Câu hỏi:
29/03/2024 141Rèn luyện kĩ năng viết: Miêu tả và tự sự trọng văn thuyết minh.
Sách mới 2k7: Tổng ôn Toán, Lí, Hóa, Văn, Sử, Địa…. kỳ thi tốt nghiệp THPT Quốc gia 2025, đánh giá năng lực (chỉ từ 110k).
Quảng cáo
Trả lời:
a) Cách thức
Nhân vật là yếu tố quan trọng giúp nhà văn thể hiện chủ đề của tác phẩm truyện. Vì vậy, khi phân tích một tác phẩm truyện, cần quan tâm đến việc tìm hiểu nhân vât. Để phân tích nhân vật, cần xác định các chi tiết nhà văn sử dụng để thể hiện nhân vật như ngoại hình, hành động, suy nghĩ, lời nói, mối quan hệ với các nhân vật khác,… từ đó, khái quát về đặc điểm của nhân vật (ví dụ đặc điểm về số phận, tính cách,…), về nghệ thuật xây dựng nhân vật của tác giả, về tác dụng thể hiện chủ đề của nhân vật được phân tích,… Có thể lựa chọn để liên hệ, so sánh với nhân vật trong các tác phẩm văn học khác để nhận ra điểm gặp gỡ và khác biệt. Cần kết hợp linh hoạt giữa lí lẽ và bằng chứng, giữa phân tích và đánh giá, nhận xét, giữa nội dung khách quan về nhân vật và cảm nhận chủ quan của người viết về nhân vật đó.
Ví dụ dưới đây là đoạn văn phân tích nhân vật lão Hạc trong truyện ngắn Lão Hạc của Nam Cao.
Đoạn văn |
Chức năng của câu văn |
(1) Lão hiện ra tự nhiên quá đỗi, cứ như thấy thế nào tả thế ấy, chắng gia công sắp đặt, bài binh bố trận gì. (2) Mà chắp nối từ toàn những chuyện không đâu vào đâu: nào là đắn đo về bán hay không bán con chó vàng và mảnh vườn, chuyện ốm đau tiêu lạm vào số tiền góp nhặt, chắt bóp, dành dụm được, nào là chuyện thằng con đi xa có đến hàng năm chẳng thấy giấy má gì,… được kể nhân lúc hút thuốc lào vặt của hai ông hàng xóm, thế thôi. (3) Ấy thế những, lão hiện lên là nhờ một chùm tương quan được giấu kím trong cái mạch đầy vẩn vơ, tuỳ tiện ấy, tựa như một “hệ vi mạch” bí mật và hoàn hảo. (4) Mỗi tương quan là mỗi luồng sáng, chúng hội tụ về từ khắp phía giúp nhà văn làm rạng ngời lên chân dung lão Hạc. […] (5) Từ tấm lòng của lão Hạc dành cho đữa con trai duy nhất, Nam Cao đã nhìn thấy ở người cha xác xơ còm cõi này một tình phụ tử nguyên sơ và vĩnh cửu. (6) Không phải lão không biết quý sinh mệnh của mình. (7) Tuy nhiên, có một thứ lão còn quý hơn: Ấy là đạo làm người, làm cha! (8) Đối với lão, sống dường như có một ý nghĩa: sống cho con! (9) Hoàn cảnh cùng cực đẩy lão đến trước một lựa chọn nghiệt ngã: muốn sống thì phải lỗi đạo làm cha (phải xâm phạm mảnh vườn – tài sản duy nhất đáng giá mà lão đêm ngày gìn giữ để bù trì tạo lập cho giọt máu duy nhất mình để lại chơ vơ trên cõi đời này), còn muốn trọn đạo làm cha thì phải chết. (10) Và lão đã quyên sinh. (11) Cái chết của lão khiến ta đau đớn nhận ra tình phụ tử mộc mạc ấy mới thăm thẳm và thiêng liêng làm sao! (12) Nó xui ta nhớ đến cha con Chử Cù Vân và Chử Đồng Tử. (13) Người cha hấp hối cứ một mực dành cho con cái khố độc nhất, còn mình thì chết có vùi không trong đất lạnh cũng xong! (14) Thì ra cái dòng máu ấy vẫn chảy âm thầm và bền bỉ trong trái tim mỗi người cha Việt Nam suốt mấy nghìn năm nay, nó là vẻ đẹp bất diệt của dân tộc này. (Theo Chu Văn Sơn, Nghệ thuật văn xuôi của truyện ngắn “Lão Hạc” , in trong Tiếng nói tri âm, tập II, NXB Trẻ Thành phố Hồ Chí Minh, 1996) |
(1) Nêu nhận xét ban đầu về nhân vật. (2) Nêu bằng chứng từ các chi tiết trong tác phẩm.
(3), (4): Nêu nhận xét, phát hiện mới về nhân vật: Lão Hạc hiện lên nhờ chùm tương quan được giấu kín như một “hệ vi mạch” bí mật và hoàn hảo. (5), (6), (7), (8), (9), (10), (11): Phân tích, bình luận về tình phụ tử sâu sắc của nhân vật Lão Hạc từ mối tương quan với người con trai duy nhất.
(12), (13): Liên hệ với tác phẩm văn học khác.
(14) Đánh giá, khái quát hoá về tình phụ tử của nhân vật. |
CÂU HỎI HOT CÙNG CHỦ ĐỀ
Câu 1:
Viết một đoạn văn (khoảng 10 – 12 dòng) phân tích tâm trạng của ông Hai khi trò chuyện với bé Húc trong truyện ngắn Làng của Kim Lân.
Câu 2:
Chọn một trong hai đề sau:
(1) Phân tích truyện ngắn “Làng” của Kim Lân.
(2) Phân tích truyện ngắn “Ông lão bên chiếc cầu” của Ơ-nít Hê-minh-uê
Câu 3:
Ở những lớp dưới, các em đã được học cách viết bài văn nghị luận phân tích một tác phẩm truyện. Sách Ngữ văn 9 tiếp tục rèn luyện kĩ năng phân tích và viết kiểu bài văn nghị luận này.
Đề thi giữa kì 1 môn Ngữ Văn lớp 9 Kết nối tri thức có đáp án (Đề 2)
Đề thi giữa kì 1 môn Ngữ Văn lớp 9 Cánh diều có đáp án (Đề 1)
Đề minh họa thi vào lớp 10 môn Ngữ văn năm 2025 - Sở GD Hải Dương
Đề thi giữa kì 1 môn Ngữ Văn lớp 9 Kết nối tri thức có đáp án (Đề 1)
Đề thi giữa kì 1 môn Ngữ Văn lớp 9 Kết nối tri thức có đáp án (Đề 9)
Bộ 10 đề thi cuối kì 1 Ngữ Văn lớp 9 Cánh diều có đáp án ( Đề 8)
Bộ 10 đề thi cuối kì 1 Ngữ Văn lớp 9 Kết nối tri thức có đáp án ( Đề 1 )
Đề thi giữa kì 1 môn Ngữ Văn lớp 9 Kết nối tri thức có đáp án (Đề 8)
về câu hỏi!