Em hãy viết một đoạn văn (8–10 câu) trình bày suy nghĩ của em về bài học mà truyện “Con cáo và chùm nho” muốn gửi gắm.

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận

- Học sinh biết tạo lập một bài văn nghị luận đảm bảo đủ cấu trúc 3 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài. 

b. Xác định đúng yêu cầu đề bài

Phân tích đặc điểm nhân vật tôi.

c. Triển khai thành bài văn hoàn chỉnh

- Chia vấn đề nghị luận thành các luận điểm, luận cứ phù hợp, có sức thuyết phục; sử dụng tốt các thao tác lập luận; biết kết hợp giữa nêu lí lẽ và đưa dẫn chứng.

- HS có thể triển khai theo những cách khác nhau, nhưng cần đảm bảo các ý cơ bản sau:

* Mở bài:

- Giới thiệu khái quát về tác phẩm văn học “Người ăn xin” của Tác giả Tuốc- ghê- nhép và nhân vật “tôi”

- Nêu khái quát, ấn tượng về nhân vật.

* Thân bài:

Phân tích chi tiết đặc điểm của nhân vật “Tôi” dựa trên các bằng chứng:

o   Luận điểm 1: Nhân vật “tôi” trong câu chuyện là một cậu bé có tấm lòng đẹp, biết yêu thương, sẻ chia với những cảnh đời, con người bất hạnh trong cuộc sống.

- Trong một lần tình cờ, nhân vật "tôi" đã gặp một người ăn xin đã già “đôi mắt ông đỏ đọc, nước mắt ông giàn giụa, đôi môi tái nhợt, áo quần tả tơi”. Nhìn ông vô cùng đáng thương. Khi gặp cậu, ông cụ đã chìa tay xin, mong cậu tỏ lòng thương cảm và ban phát cho ông một chút gì đó để làm vơi đi nỗi bất hạnh.

- Những thật trớ trêu thay, cậu biết cho cụ cái gì đây, khi mà cậu không hề có tiền bạc hay bất cứ thứ gì có thể để biếu cụ.

- Ánh mắt của ông cụ vẫn dõi theo và chờ đợi khiến cậu nhói lòng.

- Đứng trước tình thế oái oăm đó, cậu chẳng biết làm thế nào, chỉ biết nắm chặt lấy bàn tay run rẩy kia. Và cuối cùng, cậu lấy hết can đảm nói với ông cụ:

“Xin ông đừng giận cháu! Cháu không có gì cho ông cả” Những cử chỉ, lời nói ấm áp yêu thương của cậu còn đáng giá hơn tiền bạc, vật chất đối với ông cụ. Chính hành động và lời nói ấm lòng của nhân vật "tôi" với cụ đã khiến trái tìm người ăn xin trở nên ấm áp vô cùng. Bởi vậy, dù không nhận được ở 1 bé một món quà bằng vật chất (đối với người ăn cậu xin điều đó vô cùng quan 1 trọng) nhưng cụ vẫn nở nụ cười bởi cụ trân trọng tấm lòng nhân hậu của cậu…

o   Luận điểm 2: Nhân vật “tôi” mặc dù còn nhỏ nhưng đã biết cách đối xử vô cùng văn hóa, đúng mực, rất đáng trân trọng.

- Khi gặp tình thể khó xử, nhân vật "tôi" đã có cách giải quyết vô cùng văn hóa, vừa trao đi yêu thương vừa giúp cho người đối diện cảm thấy được tôn trọng, ấm lòng, không có cảm giác bị xa lánh, coi thường. Tay cậu run run nắm chặt lấy bàn tay run rấy của người ăn xin khiến chúng ta vô cùng xúc động. Cái nắm tay tình cảm mang theo bao ân tình, sự cảm thông, sẻ chia của cậu bé dành cho ông cụ đó là cách mà cậu đang trao yêu thương, rất đáng trân trọng. Đây là cách cư xử rất khéo léo, ấm áp nghĩa tình.

- Những cử chỉ, hành động, lời nói rất thiện chí, chứa đựng tình cảm chân thành, đong đầy yêu thương của cậu bé đã khiến cho người ăn xin thấy được tôn trọng, được sẻ chia. Và ông cụ đã "nhìn tôi chăm chăm. Đôi môi nở nụ cười: Cháu ơi, cảm ơn cháu! Như vậy là cháu đã cho lão rồi”. Nụ cười của cụ cũng làm cho cậu cảm thấy ấm áp và chính cậu "cả tôi nữa tôi cũng vừa nhận được một cái gì đó". Phải chăng cả cái mà cả ông cụ và cậu bé đó nhận được đó chính là sự tôn trọng, là sự thấu hiểu, sẻ chia ẩm áp tình người? Và chính điều đó còn có giá trị hơn những món quà vật chất…

o   Đánh giá:

- Đánh giá về nhân vật: Nhân vật “tôi” trong câu chuyện không có một đồng tiền nào cho người ăn xin nhưng có một thứ đáng giá hơn của cải, vật chất mà cậu đã trao cho ông cụ đó chính là tình thương, là sự thấu hiểu, sẻ chia đầy tình nhân ái. Tình yêu thương của cậu bé dành cho người ăn xin thật đáng trân trọng. Nhân vật đã để lại cho chúng ta bài học cuộc sống vô cùng ý nghĩa về lẽ sống, về cách đối nhân xử thế đẹp.

- Đánh giá được nghệ thuật xây dựng nhân vật chủ yếu thể hiện qua ngoại hình, hành động, lời nói, ngôn ngữ của nhân vật cụ thể như:

+ Câu chuyện kể ở thứ nhất, nhân vật "tôi" là người trực tiếp tham gia các sự việc của câu chuyện nên kê lại một cách chân thực, tạo độ tin cậy cao cho người đọc.

+ Tác giả làm nổi bật tính cách, phẩm chất nhân vật “tôi” qua ngôn ngữ, hành động.

+ Cách đặt nhan đề thú vị, gợi sự tò mò cho người đọc khám phá câu chuyện…

* Kết bài:

- Nêu ấn tượng và đánh giá về nhân vật.

- Khẳng định tình cảm, cảm xúc của người viết đối với nhân vật.

d. Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt

e. Sáng tạo

- Bài viết có luận điểm rõ ràng, lập luận thuyết phục, diễn đạt trong sáng, bài viết thể hiện được sự sáng tạo, độc đáo riêng.           

- Chữ viết sạch đẹp, rõ ràng, văn phong lưu loát; không mắc lỗi chính tả, lỗi dùng từ, đặt câu.

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận

- Học sinh biết tạo lập một bài văn nghị luận đảm bảo đủ cấu trúc 3 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài. 

b. Xác định đúng yêu cầu đề bài

Phân tích đặc điểm nhân vật cô Cecília Paim.

c. Triển khai thành bài văn hoàn chỉnh

- Chia vấn đề nghị luận thành các luận điểm, luận cứ phù hợp, có sức thuyết phục; sử dụng tốt các thao tác lập luận; biết kết hợp giữa nêu lí lẽ và đưa dẫn chứng.

- HS có thể triển khai theo những cách khác nhau, nhưng cần đảm bảo các ý cơ bản sau:

* Mở bài

Giới thiệu được nhân vật cô Cecília Paim trong đoạn trích từ tác phẩm “Cây cam ngọt của tôi” của tác giả José Mauro de Vasconcelos; nêu khái quát ấn tượng về nhân vật này.

* Thân bài

o   Phân tích đặc điểm của nhân vật

- Ngoại hình xấu và không được học sinh quan tâm vì chính vẻ ngoài ấy

+ Chắc là vì cô xấu quá. Nếu không có vết bớt trên mắt thì cô cũng không đến nỗi xấu lắm.

+ Không ai tặng hoa cho cô giáo tôi… Chỉ có lọ của cô giáo tôi là vẫn trống trơn…

- Tâm hồn đẹp đẽ

+ Là người giáo viên vô cùng quan tâm và yêu thương học trò, nhất là những em nhỏ có hoàn cảnh khó khăn, bất hạnh:

•       Cô giúp các em bằng khả năng của mình: thi thoảng vẫn cho tôi một xu để mua bánh ngọt vào giờ ra chơi.

•       Cô biết rõ đặc điểm từng bạn nhỏ, khi Zezé miêu tả Cú Nhỏ, cô nhận ra ngay: Ồ, phải rồi, ý em là Dorotília.

•       Cô khóc khi nghe được hoàn cảnh khó khăn của học trò.

+ Dạy bảo học trò điều đúng đắn: khi biết Zezé trộm hoa để tặng mình, cô đã gặp riêng để khuyên bảo cậu bé, nói cho cậu biết rằng đó là hành vi không đúng đắn. Em không nên làm thế nữa. Chuyện không có gì nghiêm trọng nhưng nó vẫn là một kiểu trộm cắp.

+ Giàu tình cảm, dễ xúc động:

•       Khi biết Zezé trộm hoa, cô đã rất buồn bã.

•       Khi bắt đầu cuộc trò chuyện với Zezé, cô đã phải tìm dũng khí

•       Trong khi trò chuyện với Zezé, cô liên tục khóc: Cô rút khăn mùi soa ra khỏi túi xách và kín đáo đưa lên chấm chấm đuôi mắt; cô đứng đó áp khăn lên mũi một lúc lâu; nước mắt tuôn rơi trên mặt cô.

o   Nhận xét, đánh giá nghệ thuật xây dựng nhân vật của nhà văn

- Ngôi kể thứ nhất từ lời kể của nhân vật “tôi” là học trò của cô khiến hình ảnh cô Cecília Paim hiện lên vừa khách quan lại vừa chân thực, gần gũi.

- Khắc hoạ nhân vật khá toàn diện qua công việc, ngoại hình, cử chỉ, hành động và đặc biệt là lời nói.

- Kể chuyện tự nhiên, chân thực

* Kết bài

- Nêu ấn tượng và đánh giá về nhân vật:

- Cô là người thầy đáng kính, giàu tình yêu thương với học trò.

- Bài học về tôn sư trọng đạo, tấm lòng yêu thương, đồng cảm…

d. Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt

e. Sáng tạo

- Bài viết có luận điểm rõ ràng, lập luận thuyết phục, diễn đạt trong sáng, bài viết thể hiện được sự sáng tạo, độc đáo riêng.           

- Chữ viết sạch đẹp, rõ ràng, văn phong lưu loát; không mắc lỗi chính tả, lỗi dùng từ, đặt câu.