I. Đọc hiểu (4,0 điểm)

Đọc ngữ liệu sau và trả lời các câu hỏi bên dưới:

QUÁN HÀNG PHÙ THỦY

Một phù thủy

Mở quán hàng nho nhỏ

“Mời vào đây

Ai mua gì cũng có”

 

Tôi là khách đầu tiên

Từ bên trong

Phù thủy ló ra nhìn

“Anh muốn mua gì?”

 

“Tôi muốn mua tình yêu,

Mua hạnh phúc, sự bình yên, tình bạn…”

“Hàng chúng tôi chỉ bán cây non

Còn quả chín, anh phải trồng, không bán!”.

 (K. Badjadjo Pradip – Thái Bá Tân dịch)

(0,5 điểm) Xác định thể thơ của bản dịch thơ.

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn thuyết minh

- Học sinh biết tạo lập một bài văn thuyết minh đảm bảo đủ cấu trúc 3 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài. 

b. Xác định đúng vấn đề cần thuyết minh

Phân tích, đánh giá chủ đề và nét đặc sắc nghệ thuật bài thơ Quán hàng của phù thủy

c. Triển khai vấn đề nghị luận

- Chia vấn đề nghị luận thành các luận điểm, luận cứ phù hợp, có sức thuyết phục; sử dụng tốt các thao tác lập luận; biết kết hợp giữa nêu lí lẽ và đưa dẫn chứng.

- HS có thể triển khai theo những cách khác nhau, nhưng cần đảm bảo các ý cơ bản sau:

1. Mở bài

- Giới thiệu bài thơ Quán hàng phù thủy: câu chuyện nhỏ nhưng mang ý nghĩa triết lý sâu sắc về giá trị của hạnh phúc, tình yêu, tình bạn…

- Nêu khái quát: Tác phẩm sử dụng hình ảnh ẩn dụ độc đáo, vừa hồn nhiên vừa giàu suy ngẫm, gửi gắm thông điệp về việc con người phải tự gieo trồng và nuôi dưỡng những giá trị tốt đẹp.

2. Thân bài

* Nội dung

- Câu chuyện giản dị nhưng chứa đựng triết lý sống

+ Hoàn cảnh: Một phù thủy mở quán hàng, “ai mua gì cũng có” → gây tò mò, khơi mở trí tưởng tượng.

+ Nhân vật “tôi” muốn mua những điều tốt đẹp nhất của cuộc sống: tình yêu, hạnh phúc, bình yên, tình bạn.

+ Lời đáp của phù thủy: chỉ bán “cây non”, quả chín phải tự trồng → khẳng định những giá trị tinh thần không thể mua sẵn, mà cần tự tạo dựng bằng nỗ lực và thời gian.

- Ý nghĩa, thông điệp

+ Hạnh phúc, tình yêu, tình bạn… là “quả chín” chỉ đến khi ta vun trồng, chăm sóc.

+ Muốn đạt được điều tốt đẹp, cần lao động, trải nghiệm, cống hiến.

+ Phản bác tư duy hưởng thụ, trông chờ có ngay thành quả mà không trải qua quá trình rèn luyện, vun đắp.

- Liên hệ thực tế

+ Trong cuộc sống hiện đại, nhiều người tìm cách “mua nhanh” hạnh phúc qua vật chất, tiện nghi, nhưng kết quả thường chỉ là niềm vui ngắn ngủi.

+ Thông điệp bài thơ nhắc nhở con người biết kiên nhẫn, bền bỉ nuôi dưỡng giá trị bền vững.

* Nghệ thuật

- Kết cấu truyện thơ ngắn gọn: mở – phát triển – kết thúc bất ngờ, tạo ấn tượng mạnh.

- Hình ảnh ẩn dụ: “quán hàng phù thủy” – không gian tưởng tượng; “cây non” và “quả chín” – tượng trưng cho quá trình hình thành và kết quả của giá trị tinh thần.

- Ngôn ngữ đơn giản, mộc mạc: dễ hiểu nhưng hàm chứa ý nghĩa sâu xa.

- Giọng thơ hồn nhiên xen lẫn triết lý: gần gũi với độc giả mọi lứa tuổi.

- Bản dịch của Thái Bá Tân: giữ được nhịp điệu, sự hóm hỉnh và tính triết lý của nguyên tác.

3. Kết bài

- Khẳng định giá trị của tác phẩm: một bài thơ ngắn gọn mà sâu sắc, gợi nhiều suy ngẫm về cuộc sống.

- Khẳng định đóng góp nghệ thuật: sự kết hợp giữa tưởng tượng và triết lý, hình ảnh ẩn dụ giàu sức gợi.

- Mở rộng: Bài thơ như một lời nhắc nhở nhẹ nhàng nhưng sâu sắc rằng mỗi chúng ta phải là người gieo trồng và chăm sóc “cây hạnh phúc” của chính mình.

d. Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt

e. Sáng tạo

- Bài viết có luận điểm rõ ràng, lập luận thuyết phục, diễn đạt trong sáng, bài viết thể hiện được sự sáng tạo, độc đáo riêng.           

- Chữ viết sạch đẹp, rõ ràng, văn phong lưu loát; không mắc lỗi chính tả, lỗi dùng từ, đặt câu.

* Yêu cầu về hình thức, kĩ năng: Đảm bảo đoạn văn nghị luận có bố cục mạch lạc, sử dụng linh hoạt các kiểu câu và có sự liên kết chặt chẽ giữa các câu, các ý trong đoạn văn. Có cách diễn đạt trong sáng độc đáo, thể hiện những suy nghĩ, kiến giải mới mẻ về vấn đề nghị luận.

Yêu cầu về kiến thức: 

Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần giới thiệu được vấn đề cần bàn luận, nêu rõ lí do và quan điểm của bản thân, hệ thống luận điểm chặt chẽ, lập luận thuyết phục, sử dụng dẫn chứng thuyết phục.

Sau đây là một hướng gợi ý: 

1. Giải thích

- Hạnh phúc: trạng thái vui vẻ, mãn nguyện, bình an trong tâm hồn.

- Hạnh phúc là hành trình, không phải là đích đến: hạnh phúc không chỉ nằm ở mục tiêu cuối cùng, mà ở từng khoảnh khắc, từng trải nghiệm trong quá trình sống và phấn đấu.

2. Bàn luận

- Khi ta chỉ chờ đến “đích” mới thấy hạnh phúc, ta sẽ bỏ lỡ nhiều niềm vui giản dị trên đường đi.

- Hạnh phúc đến từ những trải nghiệm thường ngày: học hỏi, yêu thương, cống hiến, vượt qua thử thách.

- Quá trình ấy giúp ta trưởng thành, trân trọng những gì mình có.

3. Dẫn chứng

- Nhiều người tìm thấy hạnh phúc từ công việc yêu thích, hành động thiện nguyện, khoảnh khắc bên gia đình… chứ không chỉ khi đạt thành tựu lớn.

- Ví dụ: các vận động viên trân trọng quá trình luyện tập gian khổ, không chỉ niềm vui khi nhận huy chương.

4. Bài học

- Hãy sống trọn vẹn từng ngày, tận hưởng và biết ơn những gì đang có.

- Xem mỗi bước đi là một phần của hạnh phúc, không chạy theo đích đến xa vời mà quên mất hiện tại.