I. Đọc hiểu (4,0 điểm)

Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:

“Thế giới của chúng ta có muôn vàn điều thú vị để khám phá. Cho dù bạn đang ở độ tuổi nào, bạn cũng nên phá vỡ các giới hạn của nhận thức và luyện cho mình kĩ năng quan sát bằng cách ra khỏi nhà, ra ngoài thiên nhiên và chú ý tới mọi điều xung quanh. Hãy đặt cho bản thân những câu hỏi như: “Tại sao…?” Tại sao không…?” và thử tự tìm các câu trả lời hay sự trợ giúp của những người quen biết. Đừng bao giờ tự cao tự đại nói rằng: “Tôi biết hết rồi, anh/chị sẽ không chỉ cho tôi được điều gì mới đâu!”. Vì chỉ khi chúng ta nhận thức được rằng vẫn còn nhiều điều có thể học, chúng ta mới có thể bổ sung được nhiều kiến thức mới.

Hãy nghe nhạc cổ điển, đến thăm các viện bảo tàng và các phòng trưng bày nghệ thuật, hãy đọc sách về nhiều chủ đề khác nhau, hãy có những sở thích như khiêu vũ, chơi đàn, hội họa hay tập luyện một bộ môn thể thao. Dù bạn chọn cho mình một bộ môn nào đi nữa, bạn cũng nên theo học đến cùng và tìm hiểu không ngừng nghỉ cho đến khi đạt được kiến thức sâu sắc về lĩnh vực đó mới thôi. Đừng chỉ “chạm đến một lần rồi bỏ xó”. Hãy quyết tâm rèn luyện và củng cố trí tò mò để nó trở thành một phần cá tính của bạn. Biết đâu, trong một lần tò mò hay thắc mắc như vậy, bạn sẽ tìm ra được niềm đam mê cho bản thân. Có khát vọng khám phá và tìm tòi là một trong những động lực giúp bạn tiếp cận với thế giới và vươn ra biển lớn”

       (Trích Tìm kiếm niềm đam mê, Hộ chiếu xanh đi quanh thế giới,

Nhà xuất bản Thế giới, 2017, tr 17, 18)   NXB Hội nhà văn 2019,tr.68 - 69)

Xác định phương thức biểu đạt của văn bản trên.

a. Đảm bảo cấu trúc đoạn văn biểu cảm

- Học sinh biết tạo lập một đoạn văn biểu cảm đảm bảo đủ cấu trúc 3 phần: Mở đoạn, thân đoạn, kết đoạn

b. Xác định được yêu cầu đề bài

Trình bày cảm xúc của mình sau khi đọc đoạn thơ lục bát.

c. Triển khai đoạn văn

- HS có thể triển khai theo những cách khác nhau, nhưng cần đảm bảo các ý cơ bản sau:

* Mở đoạn: Giới thiệu bài thơ và cảm xúc chung: Bài thơ thể hiện tình yêu, lòng biết ơn sâu sắc của người con đối với công lao, tình thương bao la của cha mẹ.

* Thân đoạn:

- Nội dung:

+ Gợi nhớ hình ảnh mẹ tần tảo, cha cần cù – biểu tượng cho sự hi sinh, vất vả vì con (“Vai gầy gánh buổi chợ trưa”, “Bóng cha đổ xuống những bờ mương xanh”).

+ Người con xúc động khi nhận ra thời gian trôi, cha mẹ già yếu, mái tóc pha sương (“Má thắm môi son phai màu, vệt thời gian thẳm hằn sâu”).

+ So sánh tình cha mẹ với “biển khơi”, “đất trời yêu thương” → nhấn mạnh tình yêu cha mẹ bao la, vô bờ bến.

- Nghệ thuật: Thể thơ lục bát ngọt ngào, hình ảnh gần gũi, biện pháp so sánh và ẩn dụ làm nổi bật tình cảm gia đình thiêng liêng.

* Kết đoạn: Khẳng định tình cảm biết ơn, trân trọng công lao sinh thành và dưỡng dục của cha mẹ; bày tỏ ước muốn được trở về tuổi thơ bình yên bên cha mẹ hiền yêu dấu.

d. Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt

e. Sáng tạo

- Bài viết có luận điểm rõ ràng, lập luận thuyết phục, diễn đạt trong sáng, bài viết thể hiện được sự sáng tạo, độc đáo riêng.           

- Chữ viết sạch đẹp, rõ ràng, văn phong lưu loát; không mắc lỗi chính tả, lỗi dùng từ, đặt câu.

* Yêu cầu về hình thức, kĩ năng: Đảm bảo đoạn văn nghị luận có bố cục mạch lạc, sử dụng linh hoạt các kiểu câu và có sự liên kết chặt chẽ giữa các câu, các ý trong đoạn văn. Có cách diễn đạt trong sáng độc đáo, thể hiện những suy nghĩ, kiến giải mới mẻ về vấn đề nghị luận.

Yêu cầu về kiến thức: 

Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần giới thiệu được vấn đề cần bàn luận, nêu rõ lí do và quan điểm của bản thân, hệ thống luận điểm chặt chẽ, lập luận thuyết phục, sử dụng dẫn chứng thuyết phục.

Sau đây là một hướng gợi ý: 

- Ham học hỏi giúp mở rộng kiến thức, hiểu biết về thế giới xung quanh.

- Rèn luyện tư duy, kỹ năng, khả năng giải quyết vấn đề.

- Khám phá sở thích, đam mê, tìm ra hướng phát triển bản thân.

- Ví dụ minh họa: đọc sách, học ngoại ngữ, tham gia câu lạc bộ, thí nghiệm khoa học.

Có sự sáng tạo trong cách viết