I. Đọc hiểu (4,0 điểm)

Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:

“Thuở ấy ở làng quê, mẹ tôi dạy những đứa trẻ vốn chỉ quen mò cua bắt ốc, chăn trâu cắt cỏ. Có những thằng cu nghịch ngợm và viết xấu quá, nhiều buổi tối mẹ tôi bảo cả mấy đứa đến ngồi bên. Mẹ tôi đặt bàn tay thon thả xanh xao cầm lấy bàn tay bé nhỏ nhưng đã sớm khô ráp chai sần của những thằng cu ấy. Mẹ tôi cầm tay học trò viết từng nét cong, nét thẳng. Rồi khi buông ra để học trò tự viết lấy, tôi thấy mẹ tôi khẽ mím môi, hơi thở nhẹ hẳn đi, mái đầu như đưa theo bàn tay của các em. Đến khi xem lại những chữ học trò tròn trịa ngay ngắn, mẹ tôi khẽ gật đầu. Rồi mẹ tôi cất tiếng đọc, một giọng thanh thoát, nhẹ nhàng để trẻ con bắt chước theo. Nghe học trò đọc, không thấy ngọng nữa, mẹ tôi mỉm cười trìu mến lắm.”

(Theo Nụ cười của mẹ - Lê Phương Liên)

Xác định ngôi kể của đoạn trích trên.

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn miêu tả

- Học sinh biết tạo lập một bài văn tự sự đảm bảo đủ cấu trúc 3 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài. 

b. Xác định được khung cảnh sinh hoạt

Tả lại khung cảnh sân trường giờ ra chơi.

c. Triển khai văn bản

- HS có thể triển khai theo những cách khác nhau, nhưng cần đảm bảo các ý cơ bản sau:

* Mở bài:

- Giới thiệu thời điểm và địa điểm: sân trường giờ ra chơi.

- Nêu cảm giác chung: nhộn nhịp, vui tươi, sinh động.

* Thân bài:

- Khung cảnh chung:

+ Sân trường rộng rãi, thoáng đãng.

+ Cây cối, hoa lá, cờ, băng rôn trang trí tạo không khí tươi vui.

- Hoạt động của học sinh:

+ Trẻ chạy nhảy, chơi trò chơi: nhảy dây, đá cầu, trò chơi dân gian, tụm năm tụm ba nói chuyện.

+ Một số học sinh đọc sách, vẽ tranh hoặc trò chuyện với bạn.

+ Tiếng cười nói, tiếng gọi nhau vang vọng khắp sân.

- Cảm xúc và chi tiết nổi bật:

+ Không khí náo nhiệt nhưng thân thiện, vui tươi.

+ Hình ảnh học sinh năng động, hồn nhiên, tràn đầy sức sống.

* Kết bài:

- Khẳng định lại vẻ đẹp, sự sống động của sân trường giờ ra chơi.

- Nêu cảm xúc của bản thân: yêu thích, thấy sân trường thật gần gũi và đáng nhớ.

d. Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt

e. Sáng tạo

- Bài viết có luận điểm rõ ràng, lập luận thuyết phục, diễn đạt trong sáng, bài viết thể hiện được sự sáng tạo, độc đáo riêng.           

- Chữ viết sạch đẹp, rõ ràng, văn phong lưu loát; không mắc lỗi chính tả, lỗi dùng từ, đặt câu.

* Yêu cầu về hình thức, kĩ năng: Đảm bảo đoạn văn nghị luận có bố cục mạch lạc, sử dụng linh hoạt các kiểu câu và có sự liên kết chặt chẽ giữa các câu, các ý trong đoạn văn. Có cách diễn đạt trong sáng độc đáo, thể hiện những suy nghĩ, kiến giải mới mẻ về vấn đề nghị luận.

Yêu cầu về kiến thức: 

Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần giới thiệu được vấn đề cần bàn luận, nêu rõ lí do và quan điểm của bản thân, hệ thống luận điểm chặt chẽ, lập luận thuyết phục, sử dụng dẫn chứng thuyết phục.

Sau đây là một hướng gợi ý: 

* Mở đoạn:

- Giới thiệu đoạn trích và hình ảnh người mẹ: Mẹ là cô giáo làng, giàu tình yêu thương và tận tụy với học trò.

- Nêu cảm xúc chung: hình ảnh mẹ gợi cảm giác ấm áp, xúc động và kính trọng.

* Thân đoạn:

- Hình ảnh mẹ chăm sóc học trò:

+ Dạy những đứa trẻ nghịch ngợm, vốn chỉ quen lao động.

+ Cầm tay học trò viết từng nét chữ → sự kiên nhẫn, tỉ mỉ.

- Cử chỉ, hành động và cảm xúc của mẹ:

+ Mẹ mím môi, hơi thở nhẹ khi học trò viết → lo lắng, quan tâm.

+ Khi học trò viết đúng, mẹ gật đầu, đọc chữ cho trẻ bắt chước → vui mừng, trìu mến.

- Nghệ thuật: chi tiết sinh động, hình ảnh cụ thể, từ ngữ gợi cảm xúc → làm nổi bật tình thương, sự tận tụy và nhân hậu của mẹ.

* Kết đoạn:

- Khẳng định vẻ đẹp hình ảnh mẹ: dịu dàng, yêu thương, tận tụy, đáng kính trọng.

- Nêu cảm xúc cá nhân: xúc động, trân trọng tình mẫu tử và công lao của mẹ.

Có sự sáng tạo trong cách viết