NHỮNG NGƯỜI ĐÀN BÀ GÁNH NƯỚC SÔNG

(Nguyễn Quang Thiều)

Những ngón chân xương xẩu, móng dài và đen toẽ ra như móng chân gà mái

Đã năm năm, mười lăm năm, ba mươi năm và nửa đời tôi thấy

Những người đàn bà xuống gánh nước sông

 

Những bối tóc vỡ xối xả trên lưng áo mềm và ướt

Một bàn tay họ bám vào đầu đòn gánh bé bỏng chơi vơi

Bàn tay kia bám vào mây trắng

 

Sông gục mặt vào bờ đất lần đi

Những người đàn ông mang cần câu và cơn mơ biển ra khỏi nhà lặng lẽ

Những con cá thiêng quay mặt khóc

Những chiếc phao ngô chết nổi

Những người đàn ông giận dữ, buồn bã và bỏ đi

 

Đã năm năm, mười lăm năm, ba mươi lăm và nửa đời tôi thấy

Sau những người đàn bà gánh nước sông là lũ trẻ cởi truồng

Chạy theo mẹ và lớn lên

Con gái lại đặt đòn gánh lên vai và xuống bến

Con trai lại vác cần câu và cơn mơ biển ra khỏi nhà lặng lẽ

Và cá thiêng lại quay mặt khóc

Trước những lưỡi câu ngơ ngác lộ mồi.

Bài thơ thuộc thể thơ nào?

Phương pháp giải

Căn cứ vào văn bản để xác định các hình ảnh thơ 

Lời giải chi tiết

− Hình ảnh những người đàn bà gánh nước sông được miêu tả qua các hình ảnh:

+ Những ngón chân xương xẩu, móng dài và đen tõe ra như móng chân gà mái

+ Những bối tóc vỡ xối xả trên lưng áo mềm và ướt

+ Một bàn tay bám vào đầu tròn gánh

+ Tay kia bấu vào mây trắng

Phương pháp giải

Vận dụng kiến thức về biện pháp tu từ điệp ngữ để phân tích tác dụng 

Lời giải chi tiết

− Việc lặp lại câu thơ ''Đã năm năm, mười lăm năm, ba mươi năm và nửa đời tôi thấy'' có tác dụng:

+ Gây ấn tượng với người đọc về hình ảnh những người đàn bà gánh nước sông

+ Cho thấy được đây là một vòng lặp, một sự tiếp nối liên tục qua nhiều năm của những người đàn bà gánh nước sông. ''Năm năm, mười lăm năm, ba mươi năm, nửa đời người'' cho thấy được đây là một khoảng thời gian rất dài nhưng những người đàn bà vẫn chăm chỉ, cần mẫn với công việc gánh nước sông

Phương pháp giải

Căn cứ vào bài thơ để phân tích ý nghĩa 

Lời giải chi tiết

Trong bài thơ, những người đàn bà gánh nước hiện lên là hiện thân của sự lam lũ, vất vả. Họ gánh trên vai công việc nặng nhọc suốt cả một đời người, từ năm năm đến ba mươi năm, như một định mệnh không thể thoát khỏi. Sự vất vả ấy in dấu lên cả hình hài qua đôi bàn chân với "những ngón chân xương xẩu, móng dài và đen toẽ ra". Điều đáng nói là trong sự cực nhọc ấy, họ hoàn toàn đơn độc. Hình ảnh họ đối lập hoàn toàn với những người đàn ông chỉ mang theo "cần câu và cơn mơ biển" rồi "bỏ đi". Sự vắng mặt này càng tô đậm thân phận cô độc của người phụ nữ - những người phải một mình gánh vác mưu sinh mà không có sự sẻ chia từ người bạn đời.