Em hãy xác định câu văn thể hiện bằng chứng khách quan và ý kiến, đánh giá chủ quan của người viết trong đoạn trích sau:

       Tôi là kẻ hoang dã, tôi không hiểu bất cứ một cách sống nào khác. Tôi đã chứng kiến cả ngàn con trâu rừng bị chết dần, chết mòn trên những cánh đồng trơ trọi vì bị người da trắng bắn mỗi khi có đoàn tàu chạy qua. Tôi là kẻ hoang dã, tôi không hiểu nổi tại sao một con ngựa sắt nhà khói lại quan trọng hơn nhiều con trâu rừng mà chúng tôi chỉ giết để duy trì cuộc sống. Con người là gì, nếu cuộc sống thiếu những con thú?

Hệ thống luận điểm, lí lẽ, bằng chứng của văn bản là:

- Luận điểm 1: Những điều thiêng liêng trong kí ức của người da đỏ

+ Lí lẽ, bằng chứng:

• Mảnh đất là người mẹ, bông hoa là người chị, người em.

• Dòng nước là máu của tổ tiên.

• Tiếng thì thầm của dòng nước là tiếng nói của cha ông.

- Luận điểm 2: Những lo lắng của người da đỏ nếu bán đất cho người da trắng

+ Lí lẽ, bằng chứng:

• Họ sẽ lấy đi trong lòng đất những gì họ cần.

• Lòng thèm khát của họ sẽ ngấu nghiến đất đai.

• Họ chẳng để ý đến bầu không khí mà họ hít thở.

- Luận điểm 3: Kiến nghị của người da đỏ

+ Lí lẽ, bằng chứng:

• Phải biết quý trọng đất đai.

• Hãy khuyên bảo chúng đất là mẹ.

Văn bản chủ yếu hướng đến luận đề: Mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên. Vì:

- Luận điểm 1: Những điều thiêng liêng trong kí ức của người da đỏ

+ Lí lẽ, bằng chứng:

• Mảnh đất là người mẹ, bông hoa là người chị, người em.

• Dòng nước là máu của tổ tiên.

• Tiếng thì thầm của dòng nước là tiếng nói của cha ông.

- Luận điểm 2: Những lo lắng của người da đỏ nếu bán đất cho người da trắng

+ Lí lẽ, bằng chứng:

• Họ sẽ lấy đi trong lòng đất những gì họ cần.

• Lòng thèm khát của họ sẽ ngấu nghiến đất đai.

• Họ chẳng để ý đến bầu không khí mà họ hít thở.

- Luận điểm 3: Kiến nghị của người da đỏ

+ Lí lẽ, bằng chứng:

• Phải biết quý trọng đất đai.

• Hãy khuyên bảo chúng đất là mẹ.