I. ĐỌC HIỂU (3.0 điểm)

Đọc văn bản sau: 

DÒNG THƯƠNG XANH

(1) Sông Thương đó, chảy tới Lục Đầu Giang 

Có Bình Than xưa, hội nghị Diên Hồng 

Sông Thương đấy, đôi bờ dâu xanh ngắt 

Qua thành đây, Xương Giang chống quân thù 

 

(2) Đây có phải, nghĩa quân Đề Thám 

Xuôi chèo đánh Pháp những đêm trăng 

Ôi bát ngát, con sông vào huyền thoại 

Gái Bắc Giang ngày ấy phá đường. 

 

(3) Quê em đó, sông Thương, ơi sông Thương 

Nơi chúng mình hò hẹn 

Nơi xưa Thân Nhân Trung đọc sách trên thuyền 

Nơi mẹ vá áo cho con, người chiến sĩ 

 

(4) Quê em đấy ngày đêm không nghỉ 

Dòng Thương xanh, núi Quảng Phúc soi mình 

Ơi dòng Thương, dòng Thương mến yêu ơi! 

(Trường đời, Vũ Từ Sơn, NXB Hội nhà văn, 2019, tr.38)

Bài thơ được viết theo thể thơ nào? 

II. LÀM VĂN (7.0 điểm)

Câu 1 (2.0 điểm)

Từ nội dung của bài thơ phần Đọc hiểu, anh/chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của bản thân về trách nhiệm của thế hệ trẻ đối với nguồn cội, quê hương mình.

Câu 2 (5.0 điểm)

Bữa cơm ngày đói trông thật thảm hại. Giữa cái mẹt rách có độc một lùm rau chuối thái rối, và một đĩa muối ăn với cháo, nhưng cả nhà đều ăn rất ngon lành. Bà cụ vừa ăn vừa kể chuyện làm ăn, gia cảnh với con dâu. Bà lão nói toàn chuyện vui, toàn chuyện sung sướng về sau này: 

- Tràng ạ. Khi nào có tiền ta mua lấy đôi gà. Tao tính rằng cái chỗ đầu bếp kia làm cái chuồng gà thì tiện quá. Này ngoảnh đi ngoảnh lại chả mấy chốc mà có ngay đàn gà cho mà xem...

Tràng chỉ vâng. Tràng vâng rất ngoan ngoãn. Chưa bao giờ trong nhà này mẹ con lại đầm ám, hòa hợp như thế. Câu chuyện trong bữa ăn đang đà vui bỗng ngừng lại. Niêu cháo lõng bõng, mỗi người được có hai lưng bát đã hết nhẵn. 

Bà lão đặt đũa bát xuống, nhìn hai con vui vẻ: 

- Chúng mày đợi u nhá. Tao có cái này hay lắm cơ. 

Bà lão lật đật chạy xuống bếp, lễ mễ bưng ra một cái nồi khói bốc lên nghi ngút. Bà lão đặt cái nồi xuống bên cạnh mẹt cơm, cầm cái môi vừa khuấy khuấy vừa cười: 

- Chè đây. - Bà lão múc ra một bát - Chè khoán đây, ngon đáo để cơ. 

Người con dâu đón lấy cái bát, đưa lên mắt nhìn, hai con mắt thị tối lại. Thị điềm nhiên và vào miệng. Tràng cầm cái bát thứ hai mẹ đưa cho, người mẹ vẫn tươi cười, đon đả: 

- Cám đấy mày ạ, hì. Ngon đáo để, cứ thử ăn mà xem. Xóm ta còn khối nhà chả có cám mà ăn đấy.

(Trích Vợ nhặt, Kim Lân, Ngữ văn 12, tập 2,

NXB Giáo dục Việt Nam, 2014, tr.31)

Phân tích nhân vật bà cụ Tứ trong đoạn trích trên; từ đó nhận xét về cách nhìn con người của nhà văn Kim Lân thể hiện trong đoạn trích.

Những dòng thơ sau giúp anh/chị hiểu gì về con người và mảnh đất Sông Thương?

Quê em đó, sông Thương, ơi sông Thương 

Nơi chúng mình hò hẹn 

Nơi xưa Thân Nhân Trung đọc sách trên thuyền 

Nơi mẹ vá áo cho con, người chiến sĩ.