I. ĐỌC HIỂU (3.0 điểm)

Đọc văn bản sau: 

CÂY CỎ VÀ HOA

Rừng có cây cao cây thấp 

cây thấp đua nhau thoát bóng cây cao 

cây cao nhận ra mình cô độc 

hiểu bão gió nắng mưa nên bình thản giữa trời. 

 

Sống dưới cây 

thiếu nắng 

thiếu mưa 

bão ở trên 

đất động ở dưới 

biết phận mình thấp bé như nhau 

cỏ víu lấy cỏ 

làm nên bất diệt mùa xanh 

 

Cây sinh ra cây 

cỏ sinh ra cỏ 

dù là cây 

dù là cỏ 

hết một đời cũng dâng một lần hoa.

(Nông Quang Khiêm, Tạp chí Văn nghệ Quân đội, số 1006, tháng 2-2023, tr.61)

Trong bài thơ, cây thấp, cây cao sống như thế nào? 

II. LÀM VĂN (7.0 điểm)

Câu 1 (2.0 điểm)

Từ nội dung bài thơ ở phần Đọc hiểu, anh/chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ về ý nghĩa của việc phát huy giá trị của bản thân trong cuộc sống.

Câu 2 (5.0 điểm).

Sáng hôm sau, mặt trời lên bằng con sào, Tràng mới trở dậy. Trong người êm ái lửng lơ như người vừa ở trong giấc mơ đi ra. Việc hắn có vợ đến hôm nay hắn vẫn còn ngỡ ngàng như không phải. Hắn chắp hai tay sau lưng lững thững bước ra sân. Ánh nắng buổi sáng mùa hè sáng lóa xói vào hai con mắt còn cay xè của hắn. Hắn chớp chớp liên hồi mấy cái, và bỗng vừa chợt nhận ra, xung quanh mình có cái gì vừa thay đổi mới mẻ, khác lạ. Nhà cửa, sân vườn hôm nay đều được quét tước, thu dọn sạch sẽ gọn gàng. Mấy chiếc quần áo rách như tổ đỉa vẫn vắt khươm mươi niên ở một góc nhà đã thấy đem ra sân hong. Hai cái ang nước vẫn để khô cong ở dưới gốc ổi đã kín nước đầy ăm ắp. Đống rác mùn tung hoành ngay lối đi đã hót sạch. Ngoài vườn người mẹ đang lúi húi giẫy những búi cỏ mọc nham nhở. Vợ hắn quét lại cái sân, tiếng chổi từng nhát kêu sàn sạt trên mặt đất. Cảnh tượng thật đơn giản, bình thường nhưng đối với hắn lại rất thấm thía cảm động. Bỗng nhiên hắn thấy hắn thương yêu gắn bó với cái nhà của hắn lạ lùng. Hắn đã có một gia đình. Hắn sẽ cùng vợ sinh con đẻ cái ở đấy. Cái nhà như cái tổ ấm che mưa che nắng. Một nguồn vui sướng, phấn chấn đột ngột tràn ngập trong lòng. Bây giờ hắn mới thấy hắn nên người, hắn thấy hắn có bổn phận phải lo lắng cho vợ con sau này. Hắn xăm xăm chạy ra giữa sân, hắn cũng muốn làm một việc gì để dự phần tu sửa lại căn nhà. 

(Trích Vợ nhặt, Kim Lân, Ngữ văn 12, tập hai, Nxb Giáo dục, 2011, tr.24) 

Anh/Chị hãy phân tích đoạn trích trên; từ đó liên hệ đến quyết định “nhặt vợ” của nhân vật Tràng để thấy được bản chất tốt đẹp và sức sống kì diệu của người lao động: ngay trên bờ vực của cái chết, họ vẫn hướng về sự sống, khát khao tổ ấm gia đình và thương yêu đùm bọc lẫn nhau.

Theo tác giả, khi cỏ víu lấy cỏ, làm nên điều gì? 

Anh/Chị hãy nêu hiệu quả của phép điệp được sử dụng trong các dòng thơ sau: 

dù là cây 

dù là cỏ 

hết một đời cũng dâng một lần hoa. 

Từ hình tượng cây và cỏ trong bài thơ, anh/chị rút ra cho mình bài học gì về lẽ sống?