Ngày 3-12-1989, trong cuộc gặp gỡ không chính thức tại đảo Man-ta, Tổng Bí thư Liên Xô M. Goóc-ba-chấp và Tổng thống Mỹ G. H. U. Bu-sơ (George H. W. Bush) đã tuyên bố sự hận thù lâu dài là nguyên nhân cốt lõi của Chiến tranh lạnh đã đi đến hồi kết. Phản ảnh sự kiện này, trang bìa Tạp chi Time, trong số ra vào tháng 12-1959, đăng hình ảnh hai lãnh đạo Xô-Mỹ và dòng chữ “Xây dựng thế giới mới”. Vậy, trong sự thay đổi đó của lịch sử, trật tự thế giới mới đã được hình thành như thế nào?

- Tuyên bố “Việt Nam là bạn, là đối tác tin cậy và thành viên có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế” phản ảnh Việt Nam hướng đến xu hướng: mở rộng quan hệ bình đẳng, có trách nhiệm với tất cả các nước (thế giới đa cực) của trật tự thế giới sau Chiến tranh lạnh (1991).

- Những năm cuối thế kỉ XX, trật tự thế giới dẫn được định hình theo xu hướng đơn cực, trong đó, Mỹ là siêu cường duy nhất. Liên minh châu Âu, Trung Quốc, Nhật Bản, Nga có vai trò, ảnh hưởng nhất định trong phạm vi khu vực.

- Trong khoảng 10 năm cuối thế kỉ XX, trong quan hệ giữa các cường quốc không xuất hiện những bất đồng gay gắt đến mức gây tổn hại cho thế giới và trật tự đơn cực.

- Tuy nhiên, xu hướng hình thành trật tự đơn cực chi tồn tại trong thời gian ngắn. Trật tự thế giới dân chuyển sang xu hướng mới vào đầu thế kỉ XXI.