Liệt kê các nhân vật trong văn bản. Xác định nhân vật chính, nhân vật phụ. 

* Chi tiết kì ảo được sử dụng trong tác phẩm: 

- Phan Lang nằm mộng rồi thả rùa. 

- Phan Lang lạc vào động rùa của Linh Phi, được đãi yến và gặp, trò chuyện với Vũ Nương, nàng được trở về dương thế. 

- Vũ Nương hiện về sau khi Trương Sinh lập đàn giải oan cho nàng ở bến Hoàng Giang. 

* Ý nghĩa của các chi tiết kì ảo trong tác phẩm: 

- Làm nên đặc trưng của thể loại truyền kì. 

- Yếu tố thực đan xen yếu tố kì ảo làm cho câu chuyện thêm li kì, hấp dẫn, kích thích trí tưởng tượng của người đọc. 

- Làm tăng thêm giá trị hiện thực và ý nghĩa nhân văn cho tác phẩm. 

- Tạo nên một kết thúc có hậu: Một mặt, thể hiện ước mơ của con người về sự bất tử, sự chiến thắng của cái thiện, cái đẹp. Thể hiện nỗi khát khao cuộc sống công bằng, hạnh phúc cho những người lương thiện, đặc biệt là người phụ nữ. Mặt khác, những chi tiết ấy có tác dụng hoàn chỉnh thêm nét đẹp trong tính cách của Vũ Nương: Dù ở một thế giới khác, nhưng nàng vẫn tha thiết hướng về gia đình, quê hương và khát khao được minh oan. 

* Vũ Nương khi còn sống ở trần gian: 

- Trong mối quan hệ với mẹ chồng: Vũ Nương còn là người con dâu hiếu thảo. 

+ Trong lúc chồng đi xa, nàng vừa nuôi con nhỏ, vừa chăm sóc mẹ già đau ốm nàng hết sức thuốc thang, lễ bái thần phật mà lấy lời ngọt ngào khôn khéo khuyên lơn.  

+ Khi mẹ chồng mất, nàng hết lời thương xót, phàm việc ma chay tế lễ lo liệu như đối với cha mẹ đẻ của mình.  

- Trong mối quan hệ với con trai:  

+ Vũ Nương là người mẹ yêu thương con hết mực. 

+ Một mình sinh con, nuôi và dạy con khôn lớn khi chồng vắng nhà. 

+ Không muốn con thiếu vắng tình cha nên hàng đêm chỉ vào cái bóng của mình trên vách mà bảo rằng đó là cha Đản. 

- Trong mối quan hệ với chồng:  

+ Nàng là người vợ thủy chung, yêu thương chồng hết mực. 

+ Trong cuộc sống vợ chồng bình thường Vũ Nương khéo léo cư xử đúng mực, nhường nhịn, giữ gìn khuôn phép nên không lúc nào vợ chồng bất hòa. 

-  Khi xa chồng: Vũ Nương là người vợ thủy chung yêu thương chồng hết mực. Nỗi nhớ chồng cứ đi cùng năm tháng: mỗi khi bướm lượn đầy vườn, mây che kín núi, nàng lại thổn thức tâm tình, buồn thương da diết. 

- Khi bị chồng nghi oan:  

+ Nàng hết  sức phân trần để chồng hiểu rõ tấm lòng trinh bạch của mình: Trước hết, nàng nhắc đến thân phận của mình để có được tình nghĩa vợ chồng; nàng khẳng định tấm lòng thủy chung, trong trắng, vẹn nguyên chờ chồng; nàng cầu xin chồng đừng nghi oan. 

+ Khi không còn hi vọng, nàng nói trong đau đớn và thất vọng. 

+ Cuối cùng, bị cự tuyệt quyền yêu, quyền hạnh phúc cũng đồng nghĩa với việc nàng bị cự tuyệt quyền tồn tại. Nàng tìm đến cái chết sau mọi sự cố gắng không thành. Hành động trẫm mình tự vẫn của nàng là hành động quyết liệt cuối cùng để bảo vệ phẩm giá. Đối với người con gái đức hạnh và giàu đức hi sinh, phẩm giá còn cao hơn sự sống. 

* Những năm tháng sống dưới thủy cung: 

- Ở chốn làn mây, cung nước nhưng nàng vẫn một lòng hướng về chồng con, quê hương và khao khát được đoàn tụ: 

+ Nàng nhận ra Phan Lang người cùng làng. 

+ Nghe Phan Lang kể về chuyện gia đình mà ứa nước mắt xót thương. 

- Nàng khao khát được trả lại phẩm giá, danh dự: Gửi chiếc thoa vàng, nhờ Phan Lang nói với Trương Sinh lập đàn giải oan cho mình. 

- Nàng là người trọng tình, trong nghĩa: Dù thương nhớ chồng con, khao khát được đoàn tụ nhưng vẫn quyết giữ lời hứa sống chết bên Linh Phi.