I. Đọc hiểu (4,0 điểm)

Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:

THƯƠNG NHỚ MƯỜI HAI

Tự nhiên như thế: ai cũng chuộng mùa xuân. Mà tháng Giêng là tháng đầu của mùa xuân, người ta càng trìu mến, không có gì lạ hết. Ai bảo được non đừng thương nước, bướm đừng thương hoa, trăng đừng thương gió; ai cấm được trai thương gái, ai cấm được mẹ yêu con; ai cấm được cô gái còn son nhớ chồng thì mới hết được người mê luyến mùa xuân.

Tôi yêu sông xanh, núi tím; tôi yêu đôi mày ai như trăng mới in ngần và tôi cũng xây mộng ước mơ, nhưng yêu nhất mùa xuân không phải là vì thế.

Mùa xuân của tôi – mùa xuân Bắc Việt, mùa xuân của Hà Nội – là mùa xuân có mưa riêu riêu, gió lành lạnh, có tiếng nhạn kêu trong đêm xanh, có tiếng trống chèo vọng lại từ những thôn xóm xa xa, có câu hát huê tình của cô gái đẹp như thơ mộng...

Người yêu cảnh, vào những lúc trời đất mang mang như vậy, khoác một cái áo lông, ngậm một ống điếu mở cửa đi ra ngoài tự nhiên thấy một cái thú giang hồ êm ái như nhung và không cần uống rượu mạnh cũng như lòng mình say sưa một cái gì đó – có lẽ là sự sống!

Ấy đấy, cái mùa xuân thần thánh của tôi làm cho người ta muốn phát điên lên như thế ấy. Ngồi yên không chịu được. Nhựa sống ở trong người căng lên như máu căng lên trong lộc của loài nai, như mầm non của cây cối, nằm im mãi không chịu được, phải trồi ra thành những cái lá nhỏ li ti giơ tay vẫy những cặp uyên ương đứng cạnh.

(Thương nhớ mười hai, Vũ Bằng)

Xác định ngôi kể của đoạn trích trên.

* Yêu cầu về hình thức, kĩ năng: Đảm bảo đoạn văn nghị luận có bố cục mạch lạc, sử dụng linh hoạt các kiểu câu và có sự liên kết chặt chẽ giữa các câu, các ý trong đoạn văn. Có cách diễn đạt trong sáng độc đáo, thể hiện những suy nghĩ, kiến giải mới mẻ về vấn đề nghị luận.

Yêu cầu về kiến thức: 

Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần giới thiệu được vấn đề cần bàn luận, nêu rõ lí do và quan điểm của bản thân, hệ thống luận điểm chặt chẽ, lập luận thuyết phục, sử dụng dẫn chứng thuyết phục.

Sau đây là một hướng gợi ý: 

- Thiên nhiên mùa xuân sinh động, giàu hình ảnh: mưa riêu riêu, gió lành lạnh, tiếng nhạn kêu, tiếng trống chèo vọng xa.

- Cảnh vật gắn với đời sống con người: câu hát huê tình của cô gái đẹp.

- Mùa xuân gợi niềm say mê, hứng khởi, khiến con người muốn hòa mình vào thiên nhiên.

- Tạo cảm giác sống động, tràn đầy nhựa sống, như máu căng trong lộc cây, mầm non vươn lên.

Có sự sáng tạo trong cách viết

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn miêu tả

- Học sinh biết tạo lập một bài văn tự sự đảm bảo đủ cấu trúc 3 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài. 

b. Xác định được khung cảnh sinh hoạt

Tả lại khung cảnh một đêm trăng đẹp.

c. Triển khai văn bản

- HS có thể triển khai theo những cách khác nhau, nhưng cần đảm bảo các ý cơ bản sau:

* Mở bài: Giới thiệu về đêm trăng ở quê hương em: thanh bình, tĩnh lặng, đẹp như tranh.

* Thân bài:

- Miêu tả khung cảnh chung:

+ Bầu trời trong, ánh trăng sáng vằng vặc soi rọi khắp không gian.

+ Ánh trăng phản chiếu xuống sông, ao, đồng lúa, tạo khung cảnh lung linh.

+ Những ngôi nhà, cây cối phủ ánh trăng bạc, yên ả, tĩnh lặng.

- Miêu tả chi tiết:

+ Cảnh vật dưới ánh trăng: cây cau, bờ tre, lũy tre làng, ao nước… tỏa ánh sáng mờ ảo.

+ Hoạt động của con người và thiên nhiên: tiếng dế kêu, gió thổi nhẹ, trẻ con chơi đùa, người lớn nghỉ ngơi.

+ Không khí yên bình, dễ chịu, thơ mộng và thanh thản.

- Cảm xúc của em:

+ Thấy yêu quê hương hơn, cảm nhận vẻ đẹp giản dị mà sâu lắng của thiên nhiên.

+ Cảm giác thanh bình, thư thái, gần gũi với thiên nhiên.

* Kết bài: Khẳng định vẻ đẹp của đêm trăng và tình yêu quê hương trong lòng em.

d. Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt

e. Sáng tạo

- Bài viết có luận điểm rõ ràng, lập luận thuyết phục, diễn đạt trong sáng, bài viết thể hiện được sự sáng tạo, độc đáo riêng.           

- Chữ viết sạch đẹp, rõ ràng, văn phong lưu loát; không mắc lỗi chính tả, lỗi dùng từ, đặt câu.