(Ngữ liệu ngoài sgk) Một ông giáo kiêm nhà trinh thám

Hệ thống nhân vật đặc trưng của truyện trinh thám:

- Người điều tra: Kỳ Phát

- Nạn nhân: Thầy giáo Hy

- Nghi phạm: Kỳ Phát , Sâm

- Thủ phạm: Sâm

- Một số manh mối quan trọng trong vụ án thầy giáo Hy mất chiếc đồng hồ

+ Đồng hồ dừng ở 8 giờ kém 5

+ Trên mặt bàn của Sâm có vết dầu máy

- Tác dụng của các manh mối

+ Những manh mối trên đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện thủ phạm và làm sáng tỏ vụ án.

. Thông tin về giờ trên chiếc đồng hồ. Kỳ Phát nói rằng “chỉ nhờ có chỗ 8 giờ kém 5 mà tôi tìm được ra người đã lấy, nói trót cầm thì đúng hơn, chiếc đồng hồ của thầy giáo Hy.” Từ đó, cậu suy luận chiếc đồng hồ không thể chạy nhanh như vậy được. Điều này chứng tỏ có một bạn trong lớp lén lấy đồng hồ ra và vặn lại.

. Trên mặt bàn của Sâm có vết dầu máy. Như vậy, Sâm đã tháo máy đồng hồ để lên bàn.

+ Chúng giúp người đọc cảm nhận sự phức tạp của câu chuyện.

+ Thách thức khả năng tư duy và suy luận, tăng tính hấp dẫn và kịch tính của truyện.

- Xác định được quan hệ ý nghĩa giữa các vế câu: quan hệ thời gian, bổ sung và tương phản.

HS rút ra được một trong 4 thông điệp khác nhau về cách nhìn nhận, đánh giá con người, về cách giải quyết vấn đề. Sau đây là một số gợi ý:

+ Không nên vội vàng buộc tội người khác khi chưa có đủ bằng chứng.

+ Phải dũng cảm lên án, vạch trần thủ phạm

+ Cần phải có tinh thần tôn trọng sự thật.

+ Sự thật không thể che giấu.

+ Cần có sự bao dung, độ lượng …

Hs rút ra được bài học với bản thân mình để xây dựng lối sống đẹp:

+ Cần phải có tinh thần tôn trọng sự thật.

+ Cần có sự bao dung, độ lượng …

Hs trả lời ý khác nhưng hợp lý cho điểm

Gợi ý:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức đoạn văn (diễn dịch, quy nạp, móc xích…).

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 200 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận

+ Phân tích nhân vật Kỳ Phát trong trích đoạn.

- Hệ thống ý:

+ Phân tích đặc điểm nhân vật: Kỳ Phát – người điều tra

. Là người có khả năng quan sát tỉ mỉ

. Là người có óc phán đoán, suy luận lô-gic

. Là người cẩn trọng, dũng cảm đối mặt với tìm ra sự thật

....

(Đưa ra các bằng chứng cụ thể trong văn bản)

+ Nhận xét về đặc sắc nghệ thuật:

. Cốt truyện là chuỗi sự kiện theo trình tự: bí ẩn xuất hiện – hành trình giải mã – bí ẩn được làm sáng tỏ.

. Đặc điểm nhân vật được thể hiện qua các phương diện lời nói, hành động, suy nghĩ, cách nhìn nhận, đánh giá sự việc...

. Các chi tiết li kì, hấp dẫn,…

=> Góp phần làm nổi bật trí thông minh, tài năng của người điều tra Kỳ Phát

- Phát triển đoạn văn logic, thuyết phục

+ Dẫn chứng từ văn bản để minh chứng cho nhận định.

+ Phân tích rõ nhân vật Kỳ Phát trong trích đoạn.

- Đảm bảo ngữ pháp, liên kết:

+ Trình bày rõ ràng, mạch lạc, không mắc lỗi chính tả.

- Sáng tạo

+ Cách diễn đạt mới mẻ, có suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận.

Đoạn văn tham khảo

Nhân vật Kỳ Phát trong trích đoạn “Một ông giáo kiêm nhà trinh thám” hiện lên như một nhà trinh thám tài ba với khả năng quan sát và suy luận lô-gic sắc bén. Chỉ từ chi tiết “kim đồng hồ chết ở chỗ 8 giờ kém 5”, Kỳ Phát đã lần lượt phân tích, loại trừ các khả năng và đi đến kết luận chính xác về người “ăn cắp bất đắc dĩ” chiếc đồng hồ của thầy giáo Hy. Anh quan sát tỉ mỉ từng dấu vết như “vết dầu máy trên bàn”, suy nghĩ thấu đáo về thời gian, hành vi và tâm lý thủ phạm, từ đó ghép nối các dữ kiện để làm sáng tỏ vụ việc. Hành động cẩn trọng, lời giải thích chặt chẽ, đầy sức thuyết phục cho thấy trí tuệ sắc sảo và tinh thần dũng cảm khi đối diện với sự thật của Kỳ Phát. Nghệ thuật kể chuyện của Phạm Cao Củng theo lối trinh thám phương Tây: bí ẩn xuất hiện – hành trình giải mã – sự thật được phơi bày, kết hợp cùng chi tiết li kì, hấp dẫn và cách khắc họa nhân vật qua lời nói, hành động, đã làm nổi bật hình ảnh một Kỳ Phát thông minh, tài năng, xứng đáng là biểu tượng của thể loại truyện trinh thám Việt Nam thời kỳ đầu.