Khái quát những nét đặc sắc về phương diện nghệ thuật của Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc.

- Phần 1: Lung khởi (Từ đầu đến ...tiếng vang như mõ)

→ Cảm tưởng khái quát về cuộc đời những người nghĩa sĩ Cần Giuộc.

- Phần 2: Thích thực (Tiếp theo đến ...tàu đồng súng nổ)

→ Hồi tưởng cuộc đời và công đức của người nghĩa sĩ.

- Phần 3: Ai vãn (Tiếp theo đến ...cơn bóng xế dật dờ trước ngõ)

→ Lời thương tiếc người chết của tác giả và người thân của các nghĩa sĩ.

- Phần 4: Kết (Còn lại)

→ Tình cảm xót thương của người đứng tế đối với linh hồn người chết.

- Câu văn nhấn mạnh sự khốc liệt của cuộc đối đầu giữa lòng dân và súng đạn kẻ thù:

+ Tình thế đất nước nguy cấp, tiếng súng quân giặc làm rung chuyển non sông.

+ Lúc đất nước nguy nan, mới hiểu hết lòng dân.

+ Lòng dân là cái vô hình nhưng sẽ được chuyển hóa thành sức mạnh vật chất cụ thể; súng giặc đất rền là uy lực vũ khí kẻ thù đang tâm chĩa vào lương tri nhân loại, là tội ác không thể dung tha.

- Câu văn mang ý nghĩa khái quát bối cảnh thời đại và chân dung tinh thần của người nghĩa binh Cần Giuộc. Chỉ với hai vế câu ngắn gọn đã cho thấy tinh thần, suy nghĩ, hành động của người nghĩa sĩ nông dân tay không tấc sắt nhưng có lòng căm thù giặc sâu sắc và đã anh dũng xả thân cứu nước.