc sống xanh – sạch – đẹp hơn.

d. Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt.

e. Sáng tạo: Diễn đạt trong sáng, bài viết thể hiện được sự sáng tạo, độc đáo riêng. 

Bài viết tham khảo

Hôm ấy, trường em tổ chức một buổi ngoại khóa đặc biệt nhằm nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho học sinh. Khi thầy cô thông báo về việc trồng cây và dọn vệ sinh quanh khuôn viên trường, em cảm thấy vô cùng háo hức. Đây là cơ hội để chúng em góp phần làm cho ngôi trường trở nên xanh – sạch – đẹp hơn, đồng thời rèn luyện tinh thần trách nhiệm và ý thức cộng đồng.

Buổi sáng hôm đó, trời trong xanh, nắng nhẹ, chúng em tập trung tại sân trường, nhận dụng cụ lao động như xẻng, cuốc, bao rác và găng tay. Thầy cô chia nhóm, mỗi nhóm đảm nhiệm một khu vực khác nhau. Nhóm của em phụ trách trồng cây xanh dọc lối đi và quét dọn sân trường. Chúng em bắt đầu đào hố, đặt cây con vào vị trí đã chuẩn bị, rồi lấp đất và tưới nước. Trong quá trình làm, em và các bạn vừa trò chuyện vừa cười đùa, không hề cảm thấy mệt mỏi mà ngược lại rất vui vẻ, hăng say. Một số bạn khác gom rác, quét lá rụng và lau dọn các ghế đá, làm cho không gian quanh trường trở nên sạch sẽ hơn hẳn.

Khi nhìn lại thành quả sau buổi lao động, em cảm thấy vô cùng tự hào và hạnh phúc. Những cây xanh được trồng thẳng tắp, sân trường gọn gàng, các con đường sạch sẽ khiến mọi người đều hài lòng. Hoạt động này không chỉ giúp môi trường trở nên đẹp hơn mà còn dạy em nhiều bài học quý giá về trách nhiệm và tinh thần tập thể. Em nhận ra rằng mỗi hành động nhỏ, như trồng một cây hay nhặt một mảnh rác, đều có ý nghĩa lớn, góp phần làm cho cộng đồng sống tốt hơn.

Điều đáng quý hơn cả là qua hoạt động này, tình bạn và sự gắn kết giữa các bạn học sinh cũng được tăng lên. Chúng em cùng nhau làm việc, chia sẻ công việc, hỗ trợ lẫn nhau khi gặp khó khăn. Nhờ đó, em hiểu rằng bảo vệ môi trường không chỉ là trách nhiệm của một cá nhân mà còn là sự phối hợp của cả tập thể. Khi mỗi người đều có ý thức, môi trường sống sẽ trở nên trong lành và văn minh hơn.

Hoạt động này còn giúp em nhận thức sâu sắc hơn về tầm quan trọng của việc giữ gìn môi trường xung quanh. Một môi trường sạch sẽ, cây xanh tươi tốt không chỉ tốt cho sức khỏe mà còn tạo cảm giác vui tươi, hứng khởi cho mọi người. Em mong muốn những việc làm này sẽ không chỉ dừng lại ở một buổi ngoại khóa mà trở thành thói quen hàng ngày, từ việc nhặt rác, trồng cây cho đến việc tuyên truyền, khuyến khích mọi người xung quanh cùng tham gia.

Qua buổi lao động, em rút ra bài học quý giá: mỗi người cần ý thức về trách nhiệm bảo vệ môi trường, cần có chính kiến riêng trong việc làm những điều tốt cho cộng đồng, đồng thời biết hợp tác và chia sẻ với mọi người. Hoạt động không chỉ mang lại giá trị thiết thực cho môi trường mà còn giúp em phát triển phẩm chất đạo đức, tinh thần trách nhiệm và kỹ năng sống. Em tin rằng, nếu mọi người đều nỗ lực và có ý thức, chúng ta sẽ xây dựng được một môi trường sống xanh – sạch – đẹp, tạo cảm hứng sống tích cực cho tất cả mọi người.

- Nhân vật chính: anh học trò dốt nát.

- Đặc điểm: học dốt, nhưng đi đâu cũng vênh mặt lên văn hay chữ tốt.