Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:

Ôi quê hương xanh biếc bóng dừa

Có ngờ đâu hôm nay ta trở lại

Quê hương ta tất cả vẫn còn đây

Dù người thân đã ngã xuống đất này

Ta gặp lại những mặt người ta yêu biết mấy

Ta nhìn, ta ngắm, ta say

Ta run run nắm những bàn tay

Thương nhớ dồn trong tay ta nóng bỏng

 

Đây rồi đoạn đường xưa

Nơi ta vẫn thường đi trong mộng

Kẽo kẹt nhà ai tiếng võng đưa

Ầu ơ…thương nhớ lắm!

Ơi những bông trang trắng, những bông trang hồng

Như tấm lòng em trong trắng thủy chung

Như trái tim em đẹp màu đỏ thắm

Con sông nhỏ tuổi thơ ta đã tắm

Vẫn còn đây nước chẳng đổi dòng

Hoa lục bình tím cả bờ sông

(“Trở về quê nội” – Lê Anh Xuân)

Xác định thể thơ của đoạn trích trên.

* Yêu cầu về hình thức, kĩ năng: Đảm bảo đoạn văn nghị luận có bố cục mạch lạc, sử dụng linh hoạt các kiểu câu và có sự liên kết chặt chẽ giữa các câu, các ý trong đoạn văn. Có cách diễn đạt trong sáng độc đáo, thể hiện những suy nghĩ, kiến giải mới mẻ về vấn đề nghị luận.

Yêu cầu về kiến thức: 

Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần giới thiệu được vấn đề cần bàn luận, nêu rõ lí do và quan điểm của bản thân, hệ thống luận điểm chặt chẽ, lập luận thuyết phục, sử dụng dẫn chứng thuyết phục.

Sau đây là một hướng gợi ý: 

- Nội dung

+ Cảm nhận được tình yêu quê hương sâu sắc, gắn bó với tuổi thơ và những kỉ niệm thân thương.

+ Hồi tưởng về người thân, bạn bè, con đường xưa, cảnh vật quen thuộc khiến lòng xúc động, bồi hồi.

+ Bài thơ gợi cho em niềm tự hào và trân trọng những giá trị truyền thống, thiên nhiên và con người quê hương.

- Nghệ thuật

+ Hình ảnh sinh động, giàu cảm xúc: bóng dừa, bông trang trắng – hồng, con sông nhỏ, hoa lục bình tím.

+ Ngôn từ trong sáng, giàu nhạc điệu: “Ầu ơ… thương nhớ lắm!”, “Ta run run nắm những bàn tay”.

+ Điệp từ “ta” kết hợp với các động từ.

+ Cấu trúc mạch cảm xúc tự nhiên: từ gặp lại quê hương, người thân, kỉ niệm đến thiên nhiên.

Có sự sáng tạo trong cách viết

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn biểu cảm

- Học sinh biết tạo lập một bài văn biểu cảm đảm bảo đủ cấu trúc 3 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài. 

b. Xác định đúng yêu cầu đề bài

Biểu cảm về ông hoặc bà.

c. Triển khai thành bài văn hoàn chỉnh

- HS có thể triển khai theo những cách khác nhau, nhưng cần đảm bảo các ý cơ bản sau:

* Mở bài

- Giới thiệu người ông/bà trong gia đình: là người luôn dành cho em tình yêu thương, quan tâm và chăm sóc.

- Dẫn dắt: em muốn bày tỏ tình cảm và kỉ niệm đáng nhớ với ông/bà.

* Thân bài

- Giới thiệu khái quát về ông/bà

+ Tên, tuổi (nếu muốn).

+ Ngoại hình: dáng người, nụ cười, giọng nói, nét hiền từ.

+ Tính cách: hiền hậu, vui vẻ, chăm sóc gia đình, kiên nhẫn, yêu thương con cháu.

- Kể kỉ niệm hoặc hành động đáng nhớ của ông/bà

+ Một câu chuyện cụ thể: Ông/bà dạy em học, chăm sóc khi ốm, kể chuyện cổ tích, chia sẻ bí quyết sống, hay cùng em vui chơi.

+ Hành động đó thể hiện tình yêu thương và sự gắn bó trong gia đình.

- Cảm xúc của bản thân

+ Khi ở bên ông/bà: cảm thấy ấm áp, hạnh phúc, được quan tâm và yêu thương.

+ Trân trọng và biết ơn tình cảm ông/bà dành cho mình.

* Kết bài

- Khẳng định lại tình cảm dành cho ông/bà: yêu quý, kính trọng và gắn bó.

- Mong muốn: luôn được gần gũi, học hỏi từ ông/bà và giữ gìn tình cảm gia đình.

d. Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt

e. Sáng tạo

- Bài viết có luận điểm rõ ràng, lập luận thuyết phục, diễn đạt trong sáng, bài viết thể hiện được sự sáng tạo, độc đáo riêng.           

- Chữ viết sạch đẹp, rõ ràng, văn phong lưu loát; không mắc lỗi chính tả, lỗi dùng từ, đặt câu.