Ngày 3-12-1989, trong cuộc gặp gỡ không chính thức tại đảo Man-ta, Tổng Bí thư Liên Xô M. Goóc-ba-chấp và Tổng thống Mỹ G. H. U. Bu-sơ (George H. W. Bush) đã tuyên bố sự hận thù lâu dài là nguyên nhân cốt lõi của Chiến tranh lạnh đã đi đến hồi kết. Phản ảnh sự kiện này, trang bìa Tạp chi Time, trong số ra vào tháng 12-1959, đăng hình ảnh hai lãnh đạo Xô-Mỹ và dòng chữ “Xây dựng thế giới mới”. Vậy, trong sự thay đổi đó của lịch sử, trật tự thế giới mới đã được hình thành như thế nào?

- Tuyên bố “Việt Nam là bạn, là đối tác tin cậy và thành viên có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế” phản ảnh Việt Nam hướng đến xu hướng: mở rộng quan hệ bình đẳng, có trách nhiệm với tất cả các nước (thế giới đa cực) của trật tự thế giới sau Chiến tranh lạnh (1991).

- Từ thập niên thứ hai của thế kỉ XXI đến nay, xu hướng hình thành trật tự thế giới đa cực dẫn được thể hiện rõ với nhiều trung tâm cạnh tranh với nhau.

- Mỹ không thể tiếp tục duy trì trật tự thế giới đơn cực, do: tình hình thế giới có những biến động phức tạp. Cụ thể là:

+ Nền an ninh – quốc phòng của Mỹ bị đe dọa bởi lực lượng khủng bố; tác động từ các cuộc chiến tranh cục bộ và khủng hoảng kinh tế - tài chính đã làm suy giảm sức mạnh của Mỹ.

+ Sự vươn lên mạnh mẽ của: Trung Quốc, Liên bang Nga, Ấn Độ, Nhật Bản, các nước Tây Âu, cùng các nước công nghiệp mới,… cũng đe dọa tới vị thế của Mỹ.