(4,0 điểm) Em hãy viết bài văn phân tích tình cảm bà cháu trong đoạn trích Mùa giáp hạt.

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận

- Học sinh biết tạo lập một bài văn nghị luận đảm bảo đủ cấu trúc 3 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài. 

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận

Phân tích tỉnh cảm bà cháu trong truyện ngắn Mùa giáp hạt.

c. Triển khai vấn đề nghị luận

- Chia vấn đề nghị luận thành các luận điểm, luận cứ phù hợp, có sức thuyết phục; sử dụng tốt các thao tác lập luận; biết kết hợp giữa nêu lí lẽ và đưa dẫn chứng.

- HS có thể triển khai theo những cách khác nhau, nhưng cần đảm bảo các ý cơ bản sau:

* Mở bài

- Giới thiệu tác giả Phan Đức Lộc và truyện ngắn Mùa giáp hạt.

- Khái quát: Truyện khắc họa tình cảnh thiếu thốn trong mùa giáp hạt và làm nổi bật tình cảm bà cháu tha thiết, cảm động.

* Thân bài

- Hoàn cảnh câu chuyện

+ Gia đình lâm vào cảnh thiếu ăn, gạo trong chum cạn dần, phải ăn cơm độn khoai sắn, cháo rau má.

+ Tình huống mùa giáp hạt đã thử thách, bộc lộ tình cảm gia đình, đặc biệt là tình bà cháu.

- Tình cảm, sự hi sinh của bà dành cho cháu

+ Bà tần tảo, chịu đựng cơ cực: dáng gầy sọp, da vàng vọt, đêm đêm thao thức lo toan.

+ Bà chắt chiu từng hạt gạo, đi vay gạo, bán con nghé – tài sản quý nhất để lo cho cháu.

+ Nhường phần cơm trắng cho cháu, nhận mình thích ăn củ chuối hơn → đỉnh cao của tình thương, sự hi sinh.

- Tình cảm của cháu dành cho bà

+ Người cháu biết thương bà, dặn em không vòi vĩnh.

+ Cảm nhận sâu sắc sự hi sinh của bà, cố tình nói dối “cháu cũng thích ăn củ chuối” để bà yên lòng.

+ Cháu thấu hiểu, đồng cảm, đau xót trước sự vất vả, hi sinh của bà.

- Ý nghĩa của tình bà cháu

+ Tình bà cháu là nguồn an ủi, động viên trong nghèo khó.

+ Tô đậm giá trị nhân văn: tình thân ruột thịt thiêng liêng, nuôi dưỡng tâm hồn con người.

+ Khơi gợi lòng biết ơn, nhắc nhở con cháu hôm nay trân trọng tình cảm gia đình.

* Kết bài

- Khẳng định: Tình cảm bà cháu trong truyện Mùa giáp hạt vừa giản dị vừa thiêng liêng, để lại dư âm sâu sắc trong lòng người đọc.

- Liên hệ: Mỗi người cần biết yêu thương, hiếu thảo, trân trọng công lao và tình thương của ông bà, cha mẹ.

d. Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt

e. Sáng tạo

- Bài viết có luận điểm rõ ràng, lập luận thuyết phục, diễn đạt trong sáng, bài viết thể hiện được sự sáng tạo, độc đáo riêng.           

- Chữ viết sạch đẹp, rõ ràng, văn phong lưu loát; không mắc lỗi chính tả, lỗi dùng từ, đặt câu.