Trình bày xu hướng hòa bình, hợp tác và phát triển trên thế giới sau khi Chiến tranh lạnh.

♦ Hậu quả của Chiến tranh thế giới thứ nhất: Chiến tranh thế giới thứ nhất kết thúc với thắng lợi của phe Hiệp ước, thất bại của phe Liên minh và để lại những hậu quả nặng nề cho toàn thế giới. Cụ thể:

+ Khoảng 38 quốc gia bị lôi cuốn vào vòng khói lửa.

+ Khiến hơn 10 triệu người chết, 20 triệu người bị thương và tàn tật.

+ Phá hủy hàng vạn làng mạc, thành phố, nhà máy, xí nghiệp… thiệt hại về vật chất lên tới hàng trăm tỉ USD.

♦ Hậu quả của Chiến tranh thế giới thứ hai:

- Chiến tranh thế giới thứ hai trở thành cuộc chiến lớn nhất, khốc liệt nhất, tàn phá nặng nề nhất trong lịch sử nhân loại.

- Đức, Italia, Nhật Bản và các lực lượng phát xít khác bị đánh bại bởi lực lượng đồng minh và nhân dân yêu chuộng hòa bình dân chủ trên thế giới. Tuy nhiên, cả nước thắng trận lẫn bại trận đều chịu thiệt hại nặng nề về người và của. Cụ thể:

+ Khoảng 76 quốc gia bị lôi cuốn vào vòng khói lửa.

+ Khiến hơn 60 triệu người chế, 90 triệu người bị thương.

+ Phá hủy hàng triệu làng mạc, thành phố, nhà máy, xí nghiệp,…

+ Thiệt hại về vật chất ước tính khoảng 4000 tỉ USD.

- Chiến tranh thế giới thứ hai còn để lại di chứng nặng nề cho người dân Nhật Bản bởi sự huỷ diệt khủng khiếp của vũ khí nguyên tử.

- Những sự kiện dẫn đến kết thúc chiến tranh lạnh:

+ Từ đầu những năm 70 của thế kỉ XX, xu hướng hòa hoãn Đông – Tây đã xuất hiện với những cuộc gặp gỡ, thương lượng Xô – Mỹ, mặc dù còn nhiều diễn biến phức tạp.

+ Năm 1972, hai siêu cường Liên Xô và Mỹ đã thỏa thuận về việc hạn chế vũ khí chiến lược và kí kết Hiệp ước hạn chế phòng chống tên lửa và Hiệp định hạn chế vũ khí tiến công chiến lược.

+ Từ giữa những năm 70 của thế kỉ XX, nhiều hợp tác về kinh tế và khoa học – kĩ thuật được kí kết giữa Liên Xô và Mỹ, tuy nhiên, trọng tâm của những thỏa thuận giữa hai siêu cường vẫn là việc cắt giảm vũ khí chiến lược, hạn chế cuộc chạy đua vũ trang.

+ Tháng 12/1989, trong cuộc gặp không chính thức tại đảo Manta (Địa Trung Hải), Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Liên Xô M. Goócbachốp và Tổng thống Mỹ G. Busơ chính thức cùng tuyên bố chấm dứt Chiến tranh lạnh. Trên thực tế, Chiến tranh lạnh thực sự kết thúc sau khi Liên Xô tan rã, Trật tự hai cực Ianta sụp đổ (năm 1991).

- Nguyên nhân dẫn tới việc kết thúc chiến tranh lạnh:

+ Mỹ và Liên Xô phải đầu tư nhiều khoản kinh phí lớn, tốn kém cho cuộc chạy đua vũ trang và cạnh tranh chiến lược ở các khu vực dẫn đến bị suy giảm thực lực về nhiều mặt so với các cường quốc mới nổi khác. Do đó, cả Mỹ và Liên Xô muốn nhanh chóng thoát khỏi sự đối đầu để tập trung phát triển đất nước và củng cố vị thế của mình.

+ Trong bối cảnh Mỹ và Liên Xô đối mặt với nhiều khó khăn, Nhật Bản và Tây Âu đã vươn lên mạnh mẽ, trở thành đối thủ cạnh tranh gay gắt với Mỹ về mặt kinh tế.

+ Trong giai đoạn cuối của cuộc Chiến tranh lạnh, xu thế “hòa dịu" Đông - Tây đã xuất hiện, thúc đẩy sự hợp tác giữa Mỹ với Liên Xô cũng như giữa Liên Xô với các nước tư bản chủ nghĩa khác.

+ Những sai lầm trong quá trình tiến hành công cuộc cải tổ của Liên Xô là một trong những nhân tố thúc đẩy Chiến tranh lạnh kết thúc. Nửa sau thập kỉ 80, Liên Xô rơi vào cuộc khủng hoảng lớn và không thể tiếp tục cạnh tranh với Mỹ.